ಭರ್ತೃಹರೇಃ ಶತಕ ತ್ರಿಶತಿ - ಶೃಂಗಾರ ಶತಕಮ್
ಶಂಭುಸ್ವಯಂಭುಹರಯೋ ಹರಿಣೇಕ್ಷಣಾನಾಂ
ಯೇನಾಕ್ರಿಯಂತ ಸತತಂ ಗೃಹಕುಂಭದಾಸಾಃ |
ವಾಚಾಮ್ ಅಗೋಚರಚರಿತ್ರವಿಚಿತ್ರಿತಾಯ
ತಸ್ಮೈ ನಮೋ ಭಗವತೇ ಮಕರಧ್ವಜಾಯ || 2.1 ||
ಸ್ಮಿತೇನ ಭಾವೇನ ಚ ಲಜ್ಜಯಾ ಭಿಯಾ
ಪರಾಣ್ಮುಖೈರರ್ಧಕಟಾಕ್ಷವೀಕ್ಷಣೈಃ |
ವಚೋಭಿರೀರ್ಷ್ಯಾಕಲಹೇನ ಲೀಲಯಾ
ಸಮಸ್ತಭಾವೈಃ ಖಲು ಬಂಧನಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ || 2.2 ||
ಭ್ರೂಚಾತುರ್ಯಾತ್ಕುಷ್ಚಿತಾಕ್ಷಾಃ ಕಟಾಕ್ಷಾಃ
ಸ್ನಿಗ್ಧಾ ವಾಚೋ ಲಜ್ಜಿತಾಂತಾಶ್ಚ ಹಾಸಾಃ |
ಲೀಲಾಮಂದಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಚ ಸ್ಥಿತಂ ಚ
ಸ್ತ್ರೀಣಾಮ್ ಏತದ್ಭೂಷಣಂ ಚಾಯುಧಂ ಚ || 2.3 ||
ಕ್ವಚಿತ್ಸಭ್ರೂಭಂಗೈಃ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಚ ಲಜ್ಜಾಪರಿಗತೈಃ
ಕ್ವಚಿದ್ಭೂರಿತ್ರಸ್ತೈಃ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಚ ಲೀಲಾವಿಲಲಿತೈಃ |
ಕುಮಾರೀಣಾಮ್ ಏತೈರ್ಮದನಸುಭಗೈರ್ನೇತ್ರವಲಿತೈಃ
ಸ್ಫುರನ್ನೀಲಾಬ್ಜಾನಾಂ ಪ್ರಕರಪರಿಕೀರ್ಣಾ ಇವ ದಿಶಃ || 2.4 ||
ವಕ್ತ್ರಂ ಚಂದ್ರವಿಕಾಸಿ ಪಂಕಜಪರೀಹಾಸಕ್ಷಮೇ ಲೋಚನೇ
ವರ್ಣಃ ಸ್ವರ್ಣಮ್ ಅಪಾಕರಿಷ್ಣುರಲಿನೀಜಿಷ್ಣುಃ ಕಚಾನಾಂ ಚಯಃ |
ಬಕ್ಷೋಜಾವಿಭಕುಂಭವಿಭ್ರಮಹರೌ ಗುರ್ವೀ ನಿತಂಬಸ್ಥಲೀ
ವಾಚಾಂ ಹಾರಿ ಚ ಮಾರ್ದವಂ ಯುವತೀಷು ಸ್ವಾಭಾವಿಕಂ ಮಂಡನಮ್ || 2.5 ||
ಸ್ಮಿತಕಿಂಚಿನ್ಮುಗ್ಧಂ ಸರಲತರಲೋ ದೃಷ್ಟಿವಿಭವಃ
ಪರಿಸ್ಪಂದೋ ವಾಚಾಮ್ ಅಭಿನವವಿಲಾಸೋಕ್ತಿಸರಸಃ |
ಗತಾನಾಮ್ ಆರಂಭಃ ಕಿಸಲಯಿತಲೀಲಾಪರಿಕರಃ
ಸ್ಪೃಶಂತ್ಯಾಸ್ತಾರುಣ್ಯಂ ಕಿಮ್ ಇವ ನ ಹಿ ರಮ್ಯಂ ಮೃಗದೃಶಃ || 2.6 ||
ದ್ರಷ್ಟವ್ಯೇಷು ಕಿಮ್ ಉತ್ತಮಂ ಮೃಗದೃಶಃ ಪ್ರೇಮಪ್ರಸನ್ನಂ ಮುಖಂ
ಘ್ರಾತವೇಷ್ವಪಿ ಕಿಂ ತದ್‌ಆಸ್ಯಪವನಃ ಶ್ರವ್ಯೇಷು ಕಿಂ ತದ್ವಚಃ |
ಕಿಂ ಸ್ವಾದ್ಯೇಷು ತದ್‌ಓಷ್ಠಪಲ್ಲವರಸಃ ಸ್ಪೃಶ್ಯೇಷು ಕಿಂ ತದ್ವಪುರ್ಧ್ಯೇಯಂ
ಕಿಂ ನವಯೌವನೇ ಸಹೃದಯೈಃ ಸರ್ವತ್ರ ತದ್ವಿಭ್ರಮಾಃ || 2.7 ||
ಏತಾಶ್ಚಲದ್ವಲಯಸಂಹತಿಮೇಖಲೋತ್ಥಝಂಕಾರ
ನೂಪುರಪರಾಜಿತರಾಜಹಂಸ್ಯಃ |
ಕುರ್ವಂತಿ ಕಸ್ಯ ನ ಮನೋ ವಿವಶಂ ತರುಣ್ಯೋ
ವಿತ್ರಸ್ತಮುಗ್ಧಹರಿಣೀಸದೃಶೈಃ ಕಟಾಕ್ಷೈಃ || 2.8 ||
ಕುಂಕುಮಪಂಕಕಲಂಕಿತದೇಹಾ
ಗೌರಪಯೋಧರಕಂಪಿತಹಾರಾ |
ನೂಪುರಹಂಸರಣತ್ಪದ್ಮಾ
ಕಂ ನ ವಶೀಕುರುತೇ ಭುವಿ ರಾಮಾ || 2.9 ||
ನೂನಂ ಹಿ ತೇ ಕವಿವರಾ ವಿಪರೀತವಾಚೋ
ಯೇ ನಿತ್ಯಮ್ ಆಹುರಬಲಾ ಇತಿ ಕಾಮಿನೀಸ್ತಾಃ |
ಯಾಭಿರ್ವಿಲೋಲಿತರತಾರಕದೃಷ್ಟಿಪಾತೈಃ
ಶಕ್ರಾದಯೋஉಪಿ ವಿಜಿತಾಸ್ತ್ವಬಲಾಃ ಕಥಂ ತಾಃ || 2.10 ||
ನೂನಮ್ ಆಙ್ಞಾಕರಸ್ತಸ್ಯಾಃ ಸುಭ್ರುವೋ ಮಕರಧ್ವಜಃ |
ಯತಸ್ತನ್ನೇತ್ರಸಂಚಾರಸೂಚಿತೇಷು ಪ್ರವರ್ತತೇ || 2.11 ||
ಕೇಶಾಃ ಸಂಯಮಿನಃ ಶ್ರುತೇರಪಿ ಪರಂ ಪಾರಂ ಗತೇ ಲೋಚನೇ
ಅಂತರ್ವಕ್ತ್ರಮ್ ಅಪಿ ಸ್ವಭಾವಶುಚಿಭೀಃ ಕೀರ್ಣಂ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಗಣೈಃ |
ಮುಕ್ತಾನಾಂ ಸತತಾಧಿವಾಸರುಚಿರೌ ವಕ್ಷೋಜಕುಂಭಾವಿಮಾವಿತ್ಥಂ
ತನ್ವಿ ವಪುಃ ಪ್ರಶಾಂತಮ್ ಅಪಿ ತೇರಾಗಂ ಕರೋತ್ಯೇವ ನಃ || 2.12 ||
ಮುಗ್ಧೇ ಧಾನುಷ್ಕತಾ ಕೇಯಮ್ ಅಪೂರ್ವಾ ತ್ವಯಿ ದೃಶ್ಯತೇ |
ಯಯಾ ವಿಧ್ಯಸಿ ಚೇತಾಂಸಿ ಗುಣೈರೇವ ನ ಸಾಯಕೈಃ || 2.13 ||
ಸತಿ ಪ್ರದೀಪೇ ಸತ್ಯಗ್ನೌ ಸತ್ಸು ತಾರಾರವೀಂದುಷು |
ವಿನಾ ಮೇ ಮೃಗಶಾವಾಕ್ಷ್ಯಾ ತಮೋಭೂತಮ್ ಇದಂ ಜಗಥ್ || 2.14 ||
ಉದ್ವೃತ್ತಃ ಸ್ತನಭಾರ ಏಷ ತರಲೇ ನೇತ್ರೇ ಚಲೇ ಭ್ರೂಲತೇ
ರಾಗಾಧಿಷ್ಠಿತಮ್ ಓಷ್ಠಪಲ್ಲವಮ್ ಇದಂ ಕುರ್ವಂತು ನಾಮ ವ್ಯಥಾಮ್ |
ಸೌಭಾಗ್ಯಾಕ್ಷರಮಾಲಿಕೇವ ಲಿಖಿತಾ ಪುಷ್ಪಾಯುಧೇನ ಸ್ವಯಂ
ಮಧ್ಯಸ್ಥಾಪಿ ಕರೋತಿ ತಾಪಮ್ ಅಧಿಕಂ ರೋಉಮ್‌ಆವಲಿಃ ಕೇನ ಸಾ || 2.15 ||
ಮುಖೇನ ಚಂದ್ರಕಾಂತೇನ ಮಹಾನೀಲೈಃ ಶಿರೋರುಹೈಃ |
ಕರಾಭ್ಯಾಂ ಪದ್ಮರಾಗಾಭ್ಯಾಂ ರೇಜೇ ರತ್ನಮಯೀವ ಸಾ || 2.16 ||
ಗುರುಣಾ ಸ್ತನಭಾರೇಣ ಮುಖಚಂದ್ರೇಣ ಭಾಸ್ವತಾ |
ಶನೈಶ್ಚರಾಭ್ಯಾಂ ಪಾದಾಭ್ಯಾಂ ರೇಜೇ ಗ್ರಹಮಯೀವ ಸಾ || 2.17 ||
ತಸ್ಯಾಃ ಸ್ತನೌ ಯದಿ ಘನೌ ಜಘನಂ ಚ ಹಾರಿ
ವಕ್ತ್ರಂ ಚ ಚಾರು ತವ ಚಿತ್ತ ಕಿಮ್ ಆಕುಲತ್ವಮ್ |
ಪುಣ್ಯಂ ಕುರುಷ್ವ ಯದಿ ತೇಷು ತವಾಸ್ತಿ ವಾಞ್ಛಾ
ಪುಣ್ಯೈರ್ವಿನಾ ನ ಹಿ ಭವಂತಿ ಸಮೀಹಿತಾರ್ಥಾಃ || 2.18 ||
ಇಮೇ ತಾರುಣ್ಯಶ್ರೀನವಪರಿಮಲಾಃ ಪ್ರೌಢಸುರತಪ್ರತಾಪ
ಪ್ರಾರಂಭಾಃ ಸ್ಮರವಿಜಯದಾನಪ್ರತಿಭುವಃ |
ಚಿರಂ ಚೇತಶ್ಚೋರಾ ಅಭಿನವವಿಕಾರೈಕಗುರವೋ
ವಿಲಾಸವ್ಯಾಪಾರಾಃ ಕಿಮ್ ಅಪಿ ವಿಜಯಂತೇ ಮೃಗದೃಶಾಮ್ || 2.19 ||
ಪ್ರಣಯಮಧುರಾಃ ಪ್ರೇಮೋದ್ಗಾರಾ ರಸಾಶ್ರಯತಾಂ ಗತಾಃ
ಫಣಿತಿಮಧುರಾ ಮುಗ್ಧಪ್ರಾಯಾಃ ಪ್ರಕಾಶಿತಸಮ್ಮದಾಃ |
ಪ್ರಕೃತಿಸುಭಗಾ ವಿಸ್ರಂಭಾರ್ದ್ರಾಃ ಸ್ಮರೋದಯದಾಯಿನೀ
ರಹಸಿ ಕಿಮ್ ಅಪಿ ಸ್ವೈರಾಲಾಪಾ ಹರಂತಿ ಮೃಗೀದೃಶಾಮ್ || 2.20 ||
ವಿಶ್ರಮ್ಯ ವಿಶ್ರಮ್ಯ ವನದ್ರುಮಾಣಾಂ
ಛಾಯಾಸು ತನ್ವೀ ವಿಚಚಾರ ಕಾಚಿತ್ |
ಸ್ತನೋತ್ತರೀಯೇಣ ಕರೋದ್ಧೃತೇನ
ನಿವಾರಯಂತೀ ಶಶಿನೋ ಮಯೂಖಾನ್ || 2.21 ||
ಅದರ್ಶನೇ ದರ್ಶನಮಾತ್ರಕಾಮಾ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಿಷ್ವಂಗಸುಖೈಕಲೋಲಾ |
ಆಲಿಂಗಿತಾಯಾಂ ಪುನರಾಯತಾಕ್ಷ್ಯಾಮಾಶಾಸ್ಮಹೇ
ವಿಗ್ರಹಯೋರಭೇದಮ್ || 2.22 ||
ಮಾಲತೀ ಶಿರಸಿ ಜೃಂಭಣಂ ಮುಖೇ
ಚಂದನಂ ವಪುಷಿ ಕುಂಕುಮಾವಿಲಮ್ |
ವಕ್ಷಸಿ ಪ್ರಿಯತಮಾ ಮದಾಲಸಾ
ಸ್ವರ್ಗ ಏಷ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಆಗಮಃ || 2.23 ||
ಪ್ರಾಙ್ಮಾಮ್ ಏತಿ ಮನಾಗನಾಗತರಸಂ ಜಾತಾಭಿಲಾಷಾಂ ತತಃ
ಸವ್ರೀಡಂ ತದನು ಶ್ಲಥೋದ್ಯಮಮ್ ಅಥ ಪ್ರಧ್ವಸ್ತಧೈರ್ಯಂ ಪುನಃ |
ಪ್ರೇಮಾರ್ದ್ರಂ ಸ್ಪೃಹಣೀಯನಿರ್ಭರರಹಃ ಕ್ರೀಡಾಪ್ರಗಲ್ಭಂ ತತೋ
ನಿಃಸಂಗಾಂಗವಿಕರ್ಷಣಾಧಿಕಸುಖರಮ್ಯಂ ಕುಲಸ್ತ್ರೀರತಮ್ || 2.24 ||
ಉರಸಿ ನಿಪತಿತಾನಾಂ ಸ್ರಸ್ತಧಮ್ಮಿಲ್ಲಕಾನಾಂ
ಮುಕುಲಿತನಯನಾನಾಂ ಕಿಂಚಿದ್‌ಉನ್ಮೀಲಿತಾನಾಮ್ |
ಉಪರಿ ಸುರತಖೇದಸ್ವಿನ್ನಗಂಡಸ್ಥಲಾನಾಮಧರ
ಮಧು ವಧೂನಾಂ ಭಾಗ್ಯವಂತಃ ಪಿಬಂತಿ || 2.25 ||
ಆಮೀಲಿತನಯನಾನಾಂ ಯಃ
ಸುರತರಸೋஉನು ಸಂವಿದಂ ಭಾತಿ |
ಮಿಥುರೈರ್ಮಿಥೋஉವಧಾರಿತಮವಿತಥಮ್
ಇದಮ್ ಏವ ಕಾಮನಿರ್ಬರ್ಹಣಮ್ || 2.26 ||
ಇದಮ್ ಅನುಚಿತಮ್ ಅಕ್ರಮಶ್ಚ ಪುಂಸಾಂ
ಯದಿಹ ಜರಾಸ್ವಪಿ ಮನ್ಮಥಾ ವಿಕಾರಾಃ |
ತದಪಿ ಚ ನ ಕೃತಂ ನಿತಂಬಿನೀನಾಂ
ಸ್ತನಪತನಾವಧಿ ಜೀವಿತಂ ರತಂ ವಾ || 2.27 ||
ರಾಜಸ್ತೃಷ್ಣಾಂಬುರಾಶೇರ್ನ ಹಿ ಜಗತಿ ಗತಃ ಕಶ್ಚಿದೇವಾವಸಾನಂ
ಕೋ ವಾರ್ಥೋஉರ್ಥೈಃ ಪ್ರಭೂತೈಃ ಸ್ವವಪುಷಿ ಗಲಿತೇ ಯೌವನೇ ಸಾನುರಾಗೇ |
ಗಚ್ಛಾಮಃ ಸದ್ಮ ಯಾವದ್ವಿಕಸಿತನಯನೇಂದೀವರಾಲೋಕಿನೀನಾಮಾಕ್ರಮ್ಯಾಕ್ರಮ್ಯ
ರೂಪಂ ಝಟಿತಿ ನ ಜರಯಾ ಲುಪ್ಯತೇ ಪ್ರೇಯಸೀನಾಮ್ || 2.28 ||
ರಾಗಸ್ಯಾಗಾರಮ್ ಏಕಂ ನರಕಶತಮಹಾದುಃಖಸಂಪ್ರಾಪ್ತಿಹೇತುರ್ಮೋಹಸ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿ
ಬೀಜಂ ಜಲಧರಪಟಲಂ ಙ್ಞಾನತಾರಾಧಿಪಸ್ಯ |
ಕಂದರ್ಪಸ್ಯೈಕಮಿತ್ರಂ ಪ್ರಕಟಿತವಿವಿಧಸ್ಪಷ್ಟದೋಷಪ್ರಬಂಧಂ
ಲೋಕೇஉಸ್ಮಿನ್ನ ಹ್ಯರ್ಥವ್ರಜಕುಲಭವನಯೌವನಾದನ್ಯದಸ್ತಿ || 2.29 ||
ಶೃಂಗಾರದ್ರುಮನೀರದೇ ಪ್ರಸೃಮರಕ್ರೀಡಾರಸಸ್ರೋತಸಿ
ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನಪ್ರಿಯಬಾಂಧವೇ ಚತುರವಾಙ್ಮುಕ್ತಾಫಲೋದನ್ವತಿ |
ತನ್ವೀನೇತ್ರಚಕೋರಪಾವನವಿಧೌ ಸೌಭಾಗ್ಯಲಕ್ಷ್ಮೀನಿಧೌ
ಧನ್ಯಃ ಕೋஉಪಿ ನ ವಿಕ್ರಿಯಾಂ ಕಲಯತಿ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ನವೇ ಯೌವನೇ || 2.30 ||
ಸಂಸಾರೇஉಸ್ಮಿನ್ನಸಾರೇ ಕುನೃಪತಿಭವನದ್ವಾರಸೇವಾಕಲಂಕವ್ಯಾಸಂಗ
ವ್ಯಸ್ತಧೈರ್ಯಂ ಕಥಮ್ ಅಮಲಧಿಯೋ ಮಾನಸಂ ಸಂವಿದಧ್ಯುಃ |
ಯದ್ಯೇತಾಃ ಪ್ರೋದ್ಯದ್‌ಇಂದುದ್ಯುತಿನಿಚಯಭೃತೋ ನ ಸ್ಯುರಂಭೋಜನೇತ್ರಾಃ
ಪ್ರೇಂಖತ್ಕಾಂಚೀಕಲಾಪಾಃ ಸ್ತನಭರವಿನಮನ್ಮಧ್ಯಭಾಜಸ್ತರುಣ್ಯಃ || 2.31 ||
ಸಿದ್ಧಾಧ್ಯಾಸಿತಕಂದರೇ ಹರವೃಷಸ್ಕಂಧಾವರುಗ್ಣದ್ರುಮೇ
ಗಂಗಾಧೌತಶಿಲಾತಲೇ ಹಿಮವತಃ ಸ್ಥಾನೇ ಸ್ಥಿತೇ ಶ್ರೇಯಸಿ |
ಕಃ ಕುರ್ವೀತ ಶಿರಃ ಪ್ರಣಾಮಮಲಿನಂ ಮ್ಲಾನಂ ಮನಸ್ವೀ ಜನೋ
ಯದ್ವಿತ್ರಸ್ತಕುರಂಗಶಾವನಯನಾ ನ ಸ್ಯುಃ ಸ್ಮರಾಸ್ತ್ರಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ || 2.32 ||
ಸಂಸಾರ ತವ ಪರ್ಯಂತಪದವೀ ನ ದವೀಯಸೀ |
ಅಂತರಾ ದುಸ್ತರಾ ನ ಸ್ಯುರ್ಯದಿ ತೇ ಮದಿರೇಕ್ಷಣಾಮ್ || 2.33 ||
ದಿಶ ವನಹರಿಣೀಭ್ಯೋ ವಂಶಕಾಂಡಚ್ಛವೀನಾಂ
ಕವಲಮ್ ಉಪಲಕೋಟಿಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಂ ಕುಶಾನಾಮ್ |
ಶಕಯುವತಿಕಪೋಲಾಪಾಂಡುತಾಂಬೂಲವಲ್ಲೀದಲಮ್
ಅರುಣನಖಾಗ್ರೈಃ ಪಾಟಿತಂ ವಾ ವಧೂಭ್ಯಃ || 2.34 ||
ಅಸಾರಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇ ವಿರತಿವಿರಸಾಃ ಪಾಪವಿಷಯಾ
ಜುಗುಪ್ಸ್ಯಂತಾಂ ಯದ್ವಾ ನನು ಸಕಲದೋಷಾಸ್ಪದಮ್ ಇತಿ |
ತಥಾಪ್ಯೇತದ್ಭೂಮೌ ನಹಿ ಪರಹಿತಾತ್ಪುಣ್ಯಮ್ ಅಧಿಕಂ
ನ ಚಾಸ್ಮಿನ್ಸಂಸಾರೇ ಕುವಲಯದೃಶೋ ರಮ್ಯಮ್ ಅಪರಮ್ || 2.35 ||
ಏತತ್ಕಾಮಫಲೋ ಲೋಕೇ ಯದ್ದ್ವಯೋರೇಕಚಿತ್ತತಾ |
ಅನ್ಯಚಿತ್ತಕೃತೇ ಕಾಮೇ ಶವಯೋರಿವ ಸಂಗಮಃ || 2.351 ||
ಮಾತ್ಸರ್ಯಮ್ ಉತ್ಸಾರ್ಯ ವಿಚಾರ್ಯ ಕಾರ್ಯಮಾರ್ಯಾಃ
ಸಮರ್ಯಾದಮ್ ಇದಂ ವದಂತು |
ಸೇವ್ಯಾ ನಿತಂಬಾಃ ಕಿಮ್ ಉ ಭೂಧರಾಣಾಮತ
ಸ್ಮರಸ್ಮೇರವಿಲಾಸಿನೀನಾಮ್ || 2.36 ||
ಸಂಸಾರೇ ಸ್ವಪ್ನಸಾರೇ ಪರಿಣತಿತರಲೇ ದ್ವೇ ಗತೀ ಪಂಡಿತಾನಾಂ
ತತ್ತ್ವಙ್ಞಾನಾಮೃತಾಂಭಃಪ್ಲವಲಲಿತಧಿಯಾಂ ಯಾತು ಕಾಲಃ ಕಥಂಚಿತ್ |
ನೋ ಚೇನ್ಮುಗ್ಧಾಂಗನಾನಾಂ ಸ್ತನಜಘನಘನಾಭೋಗಸಂಭೋಗಿನೀನಾಂ
ಸ್ಥೂಲೋಪಸ್ಥಸ್ಥಲೀಷು ಸ್ಥಗಿತಕರತಲಸ್ಪರ್ಶಲೀಲೋದ್ಯಮಾನಾಮ್ || 2.37 ||
ಆವಾಸಃ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಗಂಗೇ ಪಾಪಹಾರಿಣಿ ವಾರಿಣಿ |
ಸ್ತನದ್ವಯೇ ತರುಣ್ಯಾ ವಾ ಮನೋಹಾರಿಣಿ ಹಾರಿಣಿ || 2.38 ||
ಕಿಮ್ ಇಹ ಬಹುಭಿರುಕ್ತೈರ್ಯುಕ್ತಿಶೂನ್ಯೈಃ ಪ್ರಲಾಪೈರ್ದ್ವಯಮ್
ಇಹ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಸರ್ವದಾ ಸೇವನೀಯಮ್ |
ಅಭಿನವಮದಲೀಲಾಲಾಲಸಂ ಸುಂದರೀಣಾಂ
ಸ್ತನಭರಪರಿಖಿನ್ನಂ ಯೌವನಂ ವಾ ವನಂ ವಾ || 2.39 ||
ಸತ್ಯಂ ಜನಾ ವಚ್ಮಿ ನ ಪಕ್ಷಪಾತಾಲ್
ಲೋಕೇಷು ಸಪ್ತಸ್ವಪಿ ತಥ್ಯಮ್ ಏತತ್ |
ನಾನ್ಯನ್ಮನೋಹಾರಿ ನಿತಂಬಿನೀಭ್ಯೋ
ದುಃಖೈಕಹೇತುರ್ನ ಚ ಕಶ್ಚಿದನ್ಯಃ || 2.40 ||
ಕಾಂತೇತ್ಯುತ್ಪಲಲೋಚನೇತಿ ವಿಪುಲಶ್ರೋಣೀಭರೇತ್ಯುನ್ನಮತ್ಪೀನೋತ್ತುಂಗ
ಪಯೋಧರೇತಿ ಸಮುಖಾಂಭೋಜೇತಿ ಸುಭ್ರೂರಿತಿ |
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾದ್ಯತಿ ಮೋದತೇஉಭಿರಮತೇ ಪ್ರಸ್ತೌತಿ ವಿದ್ವಾನಪಿ
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾಶುಚಿಭಸ್ತ್ರಿಕಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯಮ್ ಅಹೋ ಮೋಹಸ್ಯ ದುಶ್ಚೇಷ್ಟಿತಮ್ || 2.41 ||
ಸ್ಮೃತಾ ಭವತಿ ತಾಪಾಯ ದೃಷ್ಟಾ ಚೋನ್ಮಾದಕಾರಿಣೀ |
ಸ್ಪೃಷ್ಟಾ ಭವತಿ ಮೋಹಾಯ ಸಾ ನಾಮ ದಯಿತಾ ಕಥಮ್ || 2.42 ||
ತಾವದೇವಾಮೃತಮಯೀ ಯಾವಲ್ಲೋಚನಗೋಚರಾ |
ಚಕ್ಷುಷ್ಪಥಾದತೀತಾ ತು ವಿಷಾದಪ್ಯತಿರಿಚ್ಯತೇ || 2.43 ||
ನಾಮೃತಂ ನ ವಿಷಂ ಕಿಂಚಿದೇತಾಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ನಿತಂಬಿನೀಮ್ |
ಸೈವಾಮೃತಲತಾ ರಕ್ತಾ ವಿರಕ್ತಾ ವಿಷವಲ್ಲರೀ || 2.44 ||
ಆವರ್ತಃ ಸಂಶಯಾನಾಮ್ ಅವಿನಯಭುವನಂ ಪಟ್ಟಣಂ ಸಾಹಸಾನಾಂ
ದೋಷಾಣಾಂ ಸನ್ನಿಧಾನಂ ಕಪಟಶತಮಯಂ ಕ್ಷೇತ್ರಮ್ ಅಪ್ರತ್ಯಯಾನಾಮ್ |
ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಸ್ಯ ವಿಘ್ನೋ ನರಕಪುರಮುಖ ಸರ್ವಮಾಯಾಕರಂಡಂ
ಸ್ತ್ರೀಯಂತ್ರಂ ಕೇನ ಸೃಷ್ಟಂ ವಿಷಮ್ ಅಮೃತಮಯಂ ಪ್ರಾಣಿಲೋಕಸ್ಯ ಪಾಶಃ || 2.45 ||
ನೋ ಸತ್ಯೇನ ಮೃಗಾಂಕ ಏಷ ವದನೀಭೂತೋ ನ ಚೇಂದೀವರದ್ವಂದ್ವಂ
ಲೋಚನತಾಂ ಗತ ನ ಕನಕೈರಪ್ಯಂಗಯಷ್ಟಿಃ ಕೃತಾ |
ಕಿಂತ್ವೇವಂ ಕವಿಭಿಃ ಪ್ರತಾರಿತಮನಾಸ್ತತ್ತ್ವಂ ವಿಜಾನನ್ನಪಿ
ತ್ವಙ್ಮಾಂಸಾಸ್ಥಿಮಯಂ ವಪುರ್ಮೃಗದೃಶಾಂ ಮಂದೋ ಜನಃ ಸೇವತೇ || 2.46 ||
ಲೀಲಾವತೀನಾಂ ಸಹಜಾ ವಿಲಾಸಾಸ್ತ
ಏವ ಮೂಢಸ್ಯ ಹೃದಿ ಸ್ಫುರಂತಿ |
ರಾಗೋ ನಲಿನ್ಯಾ ಹಿ ನಿಸರ್ಗಸಿದ್ಧಸ್ತತ್ರ
ಭ್ರಮ್ತ್ಯೇವ ವೃಥಾ ಷಡ್‌ಅಂಘ್ರಿಃ || 2.47 ||
ಸಂಮೋಹಯಂತಿ ಮದಯಂತಿ ವಿಡಂಬಯಂತಿ
ನಿರ್ಭರ್ತ್ಸ್ಯಂತಿ ರಮಯಂತಿ ವಿಷಾದಯಂತಿ |
ಏತಾಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಸದಯಂ ಹೃದಯಂ ನರಾಣಾಂ
ಕಿಂ ನಾಮ ವಾಮನಯನಾ ನ ಸಮಾಚರಂತಿ || 2.471 ||
ಯದೇತತ್ಪೂರ್ಣೇಂದುದ್ಯುತಿಹರಮ್ ಉದಾರಾಕೃತಿ ಪರಂ
ಮುಖಾಬ್ಜಂ ತನ್ವಂಗ್ಯಾಃ ಕಿಲ ವಸತಿ ಯತ್ರಾಧರಮಧು |
ಇದಂ ತತ್ಕಿಂ ಪಾಕದ್ರುಮಫಲಮ್ ಇದಾನೀಮ್ ಅತಿರಸವ್ಯತೀತೇஉಸ್ಮಿನ್
ಕಾಲೇ ವಿಷಮ್ ಇವ ಭವಿಷ್ಯ್ತ್ಯಸುಖದಮ್ || 2.48 ||
ಉನ್ಮೀಲತ್ತ್ರಿವಲೀತರಂಗನಿಲಯಾ ಪ್ರೋತ್ತುಂಗಪೀನಸ್ತನದ್ವಂದ್ವೇನೋದ್ಗತ
ಚಕ್ರವಾಕಯುಗಲಾ ವಕ್ತ್ರಾಂಬುಜೋದ್ಭಾಸಿನೀ |
ಕಾಂತಾಕಾರಧರಾ ನದೀಯಮ್ ಅಭಿತಃ ಕ್ರೂರಾತ್ರ ನಾಪೇಕ್ಷತೇ
ಸಂಸಾರಾರ್ಣವಮಜ್ಜನಂ ಯದಿ ತದಾ ದೂರೇಣ ಸಂತ್ಯಜ್ಯತಾಮ್ || 2.49 ||
ಜಲ್ಪಂತಿ ಸಾರ್ಧಮ್ ಅನ್ಯೇನ ಪಶ್ಯಂತ್ಯನ್ಯಂ ಸವಿಭ್ರಮಾಃ |
ಹೃದ್ಗತಂ ಚಿಂತಯಂತ್ಯನ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಃ ಕೋ ನಾಮ ಯೋಷಿತಾಮ್ || 2.50 ||
ಮಧು ತಿಷ್ಠತಿ ವಾಚಿ ಯೋಷಿತಾಂ ಹೃದಿ ಹಾಲಾಹಲಮ್ ಏವ ಕೇವಲಮ್ |
ಅತ‌ಏವ ನಿಪೀಯತೇஉಧರೋ ಹೃದಯಂ ಮುಷ್ಟಿಭಿರೇವ ತಾಡ್ಯತೇ || 2.51 ||
ಅಪಸರ ಸಖೇ ದೂರಾದಸ್ಮಾತ್ಕಟಾಕ್ಷವಿಷಾನಲಾತ್
ಪ್ರಕೃತಿವಿಷಮಾದ್ಯೋಷಿತ್ಸರ್ಪಾದ್ವಿಲಾಸಫಣಾಭೃತಃ |
ಇತರಫಣಿನಾ ದಷ್ಟಃ ಶಕ್ಯಶ್ಚಿಕಿತ್ಸಿತುಮ್ ಔಷಧೈಶ್ಚತುರ್
ವನಿತಾಭೋಗಿಗ್ರಸ್ತಂ ಹಿ ಮಂತ್ರಿಣಃ || 2.52 ||
ವಿಸ್ತಾರಿತಂ ಮಕರಕೇತನಧೀವರೇಣ
ಸ್ತ್ರೀಸಂಙ್ಞಿತಂ ಬಡಿಶಮ್ ಅತ್ರ ಭವಾಂಬುರಾಶೌ |
ಯೇನಾಚಿರಾತ್ತದ್‌ಅಧರಾಮಿಷಲೋಲಮರ್ತ್ಯ
ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ವಿಕೃಷ್ಯ ವಿಪಚತ್ಯನುರಾಗವಹ್ನೌ || 2.53 ||
ಕಾಮಿನೀಕಾಯಕಾಂತಾರೇ ಕುಚಪರ್ವತದುರ್ಗಮೇ |
ಮಾ ಸಂಚರ ಮನಃ ಪಾಂಥ ತತ್ರಾಸ್ತೇ ಸ್ಮರತಸ್ಕರಃ || 2.54 ||
ವ್ಯಾದೀರ್ಘೇಣ ಚಲೇನ ವಕ್ತ್ರಗತಿನಾ ತೇಜಸ್ವಿನಾ ಭೋಗಿನಾ
ನೀಲಾಬ್ಜದ್ಯುತಿನಾಹಿನಾ ಪರಮ್ ಅಹಂ ದೃಷ್ಟೋ ನ ತಚ್ಚಕ್ಷುಷಾ |
ದೃಷ್ಟೇ ಸಂತಿ ಚಿಕಿತ್ಸಕಾ ದಿಶಿ ದಿಶಿ ಪ್ರಾಯೇಣ ದರ್ಮಾರ್ಥಿನೋ
ಮುಗ್ಧಾಕ್ಷ್ಕ್ಷಣವೀಕ್ಷಿತಸ್ಯ ನ ಹಿ ಮೇ ವೈದ್ಯೋ ನ ಚಾಪ್ಯೌಷಧಮ್ || 2.55 ||
ಇಹ ಹಿ ಮಧುರಗೀತಂ ನೃತ್ಯಮ್ ಏತದ್ರಸೋஉಯಂ
ಸ್ಫುರತಿ ಪರಿಮಲೋஉಸೌ ಸ್ಪರ್ಶ ಏಷ ಸ್ತನಾನಾಮ್ |
ಇತಿ ಹತಪರಮಾರ್ಥೈರಿಂದ್ರಿಯೈರ್ಭ್ರಾಮ್ಯಮಾಣಃ
ಸ್ವಹಿತಕರಣಧೂರ್ತೈಃ ಪಂಚಭಿರ್ವಂಚಿತೋஉಸ್ಮಿ || 2.56 ||
ನ ಗಮ್ಯೋ ಮಂತ್ರಾಣಾಂ ನ ಚ ಭವತಿ ಭೈಷಜ್ಯವಿಷಯೋ
ನ ಚಾಪಿ ಪ್ರಧ್ವಂಸಂ ವ್ರಜತಿ ವಿವಿಧೈಃ ಶಾಂತಿಕಶತೈಃ |
ಭ್ರಮಾವೇಶಾದಂಗೇ ಕಮ್ ಅಪಿ ವಿದಧದ್ಭಂಗಮ್ ಅಸಕೃತ್
ಸ್ಮರಾಪಸ್ಮಾರೋஉಯಂ ಭ್ರಮಯತಿ ದೃಶಂ ಘೂರ್ಣಯತಿ ಚ || 2.57 ||
ಜಾತ್ಯ್‌ಅಂಧಾಯ ಚ ದುರ್ಮುಖಾಯ ಚ ಜರಾಜೀರ್ಣಾ ಖಿಲಾಂಗಾಯ ಚ
ಗ್ರಾಮೀಣಾಯ ಚ ದುಷ್ಕುಲಾಯ ಚ ಗಲತ್ಕುಷ್ಠಾಭಿಭೂತಾಯ ಚ |
ಯಚ್ಛಂತೀಷು ಮನೋಹರಂ ನಿಜವಪುಲಕ್ಷ್ಮೀಲವಶ್ರದ್ಧಯಾ
ಪಣ್ಯಸ್ತ್ರೀಷು ವಿವೇಕಕಲ್ಪಲತಿಕಾಶಸ್ತ್ರೀಷು ರಾಜ್ಯೇತ ಕಃ || 2.58 ||
ವೇಶ್ಯಾಸೌ ಮದನಜ್ವಾಲಾ
ರೂಪೇஉಂಧನವಿವರ್ಧಿತಾ |
ಕಾಮಿಭಿರ್ಯತ್ರ ಹೂಯಂತೇ
ಯೌವನಾನಿ ಧನಾನಿ ಚ || 2.59 ||
ಕಶ್ಚುಂಬತಿ ಕುಲಪುರುಷೋ ವೇಶ್ಯಾಧರಪಲ್ಲವಂ ಮನೋಙ್ಞಮ್ ಅಪಿ |
ಚಾರಭಟಚೋರಚೇಟಕನಟವಿಟನಿಷ್ಠೀವನಶರಾವಮ್ || 2.60 ||
ಧನ್ಯಾಸ್ತ ಏವ ಧವಲಾಯತಲೋಚನಾನಾಂ
ತಾರುಣ್ಯದರ್ಪಘನಪೀನಪಯೋಧರಾಣಾಮ್ |
ಕ್ಷಾಮೋದರೋಪರಿ ಲಸತ್ತ್ರಿವಲೀಲತಾನಾಂ
ದೃಷ್ಟ್ವಾಕೃತಿಂ ವಿಕೃತಿಮ್ ಏತಿ ಮನೋ ನ ಯೇಷಾಮ್ || 2.61 ||
ಬಾಲೇ ಲೀಲಾಮುಕುಲಿತಮ್ ಅಮೀ ಮಂಥರಾ ದೃಷ್ಟಿಪಾತಾಃ
ಕಿಂ ಕ್ಷಿಪ್ಯಂತೇ ವಿರಮವಿರಮ ವ್ಯರ್ಥ ಏಷ ಶ್ರಮಸ್ತೇ |
ಸಂಪ್ರತ್ಯನ್ಯೇ ವಯಮ್ ಉಪರತಂ ಬಾಲ್ಯಮ್ ಆಸ್ಥಾ ವನಾಂತೇ
ಕ್ಷೀಣೋ ಮೋಹಸ್ತೃಣಮ್ ಇವ ಜಗಜ್ಜಾಲಮ್ ಆಲೋಕಯಾಮಃ || 2.62 ||
ಇಯಂ ಬಾಲಾ ಮಾಂ ಪ್ರತ್ಯನವರತಮ್ ಇಂದೀವರದಲಪ್ರಭಾ
ಚೀರಂ ಚಕ್ಷುಃ ಕ್ಷಿಪತಿ ಕಿಮ್ ಅಭಿಪ್ರೇತಮ್ ಅನಯಾ |
ಗತೋ ಮೋಹೋஉಸ್ಮಾಕಂ ಸ್ಮರಶಬರಬಾಣವ್ಯತಿಕರಜ್ವರ
ಜ್ವಾಲಾ ಶಾಂತಾ ತದಪಿ ನ ವರಾಕೀ ವಿರಮತಿ || 2.63 ||
ಕಿಂ ಕಂದರ್ಪ ಕರಂ ಕದರ್ಥಯಸಿ ರೇ ಕೋದಂಡಟಂಕಾರಿತಂ
ರೇ ರೇ ಕೋಕಿಲ ಕೋಉಮ್‌ಅಲಂ ಕಲರವಂ ಕಿಂ ವಾ ವೃಥಾ ಜಲ್ಪಸಿ |
ಮುಗ್ಧೇ ಸ್ನಿಗ್ಧವಿದಗ್ಧಚಾರುಮಧುರೈರ್ಲೋಲೈಃ ಕಟಾಕ್ಷೈರಲಂ
ಚೇತಶ್ಚುಂಬಿತಚಂದ್ರಚೂಡಚರಣಧ್ಯಾನಾಮೃತಂ ವರ್ತತೇ || 2.64 ||
ವಿರಹೇஉಪಿ ಸಂಗಮಃ ಖಲು
ಪರಸ್ಪರಂ ಸಂಗತಂ ಮನೋ ಯೇಷಾಮ್ |
ಹೃದಯಮ್ ಅಪಿ ವಿಘಟ್ಟಿತಂ ಚೇತ್
ಸಂಗೀ ವಿರಹಂ ವಿಶೇಷಯತಿ || 2.65 ||
ಕಿಂ ಗತೇನ ಯದಿ ಸಾ ನ ಜೀವತಿ
ಪ್ರಾಣಿತಿ ಪ್ರಿಯತಮಾ ತಥಾಪಿ ಕಿಮ್ |
ಇತ್ಯುದೀಕ್ಷ್ಯ ನವಮೇಘಮಾಲಿಕಾಂ
ನ ಪ್ರಯಾತಿ ಪಥಿಕಃ ಸ್ವಮಂದಿರಮ್ || 2.66 ||
ವಿರಮತ ಬುಧಾ ಯೋಷಿತ್ಸಂಗಾತ್ಸುಖಾತ್ಕ್ಷಣಭಂಗುರಾತ್
ಕುರುತ ಕರುಣಾಮೈತ್ರೀಪ್ರಙ್ಞಾವಧೂಜನಸಂಗಮಮ್ |
ನ ಖಲು ನರಕೇ ಹಾರಾಕ್ರಾಂತಂ ಘನಸ್ತನಮಂಡಲಂ
ಶರಣಮ್ ಅಥವಾ ಶ್ರೋಣೀಬಿಂಬಂ ರಣನ್ಮಣಿಮೇಖಲಮ್ || 2.67 ||
ಯದಾ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸವ್ಯಸನಕೃಶಯೋರಾತ್ಮಮನಸೋರವಿಚ್ಛಿನ್ನಾ
ಮೈತ್ರೀ ಸ್ಫುರತಿ ಕೃತಿನಸ್ತಸ್ಯ ಕಿಮ್ ಉ ತೈಃ |
ಪ್ರಿಯಾಣಾಮ್ ಆಲಾಪೈರಧರಮಧುಭಿರ್ವಕ್ತ್ರವಿಧುಭಿಃ
ಸನಿಶ್ವಾಸಾಮೋದೈಃ ಸಕುಚಕಲಶಾಶ್ಲೇಷಸುರತೈಃ || 2.68 ||
ಯದಾಸೀದಙ್ಞಾನಂ ಸ್ಮರತಿಮಿರಸಂಚಾರಜನಿತಂ
ತದಾ ದೃಷ್ಟನಾರೀಮಯಮ್ ಇದಮ್ ಅಶೇಷಂ ಜಗದಿತಿ |
ಇದಾನೀಮ್ ಅಸ್ಮಾಕಂ ಪಟುತರವಿವೇಕಾಂಜನಜುಷಾಂ
ಸಮೀಭೂತಾ ದೃಷ್ಟಿಸ್ತ್ರಿಭುವನಮ್ ಅಪಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಮನುತೇ || 2.69 ||
ತಾವದೇವ ಕೃತಿನಾಮ್ ಅಪಿ ಸ್ಫುರತ್ಯೇಷ
ನಿರ್ಮಲವಿವೇಕದೀಪಕಃ |
ಯಾವದೇವ ನ ಕುರಂಗಚಕ್ಷುಷಾಂ
ತಾಡ್ಯತೇ ಚಟುಲಲೋಚನಾಂಚಲೈಃ || 2.70 ||
ವಚಸಿ ಭವತಿ ಸಂಗತ್ಯಾಗಮ್ ಉದ್ದಿಶ್ಯ ವಾರ್ತಾ
ಶ್ರುತಿಮುಖರಮುಖಾನಾಂ ಕೇವಲಂ ಪಂಡಿತಾನಾಮ್ |
ಜಘನಮ್ ಅರುಣರತ್ನಗ್ರಂಥಿಕಾಂಚೀಕಲಾಪಂ
ಕುವಲಯನಯನಾನಾಂ ಕೋ ವಿಹಾತುಂ ಸಮರ್ಥಃ || 2.71 ||
ಸ್ವಪರಪ್ರತಾರಕೋஉಸೌ
ನಿಂದತಿ ಯೋஉಲೀಕಪಂಡಿತೋ ಯುವತೀಃ |
ಯಸ್ಮಾತ್ತಪಸೋஉಪಿ ಫಲಂ
ಸ್ವರ್ಗಃ ಸ್ವರ್ಗೇஉಪಿ ಚಾಪ್ಸರಸಃ || 2.72 ||
ಮತ್ತೇಭಕುಂಭದಲನೇ ಭುವಿ ಸಂತಿ ಧೀರಾಃ
ಕೇಚಿತ್ಪ್ರಚಂಡಮೃಗರಾಜವಧೇஉಪಿ ದಕ್ಷಾಃ |
ಕಿಂತು ಬ್ರವೀಮಿ ಬಲಿನಾಂ ಪುರತಃ ಪ್ರಸಹ್ಯ
ಕಂದರ್ಪದರ್ಪದಲನೇ ವಿರಲಾ ಮನುಷ್ಯಾಃ || 2.73 ||
ಸನ್ಮಾರ್ಗೇ ತಾವದಾಸ್ತೇ ಪ್ರಭವತಿ ಚ ನರಸ್ತಾವದೇವೇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ
ಲಜ್ಜಾಂ ತಾವದ್ವಿಧತ್ತೇ ವಿನಯಮ್ ಅಪಿ ಸಮಾಲಂಬತೇ ತಾವದೇವ |
ಭ್ರೂಚಾಪಾಕೃಷ್ಟಮುಕ್ತಾಃ ಶ್ರವಣಪಥಗತಾ ನೀಲಪಕ್ಷ್ಮಾಣ ಏತೇ
ಯಾವಲ್ಲೀಲಾವತೀನಾಂ ಹೃದಿ ನ ಧೃತಿಮುಷೋ ದೃಷ್ಟಿಬಾಣಾಃ ಪತಂತಿ || 2.74 ||
ಉನ್ಮತ್ತಪ್ರೇಮಸಂರಂಭಾದ್
ಆರಭಂತೇ ಯದ್‌ಅಂಗನಾಃ |
ತತ್ರ ಪ್ರತ್ಯೂಹಮ್ ಆಧಾತುಂ
ಬ್ರಹ್ಮಾಪಿ ಖಲು ಕಾತರಃ || 2.75 ||
ತಾವನ್ಮಹತ್ತ್ವಂ ಪಾಂಡಿತ್ಯಂ
ಕುಲೀನತ್ವಂ ವಿವೇಕಿತಾ |
ಯಾವಜ್ಜ್ವಲತಿ ನಾಂಗೇಷು
ಹತಃ ಪಂಚೇಷುಪಾವಕಃ || 2.76 ||
ಶಾಸ್ತ್ರಙ್ಞೋஉಪಿ ಪ್ರಗುಣಿತನಯೋஉತ್ಯಾಂತಬಾಧಾಪಿ ಬಾಢಂ
ಸಂಸಾರೇஉಸ್ಮಿನ್ಭವತಿ ವಿರಲೋ ಭಾಜನಂ ಸದ್ಗತೀನಾಮ್ |
ಯೇನೈತಸ್ಮಿನ್ನಿರಯನಗರದ್ವಾರಮ್ ಉದ್ಘಾಟಯಂತೀ
ವಾಮಾಕ್ಷೀಣಾಂ ಭವತಿ ಕುಟಿಲಾ ಭ್ರೂಲತಾ ಕುಂಚಿಕೇವ || 2.77 ||
ಕೃಶಃ ಕಾಣಃ ಖಂಜಃ ಶ್ರವಣರಹಿತಃ ಪುಚ್ಛವಿಕಲೋ
ವ್ರಣೀ ಪೂಯಕ್ಲಿನ್ನಃ ಕೃಮಿಕುಲಶತೈರಾವೃತತನುಃ |
ಕ್ಷುಧಾ ಕ್ಷಾಮೋ ಜೀರ್ಣಃ ಪಿಠರಕಕಪಾಲಾರ್ಪಿತಗಲಃ
ಶುನೀಮ್ ಅನ್ವೇತಿ ಶ್ವಾ ಹತಮ್ ಅಪಿ ಚ ಹಂತ್ಯೇವ ಮದನಃ || 2.78 ||
ಸ್ತ್ರೀಮುದ್ರಾಂ ಕುಸುಮಾಯುಧಸ್ಯ ಜಯಿನೀಂ ಸರ್ವಾರ್ಥಸಂಪತ್ಕರೀಂ
ಯೇ ಮೂಢಾಃ ಪ್ರವಿಹಾಯ ಯಾಂತಿ ಕುಧಿಯೋ ಮಿಥ್ಯಾಫಲಾನ್ವೇಷಿಣಃ |
ತೇ ತೇನೈವ ನಿಹತ್ಯ ನಿರ್ದಯತರಂ ನಗ್ನೀಕೃತಾ ಮುಂಡಿತಾಃ
ಕೇಚಿತ್ಪಂಚಶಿಖೀಕೃತಾಶ್ಚ ಜಟಿಲಾಃ ಕಾಪಾಲಿಕಾಶ್ಚಾಪರೇ || 2.79 ||
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಪರಾಶರಪ್ರಭೃತಯೋ ವಾತಾಂಬುಪರ್ಣಾಶನಾಸ್ತೇஉಪಿ
ಸ್ತ್ರೀಮುಖಪಂಕಜಂ ಸುಲಲಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಮೋಹಂ ಗತಾಃ |
ಶಾಲ್ಯನ್ನಂ ಸಘೃತಂ ಪಯೋದಧಿಯುತಂ ಯೇ ಭುಂಜತೇ ಮಾನವಾಸ್ತೇಷಾಮ್
ಇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹೋ ಯದಿ ಭವೇದ್ವಿಂಧ್ಯಃ ಪ್ಲವೇತ್ಸಾಗರೇ || 2.80 ||
ಪರಿಮಲಭೃತೋ ವಾತಾಃ ಶಾಖಾ ನವಾಂಕುರಕೋಟಯೋ
ಮಧುರವಿಧುರೋತ್ಕಂಠಾಭಾಜಃ ಪ್ರಿಯಾ ಪಿಕಪಕ್ಷಿಣಾಮ್ |
ವಿರಲವಿರಸಸ್ವೇದೋದ್ಗಾರಾ ವಧೂವದನೇಂದವಃ
ಪ್ರಸರತಿ ಮಧೌ ಧಾತ್ರ್ಯಾಂ ಜಾತೋ ನ ಕಸ್ಯ ಗುಣೋದಯಃ || 2.81 ||
ಮಧುರಯಂ ಮಧುರೈರಪಿ ಕೋಕಿಲಾ
ಕಲರವೈರ್ಮಲಯಸ್ಯ ಚ ವಾಯುಭಿಃ |
ವಿರಹಿಣಃ ಪ್ರಹಿಣಸ್ತಿ ಶರೀರಿಣೋ
ವಿಪದಿ ಹಂತ ಸುಧಾಪಿ ವಿಷಾಯತೇ || 2.82 ||
ಆವಾಸಃ ಕಿಲಕಿಂಚಿತಸ್ಯ ದಯಿತಾಪಾರ್ಶ್ವೇ ವಿಲಾಸಾಲಸಾಃ
ಕರ್ಣೇ ಕೋಕಿಲಕಾಮಿನೀಕಲರವಃ ಸ್ಮೇರೋ ಲತಾಮಂಡಪಃ |
ಗೋಷ್ಠೀ ಸತ್ಕವಿಭಿಃ ಸಮಂ ಕತಿಪಯೈರ್ಮುಗ್ಧಾಃ ಸುಧಾಂಶೋಃ ಕರಾಃ
ಕೇಷಾಂಚಿತ್ಸುಖಯಂತಿ ಚಾತ್ರ ಹೃದಯಂ ಚೈತ್ರೇ ವಿಚಿತ್ರಾಃ ಕ್ಷಪಾಃ || 2.83 ||
ಪಾಂಥ ಸ್ತ್ರೀವಿರಹಾನಲಾಹುತಿಕಲಾಮ್ ಆತನ್ವತೀ ಮಂಜರೀಮಾಕಂದೇಷು
ಪಿಕಾಂಗನಾಭಿರಧುನಾ ಸೋತ್ಕಂಠಮ್ ಆಲೋಕ್ಯತೇ |
ಅಪ್ಯೇತೇ ನವಪಾಟಲಾಪರಿಮಲಪ್ರಾಗ್ಭಾರಪಾಟಚ್ಚರಾ
ವಾಂತಿಕ್ಲಾಂತಿವಿತಾನತಾನವಕೃತಃ ಶ್ರೀಖಂಡಶೈಲಾನಿಲಾಃ || 2.84 ||
ಪ್ರಥಿತಃ ಪ್ರಣಯವತೀನಾಂ
ತಾವತ್ಪದಮ್ ಆತನೋತು ಹೃದಿ ಮಾನಃ |
ಭವತಿ ನ ಯಾವಚ್ಚಂದನತರು
ಸುರಭಿರ್ಮಲಯಪವಮಾನಃ || 2.85 ||
ಸಹಕಾರಕುಸುಮಕೇಸರನಿಕರ
ಭರಾಮೋದಮೂರ್ಚ್ಛಿತದಿಗ್‌ಅಂತೇ |
ಮಧುರಮಧುರವಿಧುರಮಧುಪೇ
ಮಧೌ ಭವೇತ್ಕಸ್ಯ ನೋತ್ಕಂಠಾ || 2.86 ||
ಅಚ್ಛಾಚ್ಛಚಂದನರಸಾರ್ದ್ರತರಾ ಮೃಗಾಕ್ಷ್ಯೋ
ಧಾರಾಗೃಹಾಣಿ ಕುಸುಮಾನಿ ಚ ಕೋಉಮ್‌ಉದೀ ಚ |
ಮಂದೋ ಮರುತ್ಸುಮನಸಃ ಶುಚಿ ಹರ್ಮ್ಯಪೃಷ್ಠಂ
ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ಮದಂ ಚ ಮದನಂ ಚ ವಿವರ್ಧಯಂತಿ || 2.87 ||
ಸ್ರಜೋ ಹೃದ್ಯಾಮೋದಾ ವ್ಯಜನಪವನಶ್ಚಂದ್ರಕಿರಣಾಃ
ಪರಾಗಃ ಕಾಸಾರೋ ಮಲಯಜರಜಃ ಶೀಧು ವಿಶದಮ್ |
ಶುಚಿಃ ಸೌಧೋತ್ಸಂಗಃ ಪ್ರತನು ವಸನಂ ಪಂಕಜದೃಶೋ
ನಿದಾಘರ್ತಾವೇತದ್ವಿಲಸತಿ ಲಭಂತೇ ಸುಕೃತಿನಃ || 2.88 ||
ಸುಧಾಶುಭ್ರಂ ಧಾಮ ಸ್ಫುರದ್‌ಅಮಲರಶ್ಮಿಃ ಶಶಧರಃ
ಪ್ರಿಯಾವಕ್ತ್ರಾಂಭೋಜಂ ಮಲಯಜರಜಶ್ಚಾತಿಸುರಭಿಃ |
ಸ್ರಜೋ ಹೃದ್ಯಾಮೋದಾಸ್ತದಿದಮ್ ಅಖಿಲಂ ರಾಗಿಣಿ ಜನೇ
ಕರೋತ್ಯಂತಃ ಕ್ಷೋಭಂ ನ ತು ವಿಷಯಸಂಸರ್ಗವಿಮುಖೇ || 2.89 ||
ತರುಣೀವೇಷೋದ್ದೀಪಿತಕಾಮಾ
ವಿಕಸಜ್ಜಾತೀಪುಷ್ಪಸುಗಂಧಿಃ |
ಉನ್ನತಪೀನಪಯೋಧರಭಾರಾ
ಪ್ರಾವೃಟ್ತನುತೇ ಕಸ್ಯ ನ ಹರ್ಷಮ್ || 2.90 ||
ವಿಯದ್‌ಉಪಚಿತಮೇಘಂ ಭೂಮಯಃ ಕಂದಲಿನ್ಯೋ
ನವಕುಟಜಕದಂಬಾಮೋದಿನೋ ಗಂಧವಾಹಾಃ |
ಶಿಖಿಕುಲಕಲಕೇಕಾರಾವರಮ್ಯಾ ವನಾಂತಾಃ
ಸುಖಿನಮ್ ಅಸುಖಿನಂ ವಾ ಸರ್ವಮ್ ಉತ್ಕಂಠಯಂತಿ || 2.91 ||
ಉಪರಿ ಘನಂ ಘನಪಟಲಂ
ತಿರ್ಯಗ್ಗಿರಯೋஉಪಿ ನರ್ತಿತಮಯೂರಾಃ |
ಕ್ಷಿತಿರಪಿ ಕಂದಲಧವಲಾ
ದೃಷ್ಟಿಂ ಪಥಿಕಃ ಕ್ವ ಪಾತಯತಿ || 2.92 ||
ಇತೋ ವಿದ್ಯುದ್ವಲ್ಲೀವಿಲಸಿತಮ್ ಇತಃ ಕೇತಕಿತರೋಃ
ಸ್ಫುರನ್ಗಂಧಃ ಪ್ರೋದ್ಯಜ್ಜಲದನಿನದಸ್ಫೂರ್ಜಿತಮ್ ಇತಃ |
ಇತಃ ಕೇಕಿಕ್ರೀಡಾಕಲಕಲರವಃ ಪಕ್ಷ್ಮಲದೃಶಾಂ
ಕಥಂ ಯಾಸ್ಯಂತ್ಯೇತೇ ವಿರಹದಿವಸಾಃ ಸಂಭೃತರಸಾಃ || 2.93 ||
ಅಸೂಚಿಸಂಚಾರೇ ತಮಸಿ ನಭಸಿ ಪ್ರೌಢಜಲದಧ್ವನಿ
ಪ್ರಾಙ್ಞಂಮನ್ಯೇ ಪತತಿ ಪೃಷತಾನಾಂ ಚ ನಿಚಯೇ |
ಇದಂ ಸೌದಾಮಿನ್ಯಾಃ ಕನಕಕಮನೀಯಂ ವಿಲಸಿತಂ
ಮುದಂ ಚ ಮ್ಲಾನಿಂ ಚ ಪ್ರಥಯತಿ ಪಥಿ ಸ್ವೈರಸುದೃಶಾಮ್ || 2.94 ||
ಆಸಾರೇಣ ನ ಹರ್ಮ್ಯತಃ ಪ್ರಿಯತಮೈರ್ಯಾತುಂ ಬಹಿಃ ಶಕ್ಯತೇ
ಶೀತೋತ್ಕಂಪನಿಮಿತ್ತಮ್ ಆಯತದೃಶಾ ಗಾಢಂ ಸಮಾಲಿಂಗ್ಯತೇ |
ಜಾತಾಃ ಶೀಕರಶೀತಲಾಶ್ಚ ಮರುತೋರತ್ಯಂತಖೇದಚ್ಛಿದೋ
ಧನ್ಯಾನಾಂ ಬತ ದುರ್ದಿನಂ ಸುದಿನತಾಂ ಯಾತಿ ಪ್ರಿಯಾಸಂಗಮೇ || 2.95 ||
ಅರ್ಧಂ ಸುಪ್ತ್ವಾ ನಿಶಾಯಾಃ ಸರಭಸಸುರತಾಯಾಸಸನ್ನಶ್ಲಥಾಂಗಪ್ರೋದ್ಭೂತಾಸಹ್ಯ
ತೃಷ್ಣೋ ಮಧುಮದನಿರತೋ ಹರ್ಮ್ಯಪೃಷ್ಠೇ ವಿವಿಕ್ತೇ |
ಸಂಭೋಗಕ್ಲಾಂತಕಾಂತಾಶಿಥಿಲಭುಜಲತಾವರ್ಜಿತಂ ಕರ್ಕರೀತೋ
ಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾಭಿನ್ನಾಚ್ಛಧಾರಂ ಪಿಬತಿ ನ ಸಲಿಲಂ ಶಾರದಂ ಮಂದಪುಣ್ಯಃ || 2.96 ||
ಹೇಮಂತೇ ದಧಿದುಗ್ಧಸರ್ಪಿರಶನಾ ಮಾಂಜಿಷ್ಠವಾಸೋಭೃತಃ
ಕಾಶ್ಮೀರದ್ರವಸಾಂದ್ರದಿಗ್ಧವಪುಷಶ್ಛಿನ್ನಾ ವಿಚಿತ್ರೈ ರತೈಃ |
ವೃತ್ತೋರುಸ್ತನಕಾಮಿನೋಜನಕೃತಾಶ್ಲೇಷಾ ಗೃಹಾಭ್ಯಂತರೇ
ತಾಂಬೂಲೀದಲಪೂಗಪೂರಿತಮುಖಾ ಧನ್ಯಾಃ ಸುಖಂ ಶೇರತೇ || 2.97 ||
ಪ್ರದುಯತ್ಪ್ರೌಢಪ್ರಿಯಂಗುದ್ಯುತಿಭೃತಿ ವಿಕಸತ್ಕುಂದಮಾದ್ಯದ್ದ್ವಿರೇಫೇ
ಕಾಲೇ ಪ್ರಾಲೇಯವಾತಪ್ರಚಲವಿಲಸಿತೋದಾರಮಂದಾರಧಾಮ್ನಿ |
ಯೇಷಾಂ ನೋ ಕಂಠಲಗ್ನಾ ಕ್ಷಣಮ್ ಅಪಿ ತುಹಿನಕ್ಷೋದದಕ್ಷಾ ಮೃಗಾಕ್ಷೀ
ತೇಸಾಮ್ ಆಯಾಮಯಾಮಾ ಯಮಸದನಸಮಾ ಯಾಮಿನೀ ಯಾತಿ ಯೂನಾಮ್ || 2.98 ||
ಚುಂಬಂತೋ ಗಂಡಭಿತ್ತೀರಲಕವತಿ ಮುಖೇ ಸೀತ್ಕೃತಾನ್ಯಾದಧಾನಾ
ವಕ್ಷಃಸೂತ್ಕಂಚುಕೇಷು ಸ್ತನಭರಪುಲಕೋದ್ಭೇದಮ್ ಆಪಾದಯಂತಃ |
ಊರೂನಾಕಂಪಯಂತಃ ಪೃಥುಜಘನತಟಾತ್ಸ್ರಂಸಯಂತೋஉಂಶುಕಾನಿ
ವ್ಯಕ್ತಂ ಕಾಂತಾಜನಾನಾಂ ವಿಟಚರಿತಭೃತಃ ಶೈಶಿರಾ ವಾಂತಿ ವಾತಾಃ || 2.99 ||
ಕೇಶಾನಾಕುಲಯಂದೃಶೋ ಮುಕುಲಯನ್ವಾಸೋ ಬಲಾದಾಕ್ಷಿಪನ್ನಾತನ್ವನ್
ಪುಲಕೋದ್ಗಮಂ ಪ್ರಕಟಯನ್ನಾವೇಗಕಂಪಂ ಶನೈಃ |
ಬಾರಂ ಬಾರಮ್ ಉದಾರಸೀತ್ಕೃತಕೃತೋ ದಂತಚ್ಛದಾನ್ಪೀಡಯನ್
ಪ್ರಾಯಃ ಶೈಶಿರ ಏಷ ಸಂಪ್ರತಿ ಮರುತ್ಕಾಂತಾಸು ಕಾಂತಾಯತೇ || 2.100 ||
ಯದ್ಯಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ರುಚಿರಂ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಸ್ಯ ಸ್ಪೃಹಾ ಮನೋಙ್ಞೇஉಪಿ |
ರಮಣೀಯೇஉಪಿ ಸುಧಾಂಶೌ ನ ಮನಃಕಾಮಃ ಸರೋಜಿನ್ಯಾಃ || 2.101 ||
ವೈರಾಗ್ಯೇ ಸಂಚರತ್ಯೇಕೋ ನೀತೌ ಭ್ರಮತಿ ಚಾಪರಃ |
ಶೃಂಗಾರೇ ರಮತೇ ಕಶ್ಚಿದ್ಭುವಿ ಭೇದಾಃ ಪರಸ್ಪರಮ್ || 2.102 ||
ಇತಿ ಶುಭಂ ಭೂಯಾತ್ |
ಶೃಂಗಾರಶತಕಮ್
ಭರ್ತೃಹರೇಃ
ಶಂಭುಸ್ವಯಂಭುಹರಯೋ ಹರಿಣೇಕ್ಷಣಾನಾಂ
ಯೇನಾಕ್ರಿಯಂತ ಸತತಂ ಗೃಹಕುಂಭದಾಸಾಃ |
ವಾಚಾಮ್ ಅಗೋಚರಚರಿತ್ರವಿಚಿತ್ರಿತಾಯ
ತಸ್ಮೈ ನಮೋ ಭಗವತೇ ಮಕರಧ್ವಜಾಯ || 2.1 ||
ಸ್ಮಿತೇನ ಭಾವೇನ ಚ ಲಜ್ಜಯಾ ಭಿಯಾ
ಪರಾಣ್ಮುಖೈರರ್ಧಕಟಾಕ್ಷವೀಕ್ಷಣೈಃ |
ವಚೋಭಿರೀರ್ಷ್ಯಾಕಲಹೇನ ಲೀಲಯಾ
ಸಮಸ್ತಭಾವೈಃ ಖಲು ಬಂಧನಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ || 2.2 ||
ಭ್ರೂಚಾತುರ್ಯಾತ್ಕುಷ್ಚಿತಾಕ್ಷಾಃ ಕಟಾಕ್ಷಾಃ
ಸ್ನಿಗ್ಧಾ ವಾಚೋ ಲಜ್ಜಿತಾಂತಾಶ್ಚ ಹಾಸಾಃ |
ಲೀಲಾಮಂದಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಚ ಸ್ಥಿತಂ ಚ
ಸ್ತ್ರೀಣಾಮ್ ಏತದ್ಭೂಷಣಂ ಚಾಯುಧಂ ಚ || 2.3 ||
ಕ್ವಚಿತ್ಸಭ್ರೂಭಂಗೈಃ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಚ ಲಜ್ಜಾಪರಿಗತೈಃ
ಕ್ವಚಿದ್ಭೂರಿತ್ರಸ್ತೈಃ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಚ ಲೀಲಾವಿಲಲಿತೈಃ |
ಕುಮಾರೀಣಾಮ್ ಏತೈರ್ಮದನಸುಭಗೈರ್ನೇತ್ರವಲಿತೈಃ
ಸ್ಫುರನ್ನೀಲಾಬ್ಜಾನಾಂ ಪ್ರಕರಪರಿಕೀರ್ಣಾ ಇವ ದಿಶಃ || 2.4 ||
ವಕ್ತ್ರಂ ಚಂದ್ರವಿಕಾಸಿ ಪಂಕಜಪರೀಹಾಸಕ್ಷಮೇ ಲೋಚನೇ
ವರ್ಣಃ ಸ್ವರ್ಣಮ್ ಅಪಾಕರಿಷ್ಣುರಲಿನೀಜಿಷ್ಣುಃ ಕಚಾನಾಂ ಚಯಃ |
ಬಕ್ಷೋಜಾವಿಭಕುಂಭವಿಭ್ರಮಹರೌ ಗುರ್ವೀ ನಿತಂಬಸ್ಥಲೀ
ವಾಚಾಂ ಹಾರಿ ಚ ಮಾರ್ದವಂ ಯುವತೀಷು ಸ್ವಾಭಾವಿಕಂ ಮಂಡನಮ್ || 2.5 ||
ಸ್ಮಿತಕಿಂಚಿನ್ಮುಗ್ಧಂ ಸರಲತರಲೋ ದೃಷ್ಟಿವಿಭವಃ
ಪರಿಸ್ಪಂದೋ ವಾಚಾಮ್ ಅಭಿನವವಿಲಾಸೋಕ್ತಿಸರಸಃ |
ಗತಾನಾಮ್ ಆರಂಭಃ ಕಿಸಲಯಿತಲೀಲಾಪರಿಕರಃ
ಸ್ಪೃಶಂತ್ಯಾಸ್ತಾರುಣ್ಯಂ ಕಿಮ್ ಇವ ನ ಹಿ ರಮ್ಯಂ ಮೃಗದೃಶಃ || 2.6 ||
ದ್ರಷ್ಟವ್ಯೇಷು ಕಿಮ್ ಉತ್ತಮಂ ಮೃಗದೃಶಃ ಪ್ರೇಮಪ್ರಸನ್ನಂ ಮುಖಂ
ಘ್ರಾತವೇಷ್ವಪಿ ಕಿಂ ತದ್‌ಆಸ್ಯಪವನಃ ಶ್ರವ್ಯೇಷು ಕಿಂ ತದ್ವಚಃ |
ಕಿಂ ಸ್ವಾದ್ಯೇಷು ತದ್‌ಓಷ್ಠಪಲ್ಲವರಸಃ ಸ್ಪೃಶ್ಯೇಷು ಕಿಂ ತದ್ವಪುರ್ಧ್ಯೇಯಂ
ಕಿಂ ನವಯೌವನೇ ಸಹೃದಯೈಃ ಸರ್ವತ್ರ ತದ್ವಿಭ್ರಮಾಃ || 2.7 ||
ಏತಾಶ್ಚಲದ್ವಲಯಸಂಹತಿಮೇಖಲೋತ್ಥಝಂಕಾರ
ನೂಪುರಪರಾಜಿತರಾಜಹಂಸ್ಯಃ |
ಕುರ್ವಂತಿ ಕಸ್ಯ ನ ಮನೋ ವಿವಶಂ ತರುಣ್ಯೋ
ವಿತ್ರಸ್ತಮುಗ್ಧಹರಿಣೀಸದೃಶೈಃ ಕಟಾಕ್ಷೈಃ || 2.8 ||
ಕುಂಕುಮಪಂಕಕಲಂಕಿತದೇಹಾ
ಗೌರಪಯೋಧರಕಂಪಿತಹಾರಾ |
ನೂಪುರಹಂಸರಣತ್ಪದ್ಮಾ
ಕಂ ನ ವಶೀಕುರುತೇ ಭುವಿ ರಾಮಾ || 2.9 ||
ನೂನಂ ಹಿ ತೇ ಕವಿವರಾ ವಿಪರೀತವಾಚೋ
ಯೇ ನಿತ್ಯಮ್ ಆಹುರಬಲಾ ಇತಿ ಕಾಮಿನೀಸ್ತಾಃ |
ಯಾಭಿರ್ವಿಲೋಲಿತರತಾರಕದೃಷ್ಟಿಪಾತೈಃ
ಶಕ್ರಾದಯೋஉಪಿ ವಿಜಿತಾಸ್ತ್ವಬಲಾಃ ಕಥಂ ತಾಃ || 2.10 ||
ನೂನಮ್ ಆಙ್ಞಾಕರಸ್ತಸ್ಯಾಃ ಸುಭ್ರುವೋ ಮಕರಧ್ವಜಃ |
ಯತಸ್ತನ್ನೇತ್ರಸಂಚಾರಸೂಚಿತೇಷು ಪ್ರವರ್ತತೇ || 2.11 ||
ಕೇಶಾಃ ಸಂಯಮಿನಃ ಶ್ರುತೇರಪಿ ಪರಂ ಪಾರಂ ಗತೇ ಲೋಚನೇ
ಅಂತರ್ವಕ್ತ್ರಮ್ ಅಪಿ ಸ್ವಭಾವಶುಚಿಭೀಃ ಕೀರ್ಣಂ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಗಣೈಃ |
ಮುಕ್ತಾನಾಂ ಸತತಾಧಿವಾಸರುಚಿರೌ ವಕ್ಷೋಜಕುಂಭಾವಿಮಾವಿತ್ಥಂ
ತನ್ವಿ ವಪುಃ ಪ್ರಶಾಂತಮ್ ಅಪಿ ತೇರಾಗಂ ಕರೋತ್ಯೇವ ನಃ || 2.12 ||
ಮುಗ್ಧೇ ಧಾನುಷ್ಕತಾ ಕೇಯಮ್ ಅಪೂರ್ವಾ ತ್ವಯಿ ದೃಶ್ಯತೇ |
ಯಯಾ ವಿಧ್ಯಸಿ ಚೇತಾಂಸಿ ಗುಣೈರೇವ ನ ಸಾಯಕೈಃ || 2.13 ||
ಸತಿ ಪ್ರದೀಪೇ ಸತ್ಯಗ್ನೌ ಸತ್ಸು ತಾರಾರವೀಂದುಷು |
ವಿನಾ ಮೇ ಮೃಗಶಾವಾಕ್ಷ್ಯಾ ತಮೋಭೂತಮ್ ಇದಂ ಜಗಥ್ || 2.14 ||
ಉದ್ವೃತ್ತಃ ಸ್ತನಭಾರ ಏಷ ತರಲೇ ನೇತ್ರೇ ಚಲೇ ಭ್ರೂಲತೇ
ರಾಗಾಧಿಷ್ಠಿತಮ್ ಓಷ್ಠಪಲ್ಲವಮ್ ಇದಂ ಕುರ್ವಂತು ನಾಮ ವ್ಯಥಾಮ್ |
ಸೌಭಾಗ್ಯಾಕ್ಷರಮಾಲಿಕೇವ ಲಿಖಿತಾ ಪುಷ್ಪಾಯುಧೇನ ಸ್ವಯಂ
ಮಧ್ಯಸ್ಥಾಪಿ ಕರೋತಿ ತಾಪಮ್ ಅಧಿಕಂ ರೋಉಮ್‌ಆವಲಿಃ ಕೇನ ಸಾ || 2.15 ||
ಮುಖೇನ ಚಂದ್ರಕಾಂತೇನ ಮಹಾನೀಲೈಃ ಶಿರೋರುಹೈಃ |
ಕರಾಭ್ಯಾಂ ಪದ್ಮರಾಗಾಭ್ಯಾಂ ರೇಜೇ ರತ್ನಮಯೀವ ಸಾ || 2.16 ||
ಗುರುಣಾ ಸ್ತನಭಾರೇಣ ಮುಖಚಂದ್ರೇಣ ಭಾಸ್ವತಾ |
ಶನೈಶ್ಚರಾಭ್ಯಾಂ ಪಾದಾಭ್ಯಾಂ ರೇಜೇ ಗ್ರಹಮಯೀವ ಸಾ || 2.17 ||
ತಸ್ಯಾಃ ಸ್ತನೌ ಯದಿ ಘನೌ ಜಘನಂ ಚ ಹಾರಿ
ವಕ್ತ್ರಂ ಚ ಚಾರು ತವ ಚಿತ್ತ ಕಿಮ್ ಆಕುಲತ್ವಮ್ |
ಪುಣ್ಯಂ ಕುರುಷ್ವ ಯದಿ ತೇಷು ತವಾಸ್ತಿ ವಾಞ್ಛಾ
ಪುಣ್ಯೈರ್ವಿನಾ ನ ಹಿ ಭವಂತಿ ಸಮೀಹಿತಾರ್ಥಾಃ || 2.18 ||
ಇಮೇ ತಾರುಣ್ಯಶ್ರೀನವಪರಿಮಲಾಃ ಪ್ರೌಢಸುರತಪ್ರತಾಪ
ಪ್ರಾರಂಭಾಃ ಸ್ಮರವಿಜಯದಾನಪ್ರತಿಭುವಃ |
ಚಿರಂ ಚೇತಶ್ಚೋರಾ ಅಭಿನವವಿಕಾರೈಕಗುರವೋ
ವಿಲಾಸವ್ಯಾಪಾರಾಃ ಕಿಮ್ ಅಪಿ ವಿಜಯಂತೇ ಮೃಗದೃಶಾಮ್ || 2.19 ||
ಪ್ರಣಯಮಧುರಾಃ ಪ್ರೇಮೋದ್ಗಾರಾ ರಸಾಶ್ರಯತಾಂ ಗತಾಃ
ಫಣಿತಿಮಧುರಾ ಮುಗ್ಧಪ್ರಾಯಾಃ ಪ್ರಕಾಶಿತಸಮ್ಮದಾಃ |
ಪ್ರಕೃತಿಸುಭಗಾ ವಿಸ್ರಂಭಾರ್ದ್ರಾಃ ಸ್ಮರೋದಯದಾಯಿನೀ
ರಹಸಿ ಕಿಮ್ ಅಪಿ ಸ್ವೈರಾಲಾಪಾ ಹರಂತಿ ಮೃಗೀದೃಶಾಮ್ || 2.20 ||
ವಿಶ್ರಮ್ಯ ವಿಶ್ರಮ್ಯ ವನದ್ರುಮಾಣಾಂ
ಛಾಯಾಸು ತನ್ವೀ ವಿಚಚಾರ ಕಾಚಿತ್ |
ಸ್ತನೋತ್ತರೀಯೇಣ ಕರೋದ್ಧೃತೇನ
ನಿವಾರಯಂತೀ ಶಶಿನೋ ಮಯೂಖಾನ್ || 2.21 ||
ಅದರ್ಶನೇ ದರ್ಶನಮಾತ್ರಕಾಮಾ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಿಷ್ವಂಗಸುಖೈಕಲೋಲಾ |
ಆಲಿಂಗಿತಾಯಾಂ ಪುನರಾಯತಾಕ್ಷ್ಯಾಮಾಶಾಸ್ಮಹೇ
ವಿಗ್ರಹಯೋರಭೇದಮ್ || 2.22 ||
ಮಾಲತೀ ಶಿರಸಿ ಜೃಂಭಣಂ ಮುಖೇ
ಚಂದನಂ ವಪುಷಿ ಕುಂಕುಮಾವಿಲಮ್ |
ವಕ್ಷಸಿ ಪ್ರಿಯತಮಾ ಮದಾಲಸಾ
ಸ್ವರ್ಗ ಏಷ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಆಗಮಃ || 2.23 ||
ಪ್ರಾಙ್ಮಾಮ್ ಏತಿ ಮನಾಗನಾಗತರಸಂ ಜಾತಾಭಿಲಾಷಾಂ ತತಃ
ಸವ್ರೀಡಂ ತದನು ಶ್ಲಥೋದ್ಯಮಮ್ ಅಥ ಪ್ರಧ್ವಸ್ತಧೈರ್ಯಂ ಪುನಃ |
ಪ್ರೇಮಾರ್ದ್ರಂ ಸ್ಪೃಹಣೀಯನಿರ್ಭರರಹಃ ಕ್ರೀಡಾಪ್ರಗಲ್ಭಂ ತತೋ
ನಿಃಸಂಗಾಂಗವಿಕರ್ಷಣಾಧಿಕಸುಖರಮ್ಯಂ ಕುಲಸ್ತ್ರೀರತಮ್ || 2.24 ||
ಉರಸಿ ನಿಪತಿತಾನಾಂ ಸ್ರಸ್ತಧಮ್ಮಿಲ್ಲಕಾನಾಂ
ಮುಕುಲಿತನಯನಾನಾಂ ಕಿಂಚಿದ್‌ಉನ್ಮೀಲಿತಾನಾಮ್ |
ಉಪರಿ ಸುರತಖೇದಸ್ವಿನ್ನಗಂಡಸ್ಥಲಾನಾಮಧರ
ಮಧು ವಧೂನಾಂ ಭಾಗ್ಯವಂತಃ ಪಿಬಂತಿ || 2.25 ||
ಆಮೀಲಿತನಯನಾನಾಂ ಯಃ
ಸುರತರಸೋஉನು ಸಂವಿದಂ ಭಾತಿ |
ಮಿಥುರೈರ್ಮಿಥೋஉವಧಾರಿತಮವಿತಥಮ್
ಇದಮ್ ಏವ ಕಾಮನಿರ್ಬರ್ಹಣಮ್ || 2.26 ||
ಇದಮ್ ಅನುಚಿತಮ್ ಅಕ್ರಮಶ್ಚ ಪುಂಸಾಂ
ಯದಿಹ ಜರಾಸ್ವಪಿ ಮನ್ಮಥಾ ವಿಕಾರಾಃ |
ತದಪಿ ಚ ನ ಕೃತಂ ನಿತಂಬಿನೀನಾಂ
ಸ್ತನಪತನಾವಧಿ ಜೀವಿತಂ ರತಂ ವಾ || 2.27 ||
ರಾಜಸ್ತೃಷ್ಣಾಂಬುರಾಶೇರ್ನ ಹಿ ಜಗತಿ ಗತಃ ಕಶ್ಚಿದೇವಾವಸಾನಂ
ಕೋ ವಾರ್ಥೋஉರ್ಥೈಃ ಪ್ರಭೂತೈಃ ಸ್ವವಪುಷಿ ಗಲಿತೇ ಯೌವನೇ ಸಾನುರಾಗೇ |
ಗಚ್ಛಾಮಃ ಸದ್ಮ ಯಾವದ್ವಿಕಸಿತನಯನೇಂದೀವರಾಲೋಕಿನೀನಾಮಾಕ್ರಮ್ಯಾಕ್ರಮ್ಯ
ರೂಪಂ ಝಟಿತಿ ನ ಜರಯಾ ಲುಪ್ಯತೇ ಪ್ರೇಯಸೀನಾಮ್ || 2.28 ||
ರಾಗಸ್ಯಾಗಾರಮ್ ಏಕಂ ನರಕಶತಮಹಾದುಃಖಸಂಪ್ರಾಪ್ತಿಹೇತುರ್ಮೋಹಸ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿ
ಬೀಜಂ ಜಲಧರಪಟಲಂ ಙ್ಞಾನತಾರಾಧಿಪಸ್ಯ |
ಕಂದರ್ಪಸ್ಯೈಕಮಿತ್ರಂ ಪ್ರಕಟಿತವಿವಿಧಸ್ಪಷ್ಟದೋಷಪ್ರಬಂಧಂ
ಲೋಕೇஉಸ್ಮಿನ್ನ ಹ್ಯರ್ಥವ್ರಜಕುಲಭವನಯೌವನಾದನ್ಯದಸ್ತಿ || 2.29 ||
ಶೃಂಗಾರದ್ರುಮನೀರದೇ ಪ್ರಸೃಮರಕ್ರೀಡಾರಸಸ್ರೋತಸಿ
ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನಪ್ರಿಯಬಾಂಧವೇ ಚತುರವಾಙ್ಮುಕ್ತಾಫಲೋದನ್ವತಿ |
ತನ್ವೀನೇತ್ರಚಕೋರಪಾವನವಿಧೌ ಸೌಭಾಗ್ಯಲಕ್ಷ್ಮೀನಿಧೌ
ಧನ್ಯಃ ಕೋஉಪಿ ನ ವಿಕ್ರಿಯಾಂ ಕಲಯತಿ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ನವೇ ಯೌವನೇ || 2.30 ||
ಸಂಸಾರೇஉಸ್ಮಿನ್ನಸಾರೇ ಕುನೃಪತಿಭವನದ್ವಾರಸೇವಾಕಲಂಕವ್ಯಾಸಂಗ
ವ್ಯಸ್ತಧೈರ್ಯಂ ಕಥಮ್ ಅಮಲಧಿಯೋ ಮಾನಸಂ ಸಂವಿದಧ್ಯುಃ |
ಯದ್ಯೇತಾಃ ಪ್ರೋದ್ಯದ್‌ಇಂದುದ್ಯುತಿನಿಚಯಭೃತೋ ನ ಸ್ಯುರಂಭೋಜನೇತ್ರಾಃ
ಪ್ರೇಂಖತ್ಕಾಂಚೀಕಲಾಪಾಃ ಸ್ತನಭರವಿನಮನ್ಮಧ್ಯಭಾಜಸ್ತರುಣ್ಯಃ || 2.31 ||
ಸಿದ್ಧಾಧ್ಯಾಸಿತಕಂದರೇ ಹರವೃಷಸ್ಕಂಧಾವರುಗ್ಣದ್ರುಮೇ
ಗಂಗಾಧೌತಶಿಲಾತಲೇ ಹಿಮವತಃ ಸ್ಥಾನೇ ಸ್ಥಿತೇ ಶ್ರೇಯಸಿ |
ಕಃ ಕುರ್ವೀತ ಶಿರಃ ಪ್ರಣಾಮಮಲಿನಂ ಮ್ಲಾನಂ ಮನಸ್ವೀ ಜನೋ
ಯದ್ವಿತ್ರಸ್ತಕುರಂಗಶಾವನಯನಾ ನ ಸ್ಯುಃ ಸ್ಮರಾಸ್ತ್ರಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ || 2.32 ||
ಸಂಸಾರ ತವ ಪರ್ಯಂತಪದವೀ ನ ದವೀಯಸೀ |
ಅಂತರಾ ದುಸ್ತರಾ ನ ಸ್ಯುರ್ಯದಿ ತೇ ಮದಿರೇಕ್ಷಣಾಮ್ || 2.33 ||
ದಿಶ ವನಹರಿಣೀಭ್ಯೋ ವಂಶಕಾಂಡಚ್ಛವೀನಾಂ
ಕವಲಮ್ ಉಪಲಕೋಟಿಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಂ ಕುಶಾನಾಮ್ |
ಶಕಯುವತಿಕಪೋಲಾಪಾಂಡುತಾಂಬೂಲವಲ್ಲೀದಲಮ್
ಅರುಣನಖಾಗ್ರೈಃ ಪಾಟಿತಂ ವಾ ವಧೂಭ್ಯಃ || 2.34 ||
ಅಸಾರಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇ ವಿರತಿವಿರಸಾಃ ಪಾಪವಿಷಯಾ
ಜುಗುಪ್ಸ್ಯಂತಾಂ ಯದ್ವಾ ನನು ಸಕಲದೋಷಾಸ್ಪದಮ್ ಇತಿ |
ತಥಾಪ್ಯೇತದ್ಭೂಮೌ ನಹಿ ಪರಹಿತಾತ್ಪುಣ್ಯಮ್ ಅಧಿಕಂ
ನ ಚಾಸ್ಮಿನ್ಸಂಸಾರೇ ಕುವಲಯದೃಶೋ ರಮ್ಯಮ್ ಅಪರಮ್ || 2.35 ||
ಏತತ್ಕಾಮಫಲೋ ಲೋಕೇ ಯದ್ದ್ವಯೋರೇಕಚಿತ್ತತಾ |
ಅನ್ಯಚಿತ್ತಕೃತೇ ಕಾಮೇ ಶವಯೋರಿವ ಸಂಗಮಃ || 2.351 ||
ಮಾತ್ಸರ್ಯಮ್ ಉತ್ಸಾರ್ಯ ವಿಚಾರ್ಯ ಕಾರ್ಯಮಾರ್ಯಾಃ
ಸಮರ್ಯಾದಮ್ ಇದಂ ವದಂತು |
ಸೇವ್ಯಾ ನಿತಂಬಾಃ ಕಿಮ್ ಉ ಭೂಧರಾಣಾಮತ
ಸ್ಮರಸ್ಮೇರವಿಲಾಸಿನೀನಾಮ್ || 2.36 ||
ಸಂಸಾರೇ ಸ್ವಪ್ನಸಾರೇ ಪರಿಣತಿತರಲೇ ದ್ವೇ ಗತೀ ಪಂಡಿತಾನಾಂ
ತತ್ತ್ವಙ್ಞಾನಾಮೃತಾಂಭಃಪ್ಲವಲಲಿತಧಿಯಾಂ ಯಾತು ಕಾಲಃ ಕಥಂಚಿತ್ |
ನೋ ಚೇನ್ಮುಗ್ಧಾಂಗನಾನಾಂ ಸ್ತನಜಘನಘನಾಭೋಗಸಂಭೋಗಿನೀನಾಂ
ಸ್ಥೂಲೋಪಸ್ಥಸ್ಥಲೀಷು ಸ್ಥಗಿತಕರತಲಸ್ಪರ್ಶಲೀಲೋದ್ಯಮಾನಾಮ್ || 2.37 ||
ಆವಾಸಃ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಗಂಗೇ ಪಾಪಹಾರಿಣಿ ವಾರಿಣಿ |
ಸ್ತನದ್ವಯೇ ತರುಣ್ಯಾ ವಾ ಮನೋಹಾರಿಣಿ ಹಾರಿಣಿ || 2.38 ||
ಕಿಮ್ ಇಹ ಬಹುಭಿರುಕ್ತೈರ್ಯುಕ್ತಿಶೂನ್ಯೈಃ ಪ್ರಲಾಪೈರ್ದ್ವಯಮ್
ಇಹ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಸರ್ವದಾ ಸೇವನೀಯಮ್ |
ಅಭಿನವಮದಲೀಲಾಲಾಲಸಂ ಸುಂದರೀಣಾಂ
ಸ್ತನಭರಪರಿಖಿನ್ನಂ ಯೌವನಂ ವಾ ವನಂ ವಾ || 2.39 ||
ಸತ್ಯಂ ಜನಾ ವಚ್ಮಿ ನ ಪಕ್ಷಪಾತಾಲ್
ಲೋಕೇಷು ಸಪ್ತಸ್ವಪಿ ತಥ್ಯಮ್ ಏತತ್ |
ನಾನ್ಯನ್ಮನೋಹಾರಿ ನಿತಂಬಿನೀಭ್ಯೋ
ದುಃಖೈಕಹೇತುರ್ನ ಚ ಕಶ್ಚಿದನ್ಯಃ || 2.40 ||
ಕಾಂತೇತ್ಯುತ್ಪಲಲೋಚನೇತಿ ವಿಪುಲಶ್ರೋಣೀಭರೇತ್ಯುನ್ನಮತ್ಪೀನೋತ್ತುಂಗ
ಪಯೋಧರೇತಿ ಸಮುಖಾಂಭೋಜೇತಿ ಸುಭ್ರೂರಿತಿ |
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾದ್ಯತಿ ಮೋದತೇஉಭಿರಮತೇ ಪ್ರಸ್ತೌತಿ ವಿದ್ವಾನಪಿ
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾಶುಚಿಭಸ್ತ್ರಿಕಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯಮ್ ಅಹೋ ಮೋಹಸ್ಯ ದುಶ್ಚೇಷ್ಟಿತಮ್ || 2.41 ||
ಸ್ಮೃತಾ ಭವತಿ ತಾಪಾಯ ದೃಷ್ಟಾ ಚೋನ್ಮಾದಕಾರಿಣೀ |
ಸ್ಪೃಷ್ಟಾ ಭವತಿ ಮೋಹಾಯ ಸಾ ನಾಮ ದಯಿತಾ ಕಥಮ್ || 2.42 ||
ತಾವದೇವಾಮೃತಮಯೀ ಯಾವಲ್ಲೋಚನಗೋಚರಾ |
ಚಕ್ಷುಷ್ಪಥಾದತೀತಾ ತು ವಿಷಾದಪ್ಯತಿರಿಚ್ಯತೇ || 2.43 ||
ನಾಮೃತಂ ನ ವಿಷಂ ಕಿಂಚಿದೇತಾಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ನಿತಂಬಿನೀಮ್ |
ಸೈವಾಮೃತಲತಾ ರಕ್ತಾ ವಿರಕ್ತಾ ವಿಷವಲ್ಲರೀ || 2.44 ||
ಆವರ್ತಃ ಸಂಶಯಾನಾಮ್ ಅವಿನಯಭುವನಂ ಪಟ್ಟಣಂ ಸಾಹಸಾನಾಂ
ದೋಷಾಣಾಂ ಸನ್ನಿಧಾನಂ ಕಪಟಶತಮಯಂ ಕ್ಷೇತ್ರಮ್ ಅಪ್ರತ್ಯಯಾನಾಮ್ |
ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಸ್ಯ ವಿಘ್ನೋ ನರಕಪುರಮುಖ ಸರ್ವಮಾಯಾಕರಂಡಂ
ಸ್ತ್ರೀಯಂತ್ರಂ ಕೇನ ಸೃಷ್ಟಂ ವಿಷಮ್ ಅಮೃತಮಯಂ ಪ್ರಾಣಿಲೋಕಸ್ಯ ಪಾಶಃ || 2.45 ||
ನೋ ಸತ್ಯೇನ ಮೃಗಾಂಕ ಏಷ ವದನೀಭೂತೋ ನ ಚೇಂದೀವರದ್ವಂದ್ವಂ
ಲೋಚನತಾಂ ಗತ ನ ಕನಕೈರಪ್ಯಂಗಯಷ್ಟಿಃ ಕೃತಾ |
ಕಿಂತ್ವೇವಂ ಕವಿಭಿಃ ಪ್ರತಾರಿತಮನಾಸ್ತತ್ತ್ವಂ ವಿಜಾನನ್ನಪಿ
ತ್ವಙ್ಮಾಂಸಾಸ್ಥಿಮಯಂ ವಪುರ್ಮೃಗದೃಶಾಂ ಮಂದೋ ಜನಃ ಸೇವತೇ || 2.46 ||
ಲೀಲಾವತೀನಾಂ ಸಹಜಾ ವಿಲಾಸಾಸ್ತ
ಏವ ಮೂಢಸ್ಯ ಹೃದಿ ಸ್ಫುರಂತಿ |
ರಾಗೋ ನಲಿನ್ಯಾ ಹಿ ನಿಸರ್ಗಸಿದ್ಧಸ್ತತ್ರ
ಭ್ರಮ್ತ್ಯೇವ ವೃಥಾ ಷಡ್‌ಅಂಘ್ರಿಃ || 2.47 ||
ಸಂಮೋಹಯಂತಿ ಮದಯಂತಿ ವಿಡಂಬಯಂತಿ
ನಿರ್ಭರ್ತ್ಸ್ಯಂತಿ ರಮಯಂತಿ ವಿಷಾದಯಂತಿ |
ಏತಾಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಸದಯಂ ಹೃದಯಂ ನರಾಣಾಂ
ಕಿಂ ನಾಮ ವಾಮನಯನಾ ನ ಸಮಾಚರಂತಿ || 2.471 ||
ಯದೇತತ್ಪೂರ್ಣೇಂದುದ್ಯುತಿಹರಮ್ ಉದಾರಾಕೃತಿ ಪರಂ
ಮುಖಾಬ್ಜಂ ತನ್ವಂಗ್ಯಾಃ ಕಿಲ ವಸತಿ ಯತ್ರಾಧರಮಧು |
ಇದಂ ತತ್ಕಿಂ ಪಾಕದ್ರುಮಫಲಮ್ ಇದಾನೀಮ್ ಅತಿರಸವ್ಯತೀತೇஉಸ್ಮಿನ್
ಕಾಲೇ ವಿಷಮ್ ಇವ ಭವಿಷ್ಯ್ತ್ಯಸುಖದಮ್ || 2.48 ||
ಉನ್ಮೀಲತ್ತ್ರಿವಲೀತರಂಗನಿಲಯಾ ಪ್ರೋತ್ತುಂಗಪೀನಸ್ತನದ್ವಂದ್ವೇನೋದ್ಗತ
ಚಕ್ರವಾಕಯುಗಲಾ ವಕ್ತ್ರಾಂಬುಜೋದ್ಭಾಸಿನೀ |
ಕಾಂತಾಕಾರಧರಾ ನದೀಯಮ್ ಅಭಿತಃ ಕ್ರೂರಾತ್ರ ನಾಪೇಕ್ಷತೇ
ಸಂಸಾರಾರ್ಣವಮಜ್ಜನಂ ಯದಿ ತದಾ ದೂರೇಣ ಸಂತ್ಯಜ್ಯತಾಮ್ || 2.49 ||
ಜಲ್ಪಂತಿ ಸಾರ್ಧಮ್ ಅನ್ಯೇನ ಪಶ್ಯಂತ್ಯನ್ಯಂ ಸವಿಭ್ರಮಾಃ |
ಹೃದ್ಗತಂ ಚಿಂತಯಂತ್ಯನ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಃ ಕೋ ನಾಮ ಯೋಷಿತಾಮ್ || 2.50 ||
ಮಧು ತಿಷ್ಠತಿ ವಾಚಿ ಯೋಷಿತಾಂ ಹೃದಿ ಹಾಲಾಹಲಮ್ ಏವ ಕೇವಲಮ್ |
ಅತ‌ಏವ ನಿಪೀಯತೇஉಧರೋ ಹೃದಯಂ ಮುಷ್ಟಿಭಿರೇವ ತಾಡ್ಯತೇ || 2.51 ||
ಅಪಸರ ಸಖೇ ದೂರಾದಸ್ಮಾತ್ಕಟಾಕ್ಷವಿಷಾನಲಾತ್
ಪ್ರಕೃತಿವಿಷಮಾದ್ಯೋಷಿತ್ಸರ್ಪಾದ್ವಿಲಾಸಫಣಾಭೃತಃ |
ಇತರಫಣಿನಾ ದಷ್ಟಃ ಶಕ್ಯಶ್ಚಿಕಿತ್ಸಿತುಮ್ ಔಷಧೈಶ್ಚತುರ್
ವನಿತಾಭೋಗಿಗ್ರಸ್ತಂ ಹಿ ಮಂತ್ರಿಣಃ || 2.52 ||
ವಿಸ್ತಾರಿತಂ ಮಕರಕೇತನಧೀವರೇಣ
ಸ್ತ್ರೀಸಂಙ್ಞಿತಂ ಬಡಿಶಮ್ ಅತ್ರ ಭವಾಂಬುರಾಶೌ |
ಯೇನಾಚಿರಾತ್ತದ್‌ಅಧರಾಮಿಷಲೋಲಮರ್ತ್ಯ
ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ವಿಕೃಷ್ಯ ವಿಪಚತ್ಯನುರಾಗವಹ್ನೌ || 2.53 ||
ಕಾಮಿನೀಕಾಯಕಾಂತಾರೇ ಕುಚಪರ್ವತದುರ್ಗಮೇ |
ಮಾ ಸಂಚರ ಮನಃ ಪಾಂಥ ತತ್ರಾಸ್ತೇ ಸ್ಮರತಸ್ಕರಃ || 2.54 ||
ವ್ಯಾದೀರ್ಘೇಣ ಚಲೇನ ವಕ್ತ್ರಗತಿನಾ ತೇಜಸ್ವಿನಾ ಭೋಗಿನಾ
ನೀಲಾಬ್ಜದ್ಯುತಿನಾಹಿನಾ ಪರಮ್ ಅಹಂ ದೃಷ್ಟೋ ನ ತಚ್ಚಕ್ಷುಷಾ |
ದೃಷ್ಟೇ ಸಂತಿ ಚಿಕಿತ್ಸಕಾ ದಿಶಿ ದಿಶಿ ಪ್ರಾಯೇಣ ದರ್ಮಾರ್ಥಿನೋ
ಮುಗ್ಧಾಕ್ಷ್ಕ್ಷಣವೀಕ್ಷಿತಸ್ಯ ನ ಹಿ ಮೇ ವೈದ್ಯೋ ನ ಚಾಪ್ಯೌಷಧಮ್ || 2.55 ||
ಇಹ ಹಿ ಮಧುರಗೀತಂ ನೃತ್ಯಮ್ ಏತದ್ರಸೋஉಯಂ
ಸ್ಫುರತಿ ಪರಿಮಲೋஉಸೌ ಸ್ಪರ್ಶ ಏಷ ಸ್ತನಾನಾಮ್ |
ಇತಿ ಹತಪರಮಾರ್ಥೈರಿಂದ್ರಿಯೈರ್ಭ್ರಾಮ್ಯಮಾಣಃ
ಸ್ವಹಿತಕರಣಧೂರ್ತೈಃ ಪಂಚಭಿರ್ವಂಚಿತೋஉಸ್ಮಿ || 2.56 ||
ನ ಗಮ್ಯೋ ಮಂತ್ರಾಣಾಂ ನ ಚ ಭವತಿ ಭೈಷಜ್ಯವಿಷಯೋ
ನ ಚಾಪಿ ಪ್ರಧ್ವಂಸಂ ವ್ರಜತಿ ವಿವಿಧೈಃ ಶಾಂತಿಕಶತೈಃ |
ಭ್ರಮಾವೇಶಾದಂಗೇ ಕಮ್ ಅಪಿ ವಿದಧದ್ಭಂಗಮ್ ಅಸಕೃತ್
ಸ್ಮರಾಪಸ್ಮಾರೋஉಯಂ ಭ್ರಮಯತಿ ದೃಶಂ ಘೂರ್ಣಯತಿ ಚ || 2.57 ||
ಜಾತ್ಯ್‌ಅಂಧಾಯ ಚ ದುರ್ಮುಖಾಯ ಚ ಜರಾಜೀರ್ಣಾ ಖಿಲಾಂಗಾಯ ಚ
ಗ್ರಾಮೀಣಾಯ ಚ ದುಷ್ಕುಲಾಯ ಚ ಗಲತ್ಕುಷ್ಠಾಭಿಭೂತಾಯ ಚ |
ಯಚ್ಛಂತೀಷು ಮನೋಹರಂ ನಿಜವಪುಲಕ್ಷ್ಮೀಲವಶ್ರದ್ಧಯಾ
ಪಣ್ಯಸ್ತ್ರೀಷು ವಿವೇಕಕಲ್ಪಲತಿಕಾಶಸ್ತ್ರೀಷು ರಾಜ್ಯೇತ ಕಃ || 2.58 ||
ವೇಶ್ಯಾಸೌ ಮದನಜ್ವಾಲಾ
ರೂಪೇஉಂಧನವಿವರ್ಧಿತಾ |
ಕಾಮಿಭಿರ್ಯತ್ರ ಹೂಯಂತೇ
ಯೌವನಾನಿ ಧನಾನಿ ಚ || 2.59 ||
ಕಶ್ಚುಂಬತಿ ಕುಲಪುರುಷೋ ವೇಶ್ಯಾಧರಪಲ್ಲವಂ ಮನೋಙ್ಞಮ್ ಅಪಿ |
ಚಾರಭಟಚೋರಚೇಟಕನಟವಿಟನಿಷ್ಠೀವನಶರಾವಮ್ || 2.60 ||
ಧನ್ಯಾಸ್ತ ಏವ ಧವಲಾಯತಲೋಚನಾನಾಂ
ತಾರುಣ್ಯದರ್ಪಘನಪೀನಪಯೋಧರಾಣಾಮ್ |
ಕ್ಷಾಮೋದರೋಪರಿ ಲಸತ್ತ್ರಿವಲೀಲತಾನಾಂ
ದೃಷ್ಟ್ವಾಕೃತಿಂ ವಿಕೃತಿಮ್ ಏತಿ ಮನೋ ನ ಯೇಷಾಮ್ || 2.61 ||
ಬಾಲೇ ಲೀಲಾಮುಕುಲಿತಮ್ ಅಮೀ ಮಂಥರಾ ದೃಷ್ಟಿಪಾತಾಃ
ಕಿಂ ಕ್ಷಿಪ್ಯಂತೇ ವಿರಮವಿರಮ ವ್ಯರ್ಥ ಏಷ ಶ್ರಮಸ್ತೇ |
ಸಂಪ್ರತ್ಯನ್ಯೇ ವಯಮ್ ಉಪರತಂ ಬಾಲ್ಯಮ್ ಆಸ್ಥಾ ವನಾಂತೇ
ಕ್ಷೀಣೋ ಮೋಹಸ್ತೃಣಮ್ ಇವ ಜಗಜ್ಜಾಲಮ್ ಆಲೋಕಯಾಮಃ || 2.62 ||
ಇಯಂ ಬಾಲಾ ಮಾಂ ಪ್ರತ್ಯನವರತಮ್ ಇಂದೀವರದಲಪ್ರಭಾ
ಚೀರಂ ಚಕ್ಷುಃ ಕ್ಷಿಪತಿ ಕಿಮ್ ಅಭಿಪ್ರೇತಮ್ ಅನಯಾ |
ಗತೋ ಮೋಹೋஉಸ್ಮಾಕಂ ಸ್ಮರಶಬರಬಾಣವ್ಯತಿಕರಜ್ವರ
ಜ್ವಾಲಾ ಶಾಂತಾ ತದಪಿ ನ ವರಾಕೀ ವಿರಮತಿ || 2.63 ||
ಕಿಂ ಕಂದರ್ಪ ಕರಂ ಕದರ್ಥಯಸಿ ರೇ ಕೋದಂಡಟಂಕಾರಿತಂ
ರೇ ರೇ ಕೋಕಿಲ ಕೋಉಮ್‌ಅಲಂ ಕಲರವಂ ಕಿಂ ವಾ ವೃಥಾ ಜಲ್ಪಸಿ |
ಮುಗ್ಧೇ ಸ್ನಿಗ್ಧವಿದಗ್ಧಚಾರುಮಧುರೈರ್ಲೋಲೈಃ ಕಟಾಕ್ಷೈರಲಂ
ಚೇತಶ್ಚುಂಬಿತಚಂದ್ರಚೂಡಚರಣಧ್ಯಾನಾಮೃತಂ ವರ್ತತೇ || 2.64 ||
ವಿರಹೇஉಪಿ ಸಂಗಮಃ ಖಲು
ಪರಸ್ಪರಂ ಸಂಗತಂ ಮನೋ ಯೇಷಾಮ್ |
ಹೃದಯಮ್ ಅಪಿ ವಿಘಟ್ಟಿತಂ ಚೇತ್
ಸಂಗೀ ವಿರಹಂ ವಿಶೇಷಯತಿ || 2.65 ||
ಕಿಂ ಗತೇನ ಯದಿ ಸಾ ನ ಜೀವತಿ
ಪ್ರಾಣಿತಿ ಪ್ರಿಯತಮಾ ತಥಾಪಿ ಕಿಮ್ |
ಇತ್ಯುದೀಕ್ಷ್ಯ ನವಮೇಘಮಾಲಿಕಾಂ
ನ ಪ್ರಯಾತಿ ಪಥಿಕಃ ಸ್ವಮಂದಿರಮ್ || 2.66 ||
ವಿರಮತ ಬುಧಾ ಯೋಷಿತ್ಸಂಗಾತ್ಸುಖಾತ್ಕ್ಷಣಭಂಗುರಾತ್
ಕುರುತ ಕರುಣಾಮೈತ್ರೀಪ್ರಙ್ಞಾವಧೂಜನಸಂಗಮಮ್ |
ನ ಖಲು ನರಕೇ ಹಾರಾಕ್ರಾಂತಂ ಘನಸ್ತನಮಂಡಲಂ
ಶರಣಮ್ ಅಥವಾ ಶ್ರೋಣೀಬಿಂಬಂ ರಣನ್ಮಣಿಮೇಖಲಮ್ || 2.67 ||
ಯದಾ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸವ್ಯಸನಕೃಶಯೋರಾತ್ಮಮನಸೋರವಿಚ್ಛಿನ್ನಾ
ಮೈತ್ರೀ ಸ್ಫುರತಿ ಕೃತಿನಸ್ತಸ್ಯ ಕಿಮ್ ಉ ತೈಃ |
ಪ್ರಿಯಾಣಾಮ್ ಆಲಾಪೈರಧರಮಧುಭಿರ್ವಕ್ತ್ರವಿಧುಭಿಃ
ಸನಿಶ್ವಾಸಾಮೋದೈಃ ಸಕುಚಕಲಶಾಶ್ಲೇಷಸುರತೈಃ || 2.68 ||
ಯದಾಸೀದಙ್ಞಾನಂ ಸ್ಮರತಿಮಿರಸಂಚಾರಜನಿತಂ
ತದಾ ದೃಷ್ಟನಾರೀಮಯಮ್ ಇದಮ್ ಅಶೇಷಂ ಜಗದಿತಿ |
ಇದಾನೀಮ್ ಅಸ್ಮಾಕಂ ಪಟುತರವಿವೇಕಾಂಜನಜುಷಾಂ
ಸಮೀಭೂತಾ ದೃಷ್ಟಿಸ್ತ್ರಿಭುವನಮ್ ಅಪಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಮನುತೇ || 2.69 ||
ತಾವದೇವ ಕೃತಿನಾಮ್ ಅಪಿ ಸ್ಫುರತ್ಯೇಷ
ನಿರ್ಮಲವಿವೇಕದೀಪಕಃ |
ಯಾವದೇವ ನ ಕುರಂಗಚಕ್ಷುಷಾಂ
ತಾಡ್ಯತೇ ಚಟುಲಲೋಚನಾಂಚಲೈಃ || 2.70 ||
ವಚಸಿ ಭವತಿ ಸಂಗತ್ಯಾಗಮ್ ಉದ್ದಿಶ್ಯ ವಾರ್ತಾ
ಶ್ರುತಿಮುಖರಮುಖಾನಾಂ ಕೇವಲಂ ಪಂಡಿತಾನಾಮ್ |
ಜಘನಮ್ ಅರುಣರತ್ನಗ್ರಂಥಿಕಾಂಚೀಕಲಾಪಂ
ಕುವಲಯನಯನಾನಾಂ ಕೋ ವಿಹಾತುಂ ಸಮರ್ಥಃ || 2.71 ||
ಸ್ವಪರಪ್ರತಾರಕೋஉಸೌ
ನಿಂದತಿ ಯೋஉಲೀಕಪಂಡಿತೋ ಯುವತೀಃ |
ಯಸ್ಮಾತ್ತಪಸೋஉಪಿ ಫಲಂ
ಸ್ವರ್ಗಃ ಸ್ವರ್ಗೇஉಪಿ ಚಾಪ್ಸರಸಃ || 2.72 ||
ಮತ್ತೇಭಕುಂಭದಲನೇ ಭುವಿ ಸಂತಿ ಧೀರಾಃ
ಕೇಚಿತ್ಪ್ರಚಂಡಮೃಗರಾಜವಧೇஉಪಿ ದಕ್ಷಾಃ |
ಕಿಂತು ಬ್ರವೀಮಿ ಬಲಿನಾಂ ಪುರತಃ ಪ್ರಸಹ್ಯ
ಕಂದರ್ಪದರ್ಪದಲನೇ ವಿರಲಾ ಮನುಷ್ಯಾಃ || 2.73 ||
ಸನ್ಮಾರ್ಗೇ ತಾವದಾಸ್ತೇ ಪ್ರಭವತಿ ಚ ನರಸ್ತಾವದೇವೇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ
ಲಜ್ಜಾಂ ತಾವದ್ವಿಧತ್ತೇ ವಿನಯಮ್ ಅಪಿ ಸಮಾಲಂಬತೇ ತಾವದೇವ |
ಭ್ರೂಚಾಪಾಕೃಷ್ಟಮುಕ್ತಾಃ ಶ್ರವಣಪಥಗತಾ ನೀಲಪಕ್ಷ್ಮಾಣ ಏತೇ
ಯಾವಲ್ಲೀಲಾವತೀನಾಂ ಹೃದಿ ನ ಧೃತಿಮುಷೋ ದೃಷ್ಟಿಬಾಣಾಃ ಪತಂತಿ || 2.74 ||
ಉನ್ಮತ್ತಪ್ರೇಮಸಂರಂಭಾದ್
ಆರಭಂತೇ ಯದ್‌ಅಂಗನಾಃ |
ತತ್ರ ಪ್ರತ್ಯೂಹಮ್ ಆಧಾತುಂ
ಬ್ರಹ್ಮಾಪಿ ಖಲು ಕಾತರಃ || 2.75 ||
ತಾವನ್ಮಹತ್ತ್ವಂ ಪಾಂಡಿತ್ಯಂ
ಕುಲೀನತ್ವಂ ವಿವೇಕಿತಾ |
ಯಾವಜ್ಜ್ವಲತಿ ನಾಂಗೇಷು
ಹತಃ ಪಂಚೇಷುಪಾವಕಃ || 2.76 ||
ಶಾಸ್ತ್ರಙ್ಞೋஉಪಿ ಪ್ರಗುಣಿತನಯೋஉತ್ಯಾಂತಬಾಧಾಪಿ ಬಾಢಂ
ಸಂಸಾರೇஉಸ್ಮಿನ್ಭವತಿ ವಿರಲೋ ಭಾಜನಂ ಸದ್ಗತೀನಾಮ್ |
ಯೇನೈತಸ್ಮಿನ್ನಿರಯನಗರದ್ವಾರಮ್ ಉದ್ಘಾಟಯಂತೀ
ವಾಮಾಕ್ಷೀಣಾಂ ಭವತಿ ಕುಟಿಲಾ ಭ್ರೂಲತಾ ಕುಂಚಿಕೇವ || 2.77 ||
ಕೃಶಃ ಕಾಣಃ ಖಂಜಃ ಶ್ರವಣರಹಿತಃ ಪುಚ್ಛವಿಕಲೋ
ವ್ರಣೀ ಪೂಯಕ್ಲಿನ್ನಃ ಕೃಮಿಕುಲಶತೈರಾವೃತತನುಃ |
ಕ್ಷುಧಾ ಕ್ಷಾಮೋ ಜೀರ್ಣಃ ಪಿಠರಕಕಪಾಲಾರ್ಪಿತಗಲಃ
ಶುನೀಮ್ ಅನ್ವೇತಿ ಶ್ವಾ ಹತಮ್ ಅಪಿ ಚ ಹಂತ್ಯೇವ ಮದನಃ || 2.78 ||
ಸ್ತ್ರೀಮುದ್ರಾಂ ಕುಸುಮಾಯುಧಸ್ಯ ಜಯಿನೀಂ ಸರ್ವಾರ್ಥಸಂಪತ್ಕರೀಂ
ಯೇ ಮೂಢಾಃ ಪ್ರವಿಹಾಯ ಯಾಂತಿ ಕುಧಿಯೋ ಮಿಥ್ಯಾಫಲಾನ್ವೇಷಿಣಃ |
ತೇ ತೇನೈವ ನಿಹತ್ಯ ನಿರ್ದಯತರಂ ನಗ್ನೀಕೃತಾ ಮುಂಡಿತಾಃ
ಕೇಚಿತ್ಪಂಚಶಿಖೀಕೃತಾಶ್ಚ ಜಟಿಲಾಃ ಕಾಪಾಲಿಕಾಶ್ಚಾಪರೇ || 2.79 ||
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಪರಾಶರಪ್ರಭೃತಯೋ ವಾತಾಂಬುಪರ್ಣಾಶನಾಸ್ತೇஉಪಿ
ಸ್ತ್ರೀಮುಖಪಂಕಜಂ ಸುಲಲಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಮೋಹಂ ಗತಾಃ |
ಶಾಲ್ಯನ್ನಂ ಸಘೃತಂ ಪಯೋದಧಿಯುತಂ ಯೇ ಭುಂಜತೇ ಮಾನವಾಸ್ತೇಷಾಮ್
ಇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹೋ ಯದಿ ಭವೇದ್ವಿಂಧ್ಯಃ ಪ್ಲವೇತ್ಸಾಗರೇ || 2.80 ||
ಪರಿಮಲಭೃತೋ ವಾತಾಃ ಶಾಖಾ ನವಾಂಕುರಕೋಟಯೋ
ಮಧುರವಿಧುರೋತ್ಕಂಠಾಭಾಜಃ ಪ್ರಿಯಾ ಪಿಕಪಕ್ಷಿಣಾಮ್ |
ವಿರಲವಿರಸಸ್ವೇದೋದ್ಗಾರಾ ವಧೂವದನೇಂದವಃ
ಪ್ರಸರತಿ ಮಧೌ ಧಾತ್ರ್ಯಾಂ ಜಾತೋ ನ ಕಸ್ಯ ಗುಣೋದಯಃ || 2.81 ||
ಮಧುರಯಂ ಮಧುರೈರಪಿ ಕೋಕಿಲಾ
ಕಲರವೈರ್ಮಲಯಸ್ಯ ಚ ವಾಯುಭಿಃ |
ವಿರಹಿಣಃ ಪ್ರಹಿಣಸ್ತಿ ಶರೀರಿಣೋ
ವಿಪದಿ ಹಂತ ಸುಧಾಪಿ ವಿಷಾಯತೇ || 2.82 ||
ಆವಾಸಃ ಕಿಲಕಿಂಚಿತಸ್ಯ ದಯಿತಾಪಾರ್ಶ್ವೇ ವಿಲಾಸಾಲಸಾಃ
ಕರ್ಣೇ ಕೋಕಿಲಕಾಮಿನೀಕಲರವಃ ಸ್ಮೇರೋ ಲತಾಮಂಡಪಃ |
ಗೋಷ್ಠೀ ಸತ್ಕವಿಭಿಃ ಸಮಂ ಕತಿಪಯೈರ್ಮುಗ್ಧಾಃ ಸುಧಾಂಶೋಃ ಕರಾಃ
ಕೇಷಾಂಚಿತ್ಸುಖಯಂತಿ ಚಾತ್ರ ಹೃದಯಂ ಚೈತ್ರೇ ವಿಚಿತ್ರಾಃ ಕ್ಷಪಾಃ || 2.83 ||
ಪಾಂಥ ಸ್ತ್ರೀವಿರಹಾನಲಾಹುತಿಕಲಾಮ್ ಆತನ್ವತೀ ಮಂಜರೀಮಾಕಂದೇಷು
ಪಿಕಾಂಗನಾಭಿರಧುನಾ ಸೋತ್ಕಂಠಮ್ ಆಲೋಕ್ಯತೇ |
ಅಪ್ಯೇತೇ ನವಪಾಟಲಾಪರಿಮಲಪ್ರಾಗ್ಭಾರಪಾಟಚ್ಚರಾ
ವಾಂತಿಕ್ಲಾಂತಿವಿತಾನತಾನವಕೃತಃ ಶ್ರೀಖಂಡಶೈಲಾನಿಲಾಃ || 2.84 ||
ಪ್ರಥಿತಃ ಪ್ರಣಯವತೀನಾಂ
ತಾವತ್ಪದಮ್ ಆತನೋತು ಹೃದಿ ಮಾನಃ |
ಭವತಿ ನ ಯಾವಚ್ಚಂದನತರು
ಸುರಭಿರ್ಮಲಯಪವಮಾನಃ || 2.85 ||
ಸಹಕಾರಕುಸುಮಕೇಸರನಿಕರ
ಭರಾಮೋದಮೂರ್ಚ್ಛಿತದಿಗ್‌ಅಂತೇ |
ಮಧುರಮಧುರವಿಧುರಮಧುಪೇ
ಮಧೌ ಭವೇತ್ಕಸ್ಯ ನೋತ್ಕಂಠಾ || 2.86 ||
ಅಚ್ಛಾಚ್ಛಚಂದನರಸಾರ್ದ್ರತರಾ ಮೃಗಾಕ್ಷ್ಯೋ
ಧಾರಾಗೃಹಾಣಿ ಕುಸುಮಾನಿ ಚ ಕೋಉಮ್‌ಉದೀ ಚ |
ಮಂದೋ ಮರುತ್ಸುಮನಸಃ ಶುಚಿ ಹರ್ಮ್ಯಪೃಷ್ಠಂ
ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ಮದಂ ಚ ಮದನಂ ಚ ವಿವರ್ಧಯಂತಿ || 2.87 ||
ಸ್ರಜೋ ಹೃದ್ಯಾಮೋದಾ ವ್ಯಜನಪವನಶ್ಚಂದ್ರಕಿರಣಾಃ
ಪರಾಗಃ ಕಾಸಾರೋ ಮಲಯಜರಜಃ ಶೀಧು ವಿಶದಮ್ |
ಶುಚಿಃ ಸೌಧೋತ್ಸಂಗಃ ಪ್ರತನು ವಸನಂ ಪಂಕಜದೃಶೋ
ನಿದಾಘರ್ತಾವೇತದ್ವಿಲಸತಿ ಲಭಂತೇ ಸುಕೃತಿನಃ || 2.88 ||
ಸುಧಾಶುಭ್ರಂ ಧಾಮ ಸ್ಫುರದ್‌ಅಮಲರಶ್ಮಿಃ ಶಶಧರಃ
ಪ್ರಿಯಾವಕ್ತ್ರಾಂಭೋಜಂ ಮಲಯಜರಜಶ್ಚಾತಿಸುರಭಿಃ |
ಸ್ರಜೋ ಹೃದ್ಯಾಮೋದಾಸ್ತದಿದಮ್ ಅಖಿಲಂ ರಾಗಿಣಿ ಜನೇ
ಕರೋತ್ಯಂತಃ ಕ್ಷೋಭಂ ನ ತು ವಿಷಯಸಂಸರ್ಗವಿಮುಖೇ || 2.89 ||
ತರುಣೀವೇಷೋದ್ದೀಪಿತಕಾಮಾ
ವಿಕಸಜ್ಜಾತೀಪುಷ್ಪಸುಗಂಧಿಃ |
ಉನ್ನತಪೀನಪಯೋಧರಭಾರಾ
ಪ್ರಾವೃಟ್ತನುತೇ ಕಸ್ಯ ನ ಹರ್ಷಮ್ || 2.90 ||
ವಿಯದ್‌ಉಪಚಿತಮೇಘಂ ಭೂಮಯಃ ಕಂದಲಿನ್ಯೋ
ನವಕುಟಜಕದಂಬಾಮೋದಿನೋ ಗಂಧವಾಹಾಃ |
ಶಿಖಿಕುಲಕಲಕೇಕಾರಾವರಮ್ಯಾ ವನಾಂತಾಃ
ಸುಖಿನಮ್ ಅಸುಖಿನಂ ವಾ ಸರ್ವಮ್ ಉತ್ಕಂಠಯಂತಿ || 2.91 ||
ಉಪರಿ ಘನಂ ಘನಪಟಲಂ
ತಿರ್ಯಗ್ಗಿರಯೋஉಪಿ ನರ್ತಿತಮಯೂರಾಃ |
ಕ್ಷಿತಿರಪಿ ಕಂದಲಧವಲಾ
ದೃಷ್ಟಿಂ ಪಥಿಕಃ ಕ್ವ ಪಾತಯತಿ || 2.92 ||
ಇತೋ ವಿದ್ಯುದ್ವಲ್ಲೀವಿಲಸಿತಮ್ ಇತಃ ಕೇತಕಿತರೋಃ
ಸ್ಫುರನ್ಗಂಧಃ ಪ್ರೋದ್ಯಜ್ಜಲದನಿನದಸ್ಫೂರ್ಜಿತಮ್ ಇತಃ |
ಇತಃ ಕೇಕಿಕ್ರೀಡಾಕಲಕಲರವಃ ಪಕ್ಷ್ಮಲದೃಶಾಂ
ಕಥಂ ಯಾಸ್ಯಂತ್ಯೇತೇ ವಿರಹದಿವಸಾಃ ಸಂಭೃತರಸಾಃ || 2.93 ||
ಅಸೂಚಿಸಂಚಾರೇ ತಮಸಿ ನಭಸಿ ಪ್ರೌಢಜಲದಧ್ವನಿ
ಪ್ರಾಙ್ಞಂಮನ್ಯೇ ಪತತಿ ಪೃಷತಾನಾಂ ಚ ನಿಚಯೇ |
ಇದಂ ಸೌದಾಮಿನ್ಯಾಃ ಕನಕಕಮನೀಯಂ ವಿಲಸಿತಂ
ಮುದಂ ಚ ಮ್ಲಾನಿಂ ಚ ಪ್ರಥಯತಿ ಪಥಿ ಸ್ವೈರಸುದೃಶಾಮ್ || 2.94 ||
ಆಸಾರೇಣ ನ ಹರ್ಮ್ಯತಃ ಪ್ರಿಯತಮೈರ್ಯಾತುಂ ಬಹಿಃ ಶಕ್ಯತೇ
ಶೀತೋತ್ಕಂಪನಿಮಿತ್ತಮ್ ಆಯತದೃಶಾ ಗಾಢಂ ಸಮಾಲಿಂಗ್ಯತೇ |
ಜಾತಾಃ ಶೀಕರಶೀತಲಾಶ್ಚ ಮರುತೋರತ್ಯಂತಖೇದಚ್ಛಿದೋ
ಧನ್ಯಾನಾಂ ಬತ ದುರ್ದಿನಂ ಸುದಿನತಾಂ ಯಾತಿ ಪ್ರಿಯಾಸಂಗಮೇ || 2.95 ||
ಅರ್ಧಂ ಸುಪ್ತ್ವಾ ನಿಶಾಯಾಃ ಸರಭಸಸುರತಾಯಾಸಸನ್ನಶ್ಲಥಾಂಗಪ್ರೋದ್ಭೂತಾಸಹ್ಯ
ತೃಷ್ಣೋ ಮಧುಮದನಿರತೋ ಹರ್ಮ್ಯಪೃಷ್ಠೇ ವಿವಿಕ್ತೇ |
ಸಂಭೋಗಕ್ಲಾಂತಕಾಂತಾಶಿಥಿಲಭುಜಲತಾವರ್ಜಿತಂ ಕರ್ಕರೀತೋ
ಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾಭಿನ್ನಾಚ್ಛಧಾರಂ ಪಿಬತಿ ನ ಸಲಿಲಂ ಶಾರದಂ ಮಂದಪುಣ್ಯಃ || 2.96 ||
ಹೇಮಂತೇ ದಧಿದುಗ್ಧಸರ್ಪಿರಶನಾ ಮಾಂಜಿಷ್ಠವಾಸೋಭೃತಃ
ಕಾಶ್ಮೀರದ್ರವಸಾಂದ್ರದಿಗ್ಧವಪುಷಶ್ಛಿನ್ನಾ ವಿಚಿತ್ರೈ ರತೈಃ |
ವೃತ್ತೋರುಸ್ತನಕಾಮಿನೋಜನಕೃತಾಶ್ಲೇಷಾ ಗೃಹಾಭ್ಯಂತರೇ
ತಾಂಬೂಲೀದಲಪೂಗಪೂರಿತಮುಖಾ ಧನ್ಯಾಃ ಸುಖಂ ಶೇರತೇ || 2.97 ||
ಪ್ರದುಯತ್ಪ್ರೌಢಪ್ರಿಯಂಗುದ್ಯುತಿಭೃತಿ ವಿಕಸತ್ಕುಂದಮಾದ್ಯದ್ದ್ವಿರೇಫೇ
ಕಾಲೇ ಪ್ರಾಲೇಯವಾತಪ್ರಚಲವಿಲಸಿತೋದಾರಮಂದಾರಧಾಮ್ನಿ |
ಯೇಷಾಂ ನೋ ಕಂಠಲಗ್ನಾ ಕ್ಷಣಮ್ ಅಪಿ ತುಹಿನಕ್ಷೋದದಕ್ಷಾ ಮೃಗಾಕ್ಷೀ
ತೇಸಾಮ್ ಆಯಾಮಯಾಮಾ ಯಮಸದನಸಮಾ ಯಾಮಿನೀ ಯಾತಿ ಯೂನಾಮ್ || 2.98 ||
ಚುಂಬಂತೋ ಗಂಡಭಿತ್ತೀರಲಕವತಿ ಮುಖೇ ಸೀತ್ಕೃತಾನ್ಯಾದಧಾನಾ
ವಕ್ಷಃಸೂತ್ಕಂಚುಕೇಷು ಸ್ತನಭರಪುಲಕೋದ್ಭೇದಮ್ ಆಪಾದಯಂತಃ |
ಊರೂನಾಕಂಪಯಂತಃ ಪೃಥುಜಘನತಟಾತ್ಸ್ರಂಸಯಂತೋஉಂಶುಕಾನಿ
ವ್ಯಕ್ತಂ ಕಾಂತಾಜನಾನಾಂ ವಿಟಚರಿತಭೃತಃ ಶೈಶಿರಾ ವಾಂತಿ ವಾತಾಃ || 2.99 ||
ಕೇಶಾನಾಕುಲಯಂದೃಶೋ ಮುಕುಲಯನ್ವಾಸೋ ಬಲಾದಾಕ್ಷಿಪನ್ನಾತನ್ವನ್
ಪುಲಕೋದ್ಗಮಂ ಪ್ರಕಟಯನ್ನಾವೇಗಕಂಪಂ ಶನೈಃ |
ಬಾರಂ ಬಾರಮ್ ಉದಾರಸೀತ್ಕೃತಕೃತೋ ದಂತಚ್ಛದಾನ್ಪೀಡಯನ್
ಪ್ರಾಯಃ ಶೈಶಿರ ಏಷ ಸಂಪ್ರತಿ ಮರುತ್ಕಾಂತಾಸು ಕಾಂತಾಯತೇ || 2.100 ||
ಯದ್ಯಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ರುಚಿರಂ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಸ್ಯ ಸ್ಪೃಹಾ ಮನೋಙ್ಞೇஉಪಿ |
ರಮಣೀಯೇஉಪಿ ಸುಧಾಂಶೌ ನ ಮನಃಕಾಮಃ ಸರೋಜಿನ್ಯಾಃ || 2.101 ||
ವೈರಾಗ್ಯೇ ಸಂಚರತ್ಯೇಕೋ ನೀತೌ ಭ್ರಮತಿ ಚಾಪರಃ |
ಶೃಂಗಾರೇ ರಮತೇ ಕಶ್ಚಿದ್ಭುವಿ ಭೇದಾಃ ಪರಸ್ಪರಮ್ || 2.102 ||