ಭರ್ತೃಹರೇಃ ಶತಕ ತ್ರಿಶತಿ - ವೈರಾಗ್ಯ ಶತಕಮ್
ಚೂಡೋತ್ತಂಸಿತಚಂದ್ರಚಾರುಕಲಿಕಾಚಂಚಚ್ಛಿಖಾಭಾಸ್ವರೋ
ಲೀಲಾದಗ್ಧವಿಲೋಲಕಾಮಶಲಭಃ ಶ್ರೇಯೋದಶಾಗ್ರೇ ಸ್ಫುರನ್ |
ಅಂತಃಸ್ಫೂರ್ಜದ್‌ಅಪಾರಮೋಹತಿಮಿರಪ್ರಾಗ್ಭಾರಮ್ ಉಚ್ಚಾಟಯನ್
ಶ್ವೇತಃಸದ್ಮನಿ ಯೋಗಿನಾಂ ವಿಜಯತೇ ಙ್ಞಾನಪ್ರದೀಪೋ ಹರಃ || 3.1 ||
ಭ್ರಾಂತಂ ದೇಶಮ್ ಅನೇಕದುರ್ಗವಿಷಮಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ನ ಕಿಂಚಿತ್ಫಲಂ
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಜಾತಿಕುಲಾಭಿಮಾನಮ್ ಉಚಿತಂ ಸೇವಾ ಕೃತಾ ನಿಷ್ಫಲಾ |
ಭುಕ್ತಂ ಮಾನವಿವರ್ಜಿತಂ ಪರಗೃಹೇಷ್ವಾಶಂಕಯಾ ಕಾಕವತ್
ತೃಷ್ಣೇ ಜೃಂಭಸಿ ಪಾಪಕರ್ಮಪಿಶುನೇ ನಾದ್ಯಾಪಿ ಸಂತುಷ್ಯಸಿ || 3.2 ||
ಉತ್ಖಾತಂ ನಿಧಿಶಂಕಯಾ ಕ್ಷಿತಿತಲಂ ಧ್ಮಾತಾ ಗಿರೇರ್ಧಾತವೋ
ನಿಸ್ತೀರ್ಣಃ ಸರಿತಾಂ ಪತಿರ್ನೃಪತಯೋ ಯತ್ನೇನ ಸಂತೋಷಿತಾಃ |
ಮಂತ್ರಾರಾಧನತತ್ಪರೇಣ ಮನಸಾ ನೀತಾಃ ಶ್ಮಶಾನೇ ನಿಶಾಃ
ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಾಣವರಾಟಕೋஉಪಿ ನ ಮಯಾ ತೃಷ್ಣೇ ಸಕಾಮಾ ಭವ || 3.3 ||
ಖಲಾಲಾಪಾಃ ಸೌಢಾಃ ಕಥಮ್ ಅಪಿ ತದ್‌ಆರಾಧನಪರೈರ್ನಿಗೃಹ್ಯಾಂತರ್
ಬಾಷ್ಪಂ ಹಸಿತಮ್ ಅಪಿ ಶೂನ್ಯೇನ ಮನಸಾ |
ಕೃತೋ ವಿತ್ತಸ್ತಂಭಪ್ರತಿಹತಧಿಯಾಮ್ ಅಂಜಲಿರಪಿ
ತ್ವಮ್ ಆಶೇ ಮೋಘಾಶೇ ಕಿಮ ಅಪರಮ್ ಅತೋ ನರ್ತಯಸಿ ಮಾಮ್ || 3.4 ||
ಅಮೀಷಾಂ ಪ್ರಾಣಾನಾಂ ತುಲಿತವಿಸಿನೀಪತ್ರಪಯಸಾಂ
ಕೃತೇ ಕಿಂ ನಾಸ್ಮಾಭಿರ್ವಿಗಲಿತವಿವೇಕೈರ್ವ್ಯವಸಿತಮ್ |
ಯದ್‌ಆಢ್ಯಾನಾಮ್ ಅಗ್ರೇ ದ್ರವಿಣಮದನಿಃಸಂಙ್ಞಮನಸಾಂ
ಕೃತಂ ಮಾವವ್ರೀಡೈರ್ನಿಜಗುಣಕಥಾಪಾತಕಮ್ ಅಪಿ || 3.5 ||
ಕ್ಷಾಂತಂ ನ ಕ್ಷಮಯಾ ಗೃಹೋಚಿತಸುಖಂ ತ್ಯಕ್ತಂ ನ ಸಂತೋಷತಃ
ಸೋಢೋ ದುಃಸಹಶೀತತಾಪಪವನಕ್ಲೇಶೋ ನ ತಪ್ತಂ ತಪಃ |
ಧ್ಯಾತಂ ವಿತ್ತಮ್ ಅಹರ್ನಿಶಂ ನಿತ್ಯಮಿತಪ್ರಾಣೈರ್ನ ಶಂಭೋಃ ಪದಂ
ತತ್ತತ್ಕರ್ಮ ಕೃತಂ ಯದೇವ ಮುನಿಭಿಸ್ತೈಸ್ತೈಃ ಫಲೈರ್ವಂಚಿತಾಃ || 3.6 ||
ಭೋಗಾ ನ ಭುಕ್ತಾ ವಯಮ್ ಏವ ಭುಕ್ತಾಸ್
ತಪೋ ನ ತಪ್ತಂ ವಯಮ್ ಏವ ತಪ್ತಾಃ |
ಕಾಲೋ ನ ಯಾತೋ ವಯಮ್ ಏವ ಯಾತಾಸ್ತೃಷ್ಣಾ
ನ ಜೀರ್ಣಾ ವಯಮ್ ಏವ ಜೀರ್ಣಾಃ || 3.7 ||
ಬಲಿಭಿರ್ಮುಖಮ್ ಆಕ್ರಾಂತಂ ಪಲಿತೇನಾಂಕಿತಂ ಶಿರಃ |
ಗಾತ್ರಾಣಿ ಶಿಥಿಲಾಯಂತೇ ತೃಷ್ಣೈಕಾ ತರುಣಾಯತೇ || 3.8 ||
ವಿವೇಕವ್ಯಾಕೋಶೇ ವಿದಧತಿ ಸಮೇ ಶಾಮ್ಯತಿ ತೃಷಾ
ಪರಿಷ್ವಂಗೇ ತುಂಗೇ ಪ್ರಸರತಿತರಾಂ ಸಾ ಪರಿಣತಾ |
ಜರಾಜೀರ್ಣೈಶ್ವರ್ಯಗ್ರಸನಗಹನಾಕ್ಷೇಪಕೃಪಣಸ್ತೃಷಾಪಾತ್ರಂ
ಯಸ್ಯಾಂ ಭವತಿ ಮರುತಾಮ್ ಅಪ್ಯಧಿಪತಿಃ || 3.81 ||
ನಿವೃತ್ತಾ ಭೋಗೇಚ್ಛಾ ಪುರುಷಬಹುಮಾನೋஉಪಿ ಗಲಿತಃ
ಸಮಾನಾಃ ಸ್ವರ್ಯಾತಾಃ ಸಪದಿ ಸುಹೃದೋ ಜೀವಿತಸಮಾಃ |
ಶನೈರ್ಯಷ್ಟ್ಯುತ್ಥಾನಂ ಘನತಿಮಿರರುದ್ಧೇ ಚ ನಯನೇ
ಅಹೋ ಮೂಢಃ ಕಾಯಸ್ತದಪಿ ಮರಣಾಪಾಯಚಕಿತಃ || 3.9 ||
ಆಶಾ ನಾಮ ನದೀ ಮನೋರಥಜಲಾ ತೃಷ್ಣಾತರಂಗಾಕುಲಾ
ರಾಗಗ್ರಾಹವತೀ ವಿತರ್ಕವಿಹಗಾ ಧೈರ್ಯದ್ರುಮಧ್ವಂಸಿನೀ |
ಮೋಹಾವರ್ತಸುದುಸ್ತರಾತಿಗಹನಾ ಪ್ರೋತ್ತುಂಗಚಿಂತಾತಟೀ
ತಸ್ಯಾಃ ಪರಗತಾ ವಿಶುದ್ಧಮ್ ಅಲಸೋ ನಂದಂತಿ ಯೋಗೀಶ್ವರಾಃ || 3.10 ||
ನ ಸಂಸಾರೋತ್ಪನ್ನಂ ಚರಿತಮ್ ಅನುಪಶ್ಯಾಮಿ ಕುಶಲಂ
ವಿಪಾಕಃ ಪುಣ್ಯಾನಾಂ ಜನಯತಿ ಭಯಂ ಮೇ ವಿಮೃಶತಃ |
ಮಹದ್ಭಿಃ ಪುಣ್ಯೌಘೈಶ್ಚಿರಪರಿಗೃಹೀತಾಶ್ಚ ವಿಷಯಾ
ಮಹಾಂತೋ ಜಾಯಂತೇ ವ್ಯಸನಮ್ ಇವ ದಾತುಂ ವಿಷಯಿಣಾಮ್ || 3.11 ||
ಅವಶ್ಯಂ ಯಾತಾರಶ್ಚಿರತರಮ್ ಉಷಿತ್ವಾಪಿ ವಿಷಯಾ
ವಿಯೋಗೇ ಕೋ ಭೇದಸ್ತ್ಯಜತಿ ನ ಜನೋ ಯತ್ಸ್ವಯಮ್ ಅಮೂನ್ |
ವ್ರಜಂತಃ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾದತುಲಪರಿತಾಪಾಯ ಮನಸಃ
ಸ್ವಯಂ ತ್ಯಕ್ತಾ ಹ್ಯೇತೇ ಶಮಸುಖಮ್ ಅನಂತಂ ವಿದಧತಿ || 3.12 ||
ಬ್ರಹ್ಮಙ್ಞಾನವಿವೇಕನಿರ್ಮಲಧಿಯಃ ಕುರ್ವಂತ್ಯಹೋ ದುಷ್ಕರಂ
ಯನ್ಮುಂಚಂತ್ಯುಪಭೋಗಭಾಂಜ್ಯಪಿ ಧನಾನ್ಯೇಕಾಂತತೋ ನಿಃಸ್ಪೃಹಾಃ |
ಸಂಪ್ರಾತಾನ್ನ ಪುರಾ ನ ಸಂಪ್ರತಿ ನ ಚ ಪ್ರಾಪ್ತೌ ದೃಢಪ್ರತ್ಯಯಾನ್
ವಾಞ್ಛಾಮಾತ್ರಪರಿಗ್ರಹಾನಪಿ ಪರಂ ತ್ಯಕ್ತುಂ ನ ಶಕ್ತಾ ವಯಮ್ || 3.13 ||
ಧನ್ಯಾನಾಂ ಗಿರಿಕಂದರೇಷು ವಸತಾಂ ಜ್ಯೋತಿಃ ಪರಂ ಧ್ಯಾಯತಾಮಾನಂದಾಶ್ರು
ಜಲಂ ಪಿಬಂತಿ ಶಕುನಾ ನಿಃಶಂಕಮ್ ಅಂಕೇಶಯಾಃ |
ಅಸ್ಮಾಕಂ ತು ಮನೋರಥೋಪರಚಿತಪ್ರಾಸಾದವಾಪೀತಟಕ್ರೀಡಾ
ಕಾನನಕೇಲಿಕೌತುಕಜುಷಾಮ್ ಆಯುಃ ಪರಂ ಕ್ಷೀಯತೇ || 3.14 ||
ಭಿಕ್ಷಾಶತಂ ತದಪಿ ನೀರಸಮ್ ಏಕಬಾರಂ
ಶಯ್ಯಾ ಚ ಭೂಃ ಪರಿಜನೋ ನಿಜದೇಹಮಾತ್ರಮ್ |
ವಸ್ತ್ರಂ ವಿಶೀರ್ಣಶತಖಂಡಮಯೀ ಚ ಕಂಥಾ
ಹಾ ಹಾ ತಥಾಪಿ ವಿಷಯಾ ನ ಪರಿತ್ಯಜಂತಿ || 3.15 ||
ಸ್ತನೌ ಮಾಂಸಗ್ರಂಥೀ ಕನಕಕಲಶಾವಿತ್ಯುಪಮಿತೀ
ಮುಖಂ ಶ್ಲೇಷ್ಮಾಗಾರಂ ತದಪಿ ಚ ಶಶಾಂಕೇನ ತುಲಿತಮ್ |
ಸ್ರವನ್ಮೂತ್ರಕ್ಲಿನ್ನಂ ಕರಿವರಶಿರಸ್ಪರ್ಧಿ ಜಘನಂ
ಮುಹುರ್ನಿಂದ್ಯಂ ರೂಪಂ ಕವಿಜನವಿಶೇಷೈರ್ಗುರುಕೃತಮ್ || 3.16 ||
ಏಕೋ ರಾಗಿಷು ರಾಜತೇ ಪ್ರಿಯತಮಾದೇಹಾರ್ಧಹಾರೀ ಹರೋ
ನೀರಾಗೇಷು ಜನೋ ವಿಮುಕ್ತಲಲನಾಸಂಗೋ ನ ಯಸ್ಮಾತ್ಪರಃ |
ದುರ್ವಾರಸ್ಮರಬಾಣಪನ್ನಗವಿಷವ್ಯಾಬಿದ್ಧಮುಗ್ಧೋ ಜನಃ
ಶೇಷಃ ಕಾಮವಿಡಂಬಿತಾನ್ನ ವಿಷಯಾನ್ಭೋಕ್ತುಂ ನ ಮೋಕ್ತುಂ ಕ್ಷಮಃ || 3.17 ||
ಅಜಾನಂದಾಹಾತ್ಮ್ಯಂ ಪತತು ಶಲಭಸ್ತೀವ್ರದಹನೇ
ಸ ಮೀನೋஉಪ್ಯಙ್ಞಾನಾದ್ಬಡಿಶಯುತಮ್ ಅಶ್ನಾತು ಪಿಶಿತಮ್ |
ವಿಜಾನಂತೋஉಪ್ಯೇತೇ ವಯಮ್ ಇಹ ವಿಯಜ್ಜಾಲಜಟಿಲಾನ್
ನ ಮುಂಚಾಮಃ ಕಾನಾಮ್ ಅಹಹ ಗಹನೋ ಮೋಹಮಹಿಮಾ || 3.18 ||
ತೃಷಾ ಶುಷ್ಯತ್ಯಾಸ್ಯೇ ಪಿಬತಿ ಸಲಿಲಂ ಶೀತಮಧುರಂ
ಕ್ಷುಧಾರ್ತಃ ಶಾಲ್ಯನ್ನಂ ಕವಲಯತಿ ಮಾಂಸಾದಿಕಲಿತಮ್ |
ಪ್ರದೀಪ್ತೇ ಕಾಮಾಗ್ನೌ ಸುದೃಢತರಮ್ ಆಲಿಂಗತಿ ವಧೂಂ
ಪ್ರತೀಕಾರಂ ವ್ಯಾಧಃ ಸುಖಮ್ ಇತಿ ವಿಪರ್ಯಸ್ಯತಿ ಜನಃ || 3.19 ||
ತುಂಗಂ ವೇಶ್ಮ ಸುತಾಃ ಸತಾಮ್ ಅಭಿಮತಾಃ ಸಂಖ್ಯಾತಿಗಾಃ ಸಂಪದಃ
ಕಲ್ಯಾಣೀ ದಯಿತಾ ವಯಶ್ಚ ನವಮ್ ಇತ್ಯಙ್ಞಾನಮೂಢೋ ಜನಃ |
ಮತ್ವಾ ವಿಶ್ವಮ್ ಅನಶ್ವರಂ ನಿವಿಶತೇ ಸಂಸಾರಕಾರಾಗೃಹೇ
ಸಂದೃಶ್ಯ ಕ್ಷಣಭಂಗುರಂ ತದಖಿಲಂ ಧನ್ಯಸ್ತು ಸನ್ನ್ಯಸ್ಯತಿ || 3.20 ||
ದೀನಾ ದೀನಮುಖೈಃ ಸದೈವ ಶಿಶುಕೈರಾಕೃಷ್ಟಜೀರ್ಣಾಂಬರಾ
ಕ್ರೋಶದ್ಭಿಃ ಕ್ಷುಧಿತೈರ್ನಿರನ್ನವಿಧುರಾ ದೃಶ್ಯಾ ನ ಚೇದ್ಗೇಹಿನೀ |
ಯಾಚ್ಞಾಭಂಗಭಯೇನ ಗದ್ಗದಗಲತ್ರುಟ್ಯದ್ವಿಲೀನಾಕ್ಷರಂ
ಕೋ ದೇಹೀತಿ ವದೇತ್ಸ್ವದಗ್ಧಜಠರಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಮನಸ್ವೀ ಪುಮಾನ್ || 3.21 ||
ಅಭಿಮತಮಹಾಮಾನಗ್ರಂಥಿಪ್ರಭೇದಪಟೀಯಸೀ
ಗುರುತರಗುಣಗ್ರಾಮಾಭೋಜಸ್ಫುಟೋಜ್ಜ್ವಲಚಂದ್ರಿಕಾ |
ವಿಪುಲವಿಲಲ್ಲಜ್ಜಾವಲ್ಲೀವಿತಾನಕುಠಾರಿಕಾ
ಜಠರಪಿಠರೀ ದುಸ್ಪುರೇಯಂ ಕರೋತಿ ವಿಡಂಬನಮ್ || 3.22 ||
ಪುಣ್ಯೇ ಗ್ರಾಮೇ ವನೇ ವಾ ಮಹತಿ ಸಿತಪಟಚ್ಛನ್ನಪಾಲೀ ಕಪಾಲಿಂ
ಹ್ಯಾದಾಯ ನ್ಯಾಯಗರ್ಭದ್ವಿಜಹುತಹುತಭುಗ್ಧೂಮಧೂಮ್ರೋಪಕಂಠೇ |
ದ್ವಾರಂ ದ್ವಾರಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ವರಮ್ ಉದರದರೀಪೂರಣಾಯ ಕ್ಷುಧಾರ್ತೋ
ಮಾನೀ ಪ್ರಾಣೈಃ ಸನಾಥೋ ನ ಪುನರನುದಿನಂ ತುಲ್ಯಕುಲ್ಯೇಸು ದೀನಃ || 3.23 ||
ಗಂಗಾತರಂಗಕಣಶೀಕರಶೀತಲಾನಿ
ವಿದ್ಯಾಧರಾಧ್ಯುಷಿತಚಾರುಶಿಲಾತಲಾನಿ |
ಸ್ಥಾನಾನಿ ಕಿಂ ಹಿಮವತಃ ಪ್ರಲಯಂ ಗತಾನಿ
ಯತ್ಸಾವಮಾನಪರಪಿಂಡರತಾ ಮನುಷ್ಯಾಃ || 3.24 ||
ಕಿಂ ಕಂದಾಃ ಕಂದರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಲಯಮ್ ಉಪಗತಾ ನಿರ್ಝರಾ ವಾ ಗಿರಿಭ್ಯಃ
ಪ್ರಧ್ವಸ್ತಾ ವಾ ತರುಭ್ಯಃ ಸರಸಗಲಭೃತೋ ವಲ್ಕಲಿನ್ಯಶ್ಚ ಶಾಖಾಃ |
ವೀಕ್ಷ್ಯಂತೇ ಯನ್ಮುಖಾನಿ ಪ್ರಸಭಮ್ ಅಪಗತಪ್ರಶ್ರಯಾಣಾಂ ಖಲಾನಾಂ
ದುಃಖಾಪ್ತಸ್ವಲ್ಪವಿತ್ತಸ್ಮಯಪವನವಶಾನರ್ತಿತಭ್ರೂಲತಾನಿ || 3.25 ||
ಪುಣ್ಯೈರ್ಮೂಲಫಲೈಸ್ತಥಾ ಪ್ರಣಯಿನೀಂ ವೃತ್ತಿಂ ಕುರುಷ್ವಾಧುನಾ
ಭೂಶಯ್ಯಾಂ ನವಪಲ್ಲವೈರಕೃಪಣೈರುತ್ತಿಷ್ಠ ಯಾವೋ ವನಮ್ |
ಕ್ಷುದ್ರಾಣಾಮ್ ಅವಿವೇಕಮೂಢಮನಸಾಂ ಯತ್ರೇಶ್ವರಾಣಾಂ ಸದಾ
ವಿತ್ತವ್ಯಾಧಿವಿಕಾರವಿಹ್ವಲಗಿರಾಂ ನಾಮಾಪಿ ನ ಶ್ರೂಯತೇ || 3.26 ||
ಫಲಂ ಸ್ವೇಚ್ಛಾಲಭ್ಯಂ ಪ್ರತಿವನಮ್ ಅಖೇದಂ ಕ್ಷಿತಿರುಹಾಂ
ಪಯಃ ಸ್ಥಾನೇ ಸ್ಥಾನೇ ಶಿಶಿರಮಧುರಂ ಪುಣ್ಯಸರಿತಾಮ್ |
ಮೃದುಸ್ಪರ್ಶಾ ಶಯ್ಯಾ ಸುಲಲಿತಲತಾಪಲ್ಲವಮಯೀ
ಸಹಂತೇ ಸಂತಾಪಂ ತದಪಿ ಧನಿನಾಂ ದ್ವಾರಿ ಕೃಪಣಾಃ || 3.27 ||
ಯೇ ವರ್ತಂತೇ ಧನಪತಿಪುರಃ ಪ್ರಾರ್ಥನಾದುಃಖಭಾಜೋ
ಯೇ ಚಾಲ್ಪತ್ವಂ ದಧತಿ ವಿಷಯಾಕ್ಷೇಪಪರ್ಯಾಪ್ತಬುದ್ಧೇಃ |
ತೇಷಾಮ್ ಅಂತಃಸ್ಫುರಿತಹಸಿತಂ ವಾಸರಾಣಿ ಸ್ಮರೇಯಂ
ಧ್ಯಾನಚ್ಛೇದೇ ಶಿಖರಿಕುಹರಗ್ರಾವಶಯ್ಯಾನಿಷಣ್ಣಃ || 3.28 ||
ಯೇ ಸಂತೋಷನಿರಂತರಪ್ರಮುದಿತಸ್ತೇಷಾಂ ನ ಭಿನ್ನಾ ಮುದೋ
ಯೇ ತ್ವನ್ಯೇ ಧನಲುಬ್ಧಸಂಕಲಧಿಯಸ್ತೇಸಾಂ ನ ತೃಷ್ಣಾಹತಾ |
ಇತ್ಥಂ ಕಸ್ಯ ಕೃತೇ ಕುತಃ ಸ ವಿಧಿನಾ ಕೀದೃಕ್ಪದಂ ಸಂಪದಾಂ
ಸ್ವಾತ್ಮನ್ಯೇವ ಸಮಾಪ್ತಹೇಮಮಹಿಮಾ ಮೇರುರ್ನ ಮೇ ರೋಚತೇ || 3.29 ||
ಭಿಕ್ಷಾಹಾರಮ್ ಅದೈನ್ಯಮ್ ಅಪ್ರತಿಸುಖಂ ಭೀತಿಚ್ಛಿದಂ ಸರ್ವತೋ
ದುರ್ಮಾತ್ಸರ್ಯಮದಾಭಿಮಾನಮಥನಂ ದುಃಖೌಘವಿಧ್ವಂಸನಮ್ |
ಸರ್ವತ್ರಾನ್ವಹಮ್ ಅಪ್ರಯತ್ನಸುಲಭಂ ಸಾಧುಪ್ರಿಯಂ ಪಾವನಂ
ಶಂಭೋಃ ಸತ್ರಮ್ ಅವಾಯಮ್ ಅಕ್ಷಯನಿಧಿಂ ಶಂಸಂತಿ ಯೋಗೀಶ್ವರಾಃ || 3.30 ||
ಭೋಗೇ ರೋಗಮಯಂ ಕುಲೇ ಚ್ಯುತಿಭಯಂ ವಿತ್ತೇ ನೃಪಾಲಾದ್ಭಯಂ
ಮಾನೇ ಧೈನ್ಯಭಯಂ ಬಲೇ ರಿಪುಭಯಂ ರೂಪೇ ಜರಾಯ ಭಯಮ್ |
ಶಾಸ್ತ್ರೇ ವಾದಿಭಯಂ ಗುಣೇ ಖಲಭಯಂ ಕಾಯೇ ಕೃತಾಂತಾದ್ಭಯಂ
ಸರ್ವಂ ವಸ್ತು ಭಯಾನ್ವಿತಂ ಭುವಿ ನ್ಣಾಂ ವೈರಾಗ್ಯಮ್ ಏವಾಭಯಮ್ || 3.31 ||
ಆಕ್ರಾಂತಂ ಮರಣೇನ ಜನ್ಮ ಜರಸಾ ಚಾತ್ಯುಜ್ಜ್ವಲಂ ಯೌವನಂ
ಸಂತೋಷೋ ಧನಲಿಪ್ಸಯಾ ಶಮಮುಖಂ ಪ್ರೌಢಾಂಗನಾವಿಭ್ರಮೈಃ |
ಲೋಕೈರ್ಮತ್ಸರಿಭಿರ್ಗುಣಾ ವನಭುವೋ ವ್ಯಾಲೈರ್ನೃಪಾ ದುರ್ಜನೈರ್
ಅಸ್ಥೈರ್ಯೇಣ ವಿಭೂತಯೋஉಪ್ಯಪಹತಾ ಗ್ರಸ್ತಂ ನ ಕಿಂ ಕೇನ ವಾ || 3.32 ||
ಆಧಿವ್ಯಾಧಿಶತೈರ್ಜನಸ್ಯ ವಿವಿಧೈರಾರೋಗ್ಯಮ್ ಉನ್ಮೂಲ್ಯತೇ
ಲಕ್ಷ್ಮೀರ್ಯತ್ರ ಪತಂತಿ ತತ್ರ ವಿವೃತದ್ವಾರಾ ಇವ ವ್ಯಾಪದಃ |
ಜಾತಂ ಜಾತಮ್ ಅವಶ್ಯಮ್ ಆಶು ವಿವಶಂ ಮೃತ್ಯುಃ ಕರೋತ್ಯಾತ್ಮಸಾತ್
ತತ್ಕಿಂ ತೇನ ನಿರಂಕುಶೇನ ವಿಧಿನಾ ಯನ್ನಿರ್ಮಿತಂ ಸುಸ್ಥಿರಮ್ || 3.33 ||
ಭೋಗಾಸ್ತುಂಗತರಂಗಭಂಗತರಲಾಃ ಪ್ರಾಣಾಃ ಕ್ಷಣಧ್ವಂಸಿನಃ
ಸ್ತೋಕಾನ್ಯೇವ ದಿನಾನಿ ಯೌವನಸುಖಂ ಸ್ಫೂರ್ತಿಃ ಪ್ರಿಯಾಸು ಸ್ಥಿತಾ |
ತತ್ಸಂಸಾರಮ್ ಅಸಾರಮ್ ಏವ ನಿಖಿಲಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಬುಧಾ ಬೋಧಕಾ
ಲೋಕಾನುಗ್ರಹಪೇಶಲೇನ ಮನಸಾ ಯತ್ನಃ ಸಮಾಧೀಯತಾಮ್ || 3.34 ||
ಭೋಗಾ ಮೇಘವಿತಾನಮಧ್ಯವಿಲಸತ್ಸೌದಾಮಿನೀಚಂಚಲಾ
ಆಯುರ್ವಾಯುವಿಘಟ್ಟಿತಾಬ್ಜಪಟಲೀಲೀನಾಂಬುವದ್ಭಂಗುರಮ್ |
ಲೀಲಾ ಯೌವನಲಾಲಸಾಸ್ತನುಭೃತಾಮ್ ಇತ್ಯಾಕಲಯ್ಯ ದ್ರುತಂ
ಯೋಗೇ ಧೈರ್ಯಸಮಾಧಿಸಿದ್ಧಿಸುಲಭೇ ಬುದ್ಧಿಂ ವಿದಧ್ವಂ ಬುಧಾಃ || 3.35 ||
ಆಯುಃ ಕಲ್ಲೋಲಲೋಲಂ ಕತಿಪಯದಿವಸಸ್ಥಾಯಿನೀ ಯೌವನಶ್ರೀರ್
ಅರ್ಥಾಃ ಸಂಕಲ್ಪಕಲ್ಪಾ ಘನಸಮಯತಡಿದ್ವಿಭ್ರಮಾ ಭೋಗಪೂಗಾಃ |
ಕಂಠಾಶ್ಲೇಷೋಪಗೂಢ ತದಪಿ ಚ ನ ಚಿರಂ ಯತ್ಪ್ರಿಯಾಭಃ ಪ್ರಣೀತಂ
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಾಸಕ್ತಚಿತ್ತಾ ಭವತ ಭವಮಯಾಂಭೋಧಿಪಾರಂ ತರೀತುಮ್ || 3.36 ||
ಕೃಚ್ಛ್ರೇಣಾಮೇಧ್ಯಮಧ್ಯೇ ನಿಯಮಿತತನುಭಿಃ ಸ್ಥೀಯತೇ ಗರ್ಭವಾಸೇ
ಕಾಂತಾವಿಶ್ಲೇಷದುಃಖವ್ಯತಿಕರವಿಷಮೋ ಯೌವನೇ ಚೋಪಭೋಗಃ |
ವಾಮಾಕ್ಷೀಣಾಮ್ ಅವಙ್ಞಾವಿಹಸಿತವಸತಿರ್ವೃದ್ಧಭಾವೋஉನ್ಯಸಾಧುಃ
ಸಂಸಾರೇ ರೇ ಮನುಷ್ಯಾ ವದತ ಯದಿ ಸುಖಂ ಸ್ವಲ್ಪಮ್ ಅಪ್ಯಸ್ತಿ ಕಿಂಚಿಥ್ || 3.37 ||
ವ್ಯಾಘ್ರೀವ ತಿಷ್ಠತಿ ಜರಾ ಪರಿತರ್ಜಯಂತೀ
ರೋಗಾಶ್ಚ ಶತ್ರವ ಇವ ಪ್ರಹರಂತಿ ದೇಹಮ್ |
ಆಯುಃ ಪರಿಸ್ರವಂತಿ ಭಿನ್ನಘಟಾದಿವಾಂಭೋ
ಲೋಕಸ್ತಥಾಪ್ಯಹಿತಮ್ ಆಚರತೀತಿ ಚಿತ್ರಮ್ || 3.38 ||
ಭೋಗಾ ಭಂಗುರವೃತ್ತಯೋ ಬಹುವಿಧಾಸ್ತೈರೇವ ಚಾಯಂ ಭವಸ್ತತ್
ಕಸ್ಯೇಹ ಕೃತೇ ಪರಿಭ್ರಮತ ರೇ ಲೋಕಾಃ ಕೃತಂ ಚೇಷ್ಟತೈಃ |
ಆಶಾಪಾಶಶತಾಪಶಾಂತಿವಿಶದಂ ಚೇತಃಸಮಾಧೀಯತಾಂ
ಕಾಮೋತ್ಪತ್ತಿವಶಾತ್ಸ್ವಧಾಮನಿ ಯದಿ ಶ್ರದ್ದೇಯಮ್ ಅಸ್ಮದ್ವಚಃ || 3.39 ||
ಸಖೇ ಧನ್ಯಾಃ ಕೇಚಿತ್ತ್ರುಟಿತಭವಬಂಧವ್ಯತಿಕರಾ
ವನಾಂತೇ ಚಿತ್ತಾಂತರ್ವಿಷಮ್ ಅವಿಷಯಾಶೀತ್ವಿಷಗತಾಃ |
ಶರಚ್ಚಂದ್ರಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾಧವಲಗಗನಾಭೋಗಸುಭಗಾಂ
ನಯಂತೇ ಯೇ ರಾತ್ರಿಂ ಸುಕೃತಚಯಚಿಂತೈಕಶರಣಾಃ || 3.391 ||
ಬ್ರಹ್ಮೇಂದ್ರಾದಿಮರುದ್ಗಣಾಂಸ್ತೃಣಕಣಾನ್ಯತ್ರ ಸ್ಥಿತೋ ಮನ್ಯತೇ
ಯತ್ಸ್ವಾದಾದ್ವಿರಸಾ ಭವಂತಿ ವಿಭವಾಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರಾಜ್ಯಾದಯಃ |
ಭೋಗಃ ಕೋஉಪಿ ಸ ಏವ ಏಕ ಪರಮೋ ನಿತ್ಯೋದಿತೋ ಜೃಂಭತೇ
ಭೋಃ ಸಾಧೋ ಕ್ಷಣಭಂಗುರೇ ತದಿತರೇ ಭೋಗೇ ರತಿಂ ಮಾ ಕೃಥಾಃ || 3.40 ||
ಸಾ ರಮ್ಯಾ ನಗರೀ ಮಹಾನ್ಸ ನೃಪತಿಃ ಸಾಮಂತಚಕ್ರಂ ಚ ತತ್
ಪಾರ್ಶ್ವೇ ತಸ್ಯ ಚ ಸಾ ವಿದಗ್ಧಪರಿಷತ್ತಾಶ್ಚಂದ್ರಬಿಂಬಾನನಾಃ |
ಉದ್ವೃತ್ತಃ ಸ ರಾಜಪುತ್ರನಿವಹಸ್ತೇ ವಂದಿನಸ್ತಾಃ ಕಥಾಃ
ಸರ್ವಂ ಯಸ್ಯ ವಶಾದಗಾತ್ಸ್ಮೃತಿಪಥಂ ಕಾಲಾಯ ತಸ್ಮೈ ನಮಃ || 3.41 ||
ಯತ್ರಾನೇಕಃ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಗೃಹೇ ತತ್ರ ತಿಷ್ಠತ್ಯಥೈಕೋ
ಯತ್ರಾಪ್ಯೇಕಸ್ತದನು ಬಹವಸ್ತತ್ರ ನೈಕೋஉಪಿ ಚಾಂತೇ |
ಇತ್ಥಂ ನಯೌ ರಜನಿದಿವಸೌ ಲೋಲಯಂದ್ವಾವಿವಾಕ್ಷೌ
ಕಾಲಃ ಕಲ್ಯೋ ಭುವನಫಲಕೇ ಕ್ರಡತಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾರೈಃ || 3.42 ||
ಆದಿತ್ಯಸ್ಯ ಗತಾಗತೈರಹರಹಃ ಸಂಕ್ಷೀಯತೇ ಜೀವಿತಂ
ವ್ಯಾಪಾರೈರ್ಬಹುಕಾರ್ಯಭಾರಗುರುಭಿಃ ಕಾಲೋஉಪಿ ನ ಙ್ಞಾಯತೇ |
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜನ್ಮಜರಾವಿಪತ್ತಿಮರಣಂ ತ್ರಾಸಶ್ಚ ನೋತ್ಪದ್ಯತೇ
ಪೀತ್ವಾ ಮೋಹಮಯೀಂ ಪ್ರಮಾದಮದಿರಾಮ್ ಉನ್ಮತ್ತಭೂತಂ ಜಗಥ್ || 3.43 ||
ರಾತ್ರಿಃ ಸೈವ ಪುನಃ ಸ ಏವ ದಿವಸೋ ಮತ್ವಾ ಮುಧಾ ಜಂತವೋ
ಧಾವಂತ್ಯುದ್ಯಮಿನಸ್ತಥೈವ ನಿಭೃತಪ್ರಾರಬ್ಧತತ್ತತ್ಕ್ರಿಯಾಃ |
ವ್ಯಾಪಾರೈಃ ಪುನರ್‌ಉಕ್ತಭೂತವಿಷಯೈರಿತ್ಥಂ ವಿಧೇನಾಮುನಾ
ಸಂಸಾರೇಣ ಕದರ್ಥಿತಾ ವಯಮ್ ಅಹೋ ಮೋಹಾನ್ನ ಲಜ್ಜಾಮಹೇ || 3.44 ||
ನ ಧ್ಯಾನಂ ಪದಮ್ ಈಶ್ವರಸ್ಯ ವಿಧಿವತ್ಸಂಸಾರವಿಚ್ಛಿತ್ತಯೇ
ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಕಪಾಟಪಾಟನಪಟುರ್ಧರ್ಮೋஉಪಿ ನೋಪಾರ್ಜಿತಃ |
ನಾರೀಪೀನಪಯೋಧರೋರುಯುಗಲಂ ಸ್ವಪ್ನೇஉಪಿ ನಾಲಿಂಗಿತಂ
ಮಾತುಃ ಕೇವಲಮ್ ಏವ ಯೌವನವನಚ್ಛೇದೇ ಕುಠಾರಾ ವಯಮ್ || 3.45 ||
ನಾಭ್ಯಸ್ತಾ ಪ್ರತಿವಾದಿವೃಂದದಮನೀ ವಿದ್ಯಾ ವಿನೀತೋಚಿತಾ
ಖಡ್ಗಾಗ್ರೈಃ ಕರಿಕುಂಭಪೀಠದಲನೈರ್ನಾಕಂ ನ ನೀತಂ ಯಶಃ |
ಕಾಂತಾಕೋಉಮ್‌ಅಲಪಲ್ಲವಾಧರರಸಃ ಪೀತೋ ನ ಚಂದ್ರೋದಯೇ
ತಾರುಣ್ಯಂ ಗತಮ್ ಏವ ನಿಷ್ಫಲಮ್ ಅಹೋ ಶೂನ್ಯಾಲಯೇ ದೀಪವಥ್ || 3.46 ||
ವಿದ್ಯಾ ನಾಧಿಗತಾ ಕಲಂಕರಹಿತಾ ವಿತ್ತಂ ಚ ನೋಪಾರ್ಜಿತಂ
ಶುಶ್ರೂಷಾಪಿ ಸಮಾಹಿತೇನ ಮನಸಾ ಪಿತ್ರೋರ್ನ ಸಂಪಾದಿತಾ |
ಆಲೋಲಾಯತಲೋಚನಾಃ ಪ್ರಿಯತಮಾಃ ಸ್ವಪ್ನೇஉಪಿ ನಾಲಿಂಗಿತಾಃ
ಕಾಲೋஉಯಂ ಪರಪಿಂಡಲೋಲುಪತಯಾ ಕಾಕೈರಿವ ಪ್ರೇರ್ಯತೇ || 3.47 ||
ವಯಂ ಯೇಭ್ಯೋ ಜಾತಾಶ್ಚಿರಪರಿಗತಾ ಏವ ಖಲು ತೇ
ಸಮಂ ಯೈಃ ಸಂವೃದ್ಧಾಃ ಸ್ಮೃತಿವಿಷಯತಾಂ ತೇஉಪಿ ಗಮಿತಾಃ |
ಇದಾನೀಮ್ ಏತೇ ಸ್ಮಃ ಪ್ರತಿದಿವಸಮ್ ಆಸನ್ನಪತನಾ
ಗತಾಸ್ತುಲ್ಯಾವಸ್ಥಾಂ ಸಿಕತಿಲನದೀತೀರತರುಭಿಃ || 3.48 ||
ಆಯುರ್ವರ್ಷಶತಂ ನ್ಣಾಂ ಪರಿಮಿತಂ ರಾತ್ರೌ ತದ್‌ಅರ್ಧಂ ಗತಂ
ತಸ್ಯಾರ್ಧಸ್ಯ ಪರಸ್ಯ ಚಾರ್ಧಮ್ ಅಪರಂ ಬಾಲತ್ವವೃದ್ಧತ್ವಯೋಃ |
ಶೇಷಂ ವ್ಯಾಧಿವಿಯೋಗದುಃಖಸಹಿತಂ ಸೇವಾದಿಭಿರ್ನೀಯತೇ
ಜೀವೇ ವಾರಿತರಂಗಚಂಚಲತರೇ ಸೌಖ್ಯಂ ಕುತಃ ಪ್ರಾಣಿನಾಮ್ || 3.49 ||
ಕ್ಷಣಂ ಬಾಲೋ ಭೂತ್ವಾ ಕ್ಷಣಂ ಪೈ ಯುವಾ ಕಾಮರಸಿಕಃ
ಕ್ಷಣಂ ವಿತ್ತೈರ್ಹೀನಃ ಕ್ಷಣಮ್ ಅಪಿ ಚ ಸಂಪೂರ್ಣವಿಭವಃ |
ಜರಾಜೀರ್ಣೈರಂಗೈರ್ನಟ ಇವ ಬಲೀಮಂಡಿತತನೂರ್
ನರಃ ಸಂಸಾರಾಂತೇ ವಿಶತಿ ಯಮಧಾನೀಯವನಿಕಾಮ್ || 3.50 ||
ತ್ವಂ ರಾಜಾ ವಯಮ್ ಅಪ್ಯುಪಾಸಿತಗುರುಪ್ರಙ್ಞಾಭಿಮಾನೋನ್ನತಾಃ
ಖ್ಯಾತಸ್ತ್ವಂ ವಿಭವೈರ್ಯಶಾಂಸಿ ಕವಯೋ ದಿಕ್ಷು ಪ್ರತನ್ವಂತಿ ನಃ |
ಇತ್ಥಂ ಮಾನಧನಾತಿದೂರಮ್ ಉಭಯೋರಪ್ಯಾವಯೋರಂತರಂ
ಯದ್ಯಸ್ಮಾಸು ಪರಾಙ್ಮುಖೋஉಸಿ ವಯಮ್ ಅಪ್ಯೇಕಾಂತತೋ ನಿಃಸ್ಪೃಹಾ || 3.51 ||
ಅರ್ಥಾನಾಮ್ ಈಶಿಷೇ ತ್ವಂ ವಯಮ್ ಅಪಿ ಚ ಗಿರಾಮ್ ಈಶ್ಮಹೇ ಯಾವದರ್ಥಂ
ಶೂರಸ್ತ್ವಂ ವಾದಿದರ್ಪವ್ಯುಪಶಮನವಿಧಾವಕ್ಷಯಂ ಪಾಟವಂ ನಃ |
ಸೇವಂತೇ ತ್ವಾಂ ಧನಾಢ್ಯಾ ಮತಿಮಲಹತಯೇಮಾಮ್ ಅಪಿ ಶ್ರೋತುಕಾಮಾಮಯ್ಯ್
ಅಪ್ಯಾಸ್ಥಾ ನ ತೇ ಚೇತ್ತ್ವಯಿ ಮಮ ನಿತರಾಮ್ ಏವ ರಾಜನ್ನನಾಸ್ಥಾ || 3.52 ||
ವಯಮ್ ಇಹ ಪರಿತುಷ್ಟಾ ವಲ್ಕಲೈಸ್ತ್ವಂ ದುಕೂಲೈಃ
ಸಮ ಇಹ ಪರಿತೋಷೋ ನಿರ್ವಿಶೇಷೋ ವಿಶೇಷಃ |
ಸ ತು ಭವತು ದರಿದ್ರೋ ಯಸ್ಯ ತೃಷ್ಣಾ ವಿಶಾಲಾ
ಮನಸಿ ಚ ಪರಿತುಷ್ಟೇ ಕೋஉರ್ಥವಾನ್ಕೋ ದರಿದ್ರಃ || 3.53 ||
ಫಲಮ್ ಅಲಮ್ ಅಶನಾಯ ಸ್ವಾದು ಪಾನಾಯ ತೋಯಂ
ಕ್ಷಿತಿರಪಿ ಶಯನಾರ್ಥಂ ವಾಸಸೇ ವಲ್ಕಲಂ ಚ |
ನವಘನಮಧುಪಾನಭ್ರಾಂತಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯಾಣಾಮವಿನಯಮ್
ಅನುಮಂತುಂ ನೋತ್ಸಹೇ ದುರ್ಜನಾನಾಮ್ || 3.54 ||
ಅಶ್ನೀಮಹಿ ವಯಂ ಭಿಕ್ಷಾಮ್ ಆಶಾವಾಸೋ ವಸೀಮಹಿ |
ಶಯೀಮಹಿ ಮಹೀಪೃಷ್ಠೇ ಕುರ್ವೀಮಹಿ ಕಿಮ್ ಈಶ್ವರೈಃ || 3.55 ||
ನ ನಟಾ ನಾ ವಿಟಾ ನ ಗಾಯಕಾ ನ ಚ ಸಭ್ಯೇತರವಾದಚುಂಚವಃ |
ನೃಪಮ್ ಈಕ್ಷಿತುಮ್ ಅತ್ರ ಕೇ ವಯಂ ಸ್ತನಭಾರಾನಮಿತಾ ನ ಯೋಷಿತಃ || 3.56 ||
ವಿಪುಲಹೃದಯೈರೀಶೈರೇತಜ್ಜಗಜ್ಜನಿತಂ ಪುರಾ
ವಿಧೃತಮ್ ಅಪರೈರ್ದತ್ತಂ ಚಾನ್ಯೈರ್ವಿಜಿತ್ಯ ತೃಣಂ ಯಥಾ |
ಇಹ ಹಿ ಭುವನಾನ್ಯನ್ಯೈರ್ಧೀರಾಶ್ಚತುರ್ದಶ ಭುಂಜತೇ
ಕತಿಪಯಪುರಸ್ವಾಮ್ಯೇ ಪುಂಸಾಂ ಕ ಏಷ ಮದಜ್ವರಃ || 3.57 ||
ಅಭುಕ್ತಾಯಾಂ ಯಸ್ಯಾಂ ಕ್ಷಣಮ್ ಅಪಿ ನ ಯಾತಂ ನೃಪಶತೈರ್
ಧುವಸ್ತಸ್ಯಾ ಲಾಭೇ ಕ ಇವ ಬಹುಮಾನಃ ಕ್ಷಿತಿಭೃತಾಮ್ |
ತದ್‌ಅಂಶಸ್ಯಾಪ್ಯಂಶೇ ತದ್‌ಅವಯಲೇಶೇஉಪಿ ಪತಯೋ
ವಿಷಾದೇ ಕರ್ತವ್ಯೇ ವಿದಧತಿ ಜಡಾಃ ಪ್ರತ್ಯುತ ಮುದಮ್ || 3.58 ||
ಮೃತ್ಪಿಂಡೋ ಜಲರೇಖಯಾ ಬಲಯತಿಃ ಸರ್ವೋஉಪ್ಯಯಂ ನನ್ವಣುಃ
ಸ್ವಾಂಶೀಕೃತ್ಯ ಸ ಏವ ಸಂಗರಶತೈ ರಾಙ್ಞಾಂ ಗಣಾ ಭುಂಜತೇ |
ಯೇ ದದ್ಯುರ್ದದತೋஉಥವಾ ಕಿಮ್ ಅಪರಂ ಕ್ಷುದ್ರಾ ದರಿದ್ರಂ ಭೃಶಂ
ಧಿಗ್ಧಿಕ್ತಾನ್ಪುರುಷಾಧಮಾಂಧನಕಣಾನ್ವಾಞ್ಛಂತಿ ತೇಭ್ಯೋஉಪಿ ಯೇ || 3.59 ||
ಸ ಜಾತಃ ಕೋஉಪ್ಯಾಸೀನ್ಮದನರಿಪುಣಾ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಧವಲಂ
ಕಪಾಲಂ ಯಸ್ಯೋಚ್ಚೈರ್ವಿನಿಹಿತಮ್ ಅಲಂಕಾರವಿಧಯೇ |
ನೃಭಿಃ ಪ್ರಾಣತ್ರಾಣಪ್ರವಣಮತಿಭಿಃ ಕೈಶ್ಚಿದಧುನಾ
ನಮದ್ಭಿಃ ಕಃ ಪುಂಸಾಮ್ ಅಯಮ್ ಅತುಲದರ್ಪಜ್ವರಭರಃ || 3.60 ||
ಪರೇಷಾಂ ಚೇತಾಂಸಿ ಪ್ರತಿದಿವಸಮ್ ಆರಾಧ್ಯ ಬಹುಧಾ
ಪ್ರಸಾದಂ ಕಿಂ ನೇತುಂ ವಿಶಸಿ ಹೃದಯ ಕ್ಲೇಶಕಲಿತಮ್ |
ಪ್ರಸನ್ನೇ ತ್ವಯ್ಯಂತಃಸವಯಮುದಿತಚಿಂತಾಮಣಿಗಣೋ
ವಿವಿಕ್ತಃ ಸಂಕಲ್ಪಃ ಕಿಮ್ ಅಭಿಲಷಿತಂ ಪುಷ್ಯತಿ ನ ತೇ || 3.61 ||
ಸತ್ಯಾಮ್ ಏವ ತ್ರಿಲೋಕೀಸರಿತಿ ಹರಶಿರಶ್ಚುಂಬಿನೀವಚ್ಛಟಾಯಾಂ
ಸದ್ವೃತ್ತಿಂ ಕಲ್ಪಯಂತ್ಯಾಂ ಬಟವಿಟಪಭವೈರ್ವಲ್ಕಲೈಃ ಸತ್ಫಲೈಶ್ಚ |
ಕೋஉಯಂ ವಿದ್ವಾನ್ವಿಪತ್ತಿಜ್ವರಜನಿತರುಜಾತೀವದುಃಖಾಸಿಕಾನಾಂ
ವಕ್ತ್ರಂ ವೀಕ್ಷೇತ ದುಃಸ್ಥೇ ಯದಿ ಹಿ ನ ವಿಭೃಯಾತ್ಸ್ವೇ ಕುಟುಂಬೇஉನುಕಂಪಾಮ್ || 3.611 ||
ಪರಿಭ್ರಮಸಿ ಕಿಂ ಮುಧಾ ಕ್ವಚನ ಚಿತ್ತ ವಿಶ್ರಾಮ್ಯತಾಂ
ಸ್ವಯಂ ಭವತಿ ಯದ್ಯಥಾ ಭವತಿ ತತ್ತಥಾ ನಾನ್ಯಥಾ |
ಅತೀತಮ್ ಅನನುಸ್ಮರನ್ನಪಿ ಚ ಭಾವ್ಯಸಂಕಲ್ಪಯನ್ನತರ್ಕಿತ
ಸಮಾಗಮಾನುಭವಾಮಿ ಭೋಗನಾಹಮ್ || 3.62 ||
ಏತಸ್ಮಾದ್ವಿರಮೇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಗಹನಾದಾಯಾಸಕಾದಾಶ್ರಯಶ್ರೇಯೋ
ಮಾರ್ಗಮ್ ಅಶೇಷದುಃಖಶಮನವ್ಯಾಪಾರದಕ್ಷಂ ಕ್ಷಣಾತ್ |
ಸ್ವಾತ್ಮೀಭಾವಮ್ ಉಪೈಹಿ ಸಂತ್ಯಜ ನಿಜಾಂ ಕಲ್ಲೋಲಲೋಲಂ ಗತಿಂ
ಮಾ ಭೂಯೋ ಭಜ ಭಂಗುರಾಂ ಭವರತಿಂ ಚೇತಃ ಪ್ರಸೀದಾಧುನಾ || 3.63 ||
ಮೋಹಂ ಮಾರ್ಜಯ ತಾಮ್ ಉಪಾರ್ಜಯ ರತಿಂ ಚಂದ್ರಾರ್ಧಚೂಡಾಮಣೌ
ಚೇತಃ ಸ್ವರ್ಗತರಂಗಿಣೀತಟಭುವಾಮ್ ಆಸಂಗಮ್ ಅಂಗೀಕುರು |
ಕೋ ವಾ ವೀಚಿಷು ಬುದ್ಬುದೇಷು ಚ ತಡಿಲ್ಲೇಖಾಸು ಚ ಶ್ರೀಷು ಚ
ಜ್ವಾಲಾಗ್ರೇಷು ಚ ಪನ್ನಗೇಷು ಸರಿದ್ವೇಗೇಷು ಚ ಚಪ್ರತ್ಯಯಃ || 3.64 ||
ಚೇತಶ್ಚಿಂತಯ ಮಾ ರಮಾಂ ಸಕೃದಿಮಾಮ್ ಅಸ್ಥಾಯಿನೀಮ್ ಆಸ್ಥಯಾ
ಭೂಪಾಲಭ್ರುಕುಟೀಕುಟೀವಿಹರಣವ್ಯಾಪಾರಪಣ್ಯಾಂಗನಾಮ್ |
ಕಂಥಾಕಂಚುಕಿನಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಭವನದ್ವಾರಾಣಿ ವಾರಾಣಸೀರಥ್ಯಾ
ಪಂಕ್ತಿಷು ಪಾಣಿಪಾತ್ರಪತಿತಾಂ ಭಿಕ್ಷಾಮ್ ಅಪೇಕ್ಷಾಮಹೇ || 3.65 ||
ಅಗ್ರೇ ಗೀತಂ ಸರಸಕವಯಃ ಪಾರ್ಶ್ವಯೋರ್ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಾಃ
ಪಶ್ಚಾಲ್ಲೀಲಾವಲಯರಣಿತಂ ಚಾಮರಗ್ರಾಹಿಣೀನಾಮ್ |
ಯದ್ಯಸ್ತ್ಯೇವಂ ಕುರು ಭವರಸಾಸ್ವಾದನೇ ಲಂಪಟತ್ವಂ
ನೋ ಚೇಚ್ಚೇತಃ ಪ್ರವಿಶ ಸಹಸಾ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪೇ ಸಮಾಧೌ || 3.66 ||
ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಶ್ರಿಯಃ ಸಕಲಕಾಮದುಧಾಸ್ತತಃ ಕಿಂ
ನ್ಯಸ್ತಂ ಪದಂ ಶಿರಸಿ ವಿದ್ವಿಷತಾಂ ತತಃ ಕಿಮ್ |
ಸಂಪಾದಿತಾಃ ಪ್ರಣಯಿನೋ ವಿಭವೈಸ್ತತಃ ಕಿಂ
ಕಲ್ಪಂ ಸ್ಥಿತಾಸ್ತನುಭೃತಾಂ ತನವಸ್ತತಃ ಕಿಮ್ || 3.67 ||
ಭಕ್ತಿರ್ಭವೇ ಮರಣಜನ್ಮಭಯಂ ಹೃದಿಸ್ಥಂ
ಸ್ನೇಹೋ ನ ಬಂಧುಷು ನ ಮನ್ಮಥಜಾ ವಿಕಾರಾಃ |
ಸಂಸರ್ಜ ದೋಷರಹಿತಾ ವಿಜಯಾ ವನಾಂತಾ
ವೈರಾಗ್ಯಮ್ ಅಸ್ತಿ ಕಿಮ್ ಇತಃ ಪರಮರ್ಥನೀಯಮ್ || 3.68 ||
ತಸ್ಮಾದನಂತಮ್ ಅಜರಂ ಪರಮಂ ವಿಕಾಸಿ
ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಚಿಂತಯ ಕಿಮ್ ಏಭಿರಸದ್ವಿಕಲ್ಪೈಃ |
ಯಸ್ಯಾನುಷಂಗಿಣ ಇಮೇ ಭುವನಾಧಿಪತ್ಯಭೋಗಾದಯಃ
ಕೃಪಣಲೋಕಮತಾ ಭವಂತಿ || 3.69 ||
ಪಾತಾಲಮ್ ಆವಿಶಸಿ ಯಾಸಿ ನಭೋ ವಿಲಂಘ್ಯ
ದಿಙ್ಮಂಡಲಂ ಭ್ರಮಸಿ ಮಾನಸ ಚಾಪಲೇನ |
ಭ್ರಾಂತ್ಯಾಪಿ ಜಾತು ವಿಮಲಂ ಕಥಮ್ ಆತ್ಮನೀನಂ
ನ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಸರಸಿ ವಿರ್ವೃತಿಮಮ್ ಏಷಿ ಯೇನ || 3.70 ||
ಕಿಂ ವೇದೈಃ ಸ್ಮೃತಿಭಿಃ ಪುರಾಣಪಠನೈಃ ಶಾಸ್ತ್ರೈರ್ಮಹಾವಿಸ್ತರೈಃ
ಸ್ವರ್ಗಗ್ರಾಮಕುಟೀನಿವಾಸಫಲದೈಃ ಕರ್ಮಕ್ರಿಯಾವಿಭ್ರಮೈಃ |
ಮುಕ್ತ್ವೈಕಂ ಭವದುಃಖಭಾರರಚನಾವಿಧ್ವಂಸಕಾಲಾನಲಂ
ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂದಪದಪ್ರವೇಶಕಲನಂ ಶೇಸೈರ್ವಾಣಿಗ್ವೃತ್ತಿಭಿಃ || 3.71 ||
ನಾಯಂ ತೇ ಸಮಯೋ ರಹಸ್ಯಮ್ ಅಧುನಾ ನಿದ್ರಾತಿ ನಾಥೋ ಯದಿ
ಸ್ಥಿತ್ವಾ ದ್ರಕ್ಷ್ಯತಿ ಕುಪ್ಯತಿ ಪ್ರಭುರಿತಿ ದ್ವಾರೇಷು ಯೇಷಾಂ ವಚಃ |
ಚೇತಸ್ತಾನಪಹಾಯ ಯಾಹಿ ಭವನಂ ದೇವಸ್ಯ ವಿಶ್ವೇಶಿತುರ್
ನಿರ್ದೌವಾರಿಕನಿರ್ದಯೋಕ್ತ್ಯ್‌ಅಪರುಷಂ ನಿಃಸೋಉಮ್‌ಅಶರ್ಮಪ್ರದಮ್ || 3.711 ||
ಯತೋ ಮೇರುಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ನಿಪತತಿ ಯುಗಾಂತಾಗ್ನಿವಲಿತಃ
ಸಮುದ್ರಾಃ ಶುಷ್ಯಂತಿ ಪ್ರಚುರಮಕರಗ್ರಾಹನಿಲಯಾಃ |
ಧರಾ ಗಚ್ಛತ್ಯಂತಂ ಧರಣಿಧರಪಾದೈರಪಿ ಧೃತಾ
ಶರೀರೇ ಕಾ ವಾರ್ತಾ ಕರಿಕಲಭಕರ್ಣಾಗ್ರಚಪಲೇ || 3.72 ||
ಗಾತ್ರಂ ಸಂಕುಚಿತಂ ಗತಿರ್ವಿಗಲಿತಾ ಭ್ರಷ್ಟಾ ಚ ದಂತಾವಲಿರ್
ದೃಷ್ಟಿರ್ನಕ್ಷ್ಯತಿ ವರ್ಧತೇ ವಧಿರತಾ ವಕ್ತ್ರಂ ಚ ಲಾಲಾಯತೇ |
ವಾಕ್ಯಂ ನಾದ್ರಿಯತೇ ಚ ಬಾಂಧವಜನೋ ಭಾರ್ಯಾ ನ ಶುಶ್ರೂಷತೇ
ಹಾ ಕಷ್ಟಂ ಪುರುಷಸ್ಯ ಜೀರ್ಣವಯಸಃ ಪುತ್ರೋஉಪ್ಯಮಿತ್ರಾಯತೇ || 3.73 ||
ವರ್ಣಂ ಸಿತಂ ಶಿರಸಿ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಶಿರೋರುಹಾಣಾಂ
ಸ್ಥಾನಂ ಜರಾಪರಿಭವಸ್ಯ ತದಾ ಪುಮಾಂಸಮ್ |
ಆರೋಪಿತಾಂಸ್ಥಿಶತಕಂ ಪರಿಹೃತ್ಯ ಯಾಂತಿ
ಚಂಡಾಲಕೂಪಮ್ ಇವ ದೂರತರಂ ತರುಣ್ಯಃ || 3.74 ||
ಯಾವತ್ಸ್ವಸ್ಥಮ್ ಇದಂ ಶರೀರಮ್ ಅರುಜಂ ಯಾವಚ್ಚ ದೂರೇ ಜರಾ
ಯಾವಚ್ಚೇಂದ್ರಿಯಶಕ್ತಿರಪ್ರತಿಹತಾ ಯಾವತ್ಕ್ಷಯೋ ನಾಯುಷಃ |
ಆತ್ಮಶ್ರೇಯಸಿ ತಾವದೇವ ವಿದುಷಾ ಕಾರ್ಯಃ ಪ್ರಯತ್ನೋ ಮಹಾನ್
ಸಂದೀಪ್ತೇ ಭವನೇ ತು ಕೂಪಖನನಂ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಮಃ ಕೀದೃಶಃ || 3.75 ||
ತಪಸ್ಯಂತಃ ಸಂತಃ ಕಿಮ್ ಅಧಿನಿವಸಾಮಃ ಸುರನದೀಂ
ಗುಣೋದಾರಾಂದಾರಾನುತ ಪರಿಚರಾಮಃ ಸವಿನಯಮ್ |
ಪಿಬಾಮಃ ಶಾಸ್ತ್ರೌಘಾನುತವಿವಿಧಕಾವ್ಯಾಮೃತರಸಾನ್
ನ ವಿದ್ಮಃ ಕಿಂ ಕುರ್ಮಃ ಕತಿಪಯನಿಮೇಷಾಯುಷಿ ಜನೇ || 3.76 ||
ದುರಾರಾಧ್ಯಾಶ್ಚಾಮೀ ತುರಗಚಲಚಿತ್ತಾಃ ಕ್ಷಿತಿಭುಜೋ
ವಯಂ ತು ಸ್ಥೂಲೇಚ್ಛಾಃ ಸುಮಹತಿ ಫಲೇ ಬದ್ಧಮನಸಃ |
ಜರಾ ದೇಹಂ ಮೃತ್ಯುರ್ಹರತಿ ದಯಿತಂ ಜೀವಿತಮ್ ಇದಂ
ಸಖೇ ನಾನ್ಯಚ್ಛ್ರೇಯೋ ಜಗತಿ ವಿದುಷೇஉನ್ಯತ್ರ ತಪಸಃ || 3.77 ||
ಮಾನೇ ಮ್ಲಾಯಿನಿ ಖಂಡಿತೇ ಚ ವಸುನಿ ವ್ಯರ್ಥೇ ಪ್ರಯಾತೇஉರ್ಥಿನಿ
ಕ್ಷೀಣೇ ಬಂಧುಜನೇ ಗತೇ ಪರಿಜನೇ ನಷ್ಟೇ ಶನೈರ್ಯೌವನೇ |
ಯುಕ್ತಂ ಕೇವಲಮ್ ಏತದೇವ ಸುಧಿಯಾಂ ಯಜ್ಜಹ್ನುಕನ್ಯಾಪಯಃಪೂತಾಗ್ರಾವ
ಗಿರೀಂದ್ರಕಂದರತಟೀಕುಂಜೇ ನಿವಾಸಃ ಕ್ವಚಿಥ್ || 3.78 ||
ರಮ್ಯಾಶ್ಚಂದ್ರಮರೀಚಯಸ್ತೃಣವತೀ ರಮ್ಯಾ ವನಾಂತಸ್ಥಲೀ
ರಮ್ಯಂ ಸಾಧುಸಮಾಗಮಾಗತಸುಖಂ ಕಾವ್ಯೇಷು ರಮ್ಯಾಃ ಕಥಾಃ |
ಕೋಪೋಪಾಹಿತಬಾಷ್ಪಬಿಂದುತರಲಂ ರಮ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಾಯಾ ಮುಖಂ
ಸರ್ವಂ ರಮ್ಯಮ್ ಅನಿತ್ಯತಾಮ್ ಉಪಗತೇ ಚಿತ್ತೇ ನ ಕಿಂಚಿತ್ಪುನಃ || 3.79 ||
ರಮ್ಯಂ ಹರ್ಮ್ಯತಲಂ ನ ಕಿಂ ವಸತಯೇ ಶ್ರವ್ಯಂ ನ ಗೇಯಾದಿಕಂ
ಕಿಂ ವಾ ಪ್ರಾಣಸಮಾಸಮಾಗಮಸುಖಂ ನೈವಾಧಿಕಪ್ರೀತಯೇ |
ಕಿಂತು ಭ್ರಾಂತಪತಂಗಕ್ಷಪವನವ್ಯಾಲೋಲದೀಪಾಂಕುರಚ್ಛಾಯಾ
ಚಂಚಲಮ್ ಆಕಲಯ್ಯ ಸಕಲಂ ಸಂತೋ ವನಾಂತಂ ಗತಾಃ || 3.80 ||
ಆ ಸಂಸಾರಾತ್ತ್ರಿಭುವನಮ್ ಇದಂ ಚಿನ್ವತಾಂ ತಾತ್ತಾದೃಙ್ನೈವಾಸ್ಮಾಕಂ
ನಯನಪದವೀಂ ಶ್ರೋತ್ರಮಾರ್ಗಂ ಗತೋ ವಾ |
ಯೋஉಯಂ ಧತ್ತೇ ವಿಷಯಕರಿಣೋ ಗಾಢಗೂಢಾಭಿಮಾನಕ್ಷೀವಸ್ಯಾಂತಃ
ಕರಣಕರಿಣಃ ಸಂಯಮಾಲಾನಲೀಲಾಮ್ || 3.81 ||
ಯದೇತತ್ಸ್ವಚ್ಛಂದಂ ವಿಹರಣಮ್ ಅಕಾರ್ಪಣ್ಯಮ್ ಅಶನಂ
ಸಹಾರ್ಯೈಃ ಸಂವಾಸಃ ಶ್ರುತಮ್ ಉಪಶಮೈಕವ್ರತಫಲಮ್ |
ಮನೋ ಮಂದಸ್ಪಂದಂ ಬಹಿರಪಿ ಚಿರಸ್ಯಾಪಿ ವಿಮೃಶನ್ನ
ಜಾನೇ ಕಸ್ಯೈಷಾ ಪರಿಣತಿರುದಾರಸ್ಯ ತಪಸಃ || 3.82 ||
ಜೀರ್ಣಾ ಏವ ಮನೋರಥಾಶ್ಚ ಹೃದಯೇ ಯಾತಂ ಚ ತದ್ಯೌವನಂ
ಹಂತಾಂಗೇಷು ಗುಣಾಶ್ಬಂಧ್ಯಫಲತಾಂ ಯಾತಾ ಗುಣಙ್ಞೈರ್ವಿನಾ |
ಕಿಂ ಯುಕ್ತಂ ಸಹಸಾಭ್ಯುಪೈತಿ ಬಲವಾನ್ಕಾಲಃ ಕೃತಾಂತೋஉಕ್ಷಮೀ
ಹಾ ಙ್ಞಾತಂ ಮದನಾಂತಕಾಂಘ್ರಿಯುಗಲಂ ಮುಕ್ತ್ವಾಸ್ತಿ ನಾನ್ಯೋ ಗತಿಃ || 3.83 ||
ಮಹೇಶ್ವರೇ ವಾ ಜಗತಾಮ್ ಅಧೀಶ್ವರೇ
ಜನಾರ್ದನೇ ವಾ ಜಗದ್‌ಅಂತರಾತ್ಮನಿ |
ನ ವಸ್ತುಭೇದಪ್ರತಿಪತ್ತಿರಸ್ತಿ ಮೇ
ತಥಾಪಿ ಭಕ್ತಿಸ್ತರುಣೇಂದುಶೇಖರೇ || 3.84 ||
ಸ್ಫುರತ್ಸ್ಫಾರಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾಧವಲಿತತಲೇ ಕ್ವಾಪಿ ಪುಲಿನೇ
ಸುಖಾಸೀನಾಃ ಶಾಂತಧ್ವಂತಿಸು ರಜನೀಷು ದ್ಯುಸರಿತಃ |
ಭವಾಭೋಗೋದ್ವಿಗ್ನಾಃ ಶಿವ ಶಿವ ಶಿವೇತ್ಯುಚ್ಚವಚಸಃ
ಕದಾ ಯಾಸ್ಯಾಮೋஉತರ್ಗತಬಹುಲಬಾಷ್ಪಾಕುಲದಶಾಮ್ || 3.85 ||
ಮಹಾದೇವೋ ದೇವಃ ಸರಿದಪಿ ಚ ಸೈಷಾ ಸುರಸರಿದ್ಗುಹಾ
ಏವಾಗಾರಂ ವಸನಮ್ ಅಪಿ ತಾ ಏವ ಹರಿತಃ |
ಸುಹೃದಾ ಕಾಲೋஉಯಂ ವ್ರತಮ್ ಇದಮ್ ಅದೈನ್ಯವ್ರತಮ್ ಇದಂ
ಕಿಯದ್ವಾ ವಕ್ಷ್ಯಾಮೋ ವಟವಿಟಪ ಏವಾಸ್ತು ದಯಿತಾ || 3. ||
ವಿತೀರ್ಣೇ ಸರ್ವಸ್ವೇ ತರುಣಕರುಣಾಪೂರ್ಣಹೃದಯಾಃ
ಸ್ಮರಂತಃ ಸಂಸಾರೇ ವಿಗುಣಪರಿಣಾಮಾಂ ವಿಧಿಗತಿಮ್ |
ವಯಂ ಪುಣ್ಯಾರಣ್ಯೇ ಪರಿಣತಶರಚ್ಚಂದ್ರಕಿರಣಾಸ್
ತ್ರಿಯಾಮಾ ನೇಸ್ಯಾಮೋ ಹರಚರಣಚಿಂತೈಕಶರಣಾಃ || 3.86 ||
ಕದಾ ವಾರಾಣಸ್ಯಾಮ್ ಅಮರತಟಿನೀರೋಧಸಿ ವಸನ್
ವಸಾನಃ ಕೌಪೀನಂ ಶಿರಸಿ ನಿದಧಾನೋஉಂಜಲಿಪುಟಮ್ |
ಅಯೇ ಗೌರೀನಾಥ ತ್ರಿಪುರಹರ ಶಂಭೋ ತ್ರಿನಯನ
ಪ್ರಸೀದೇತ್ಯಾಕ್ರೋಶನ್ನಿಮಿಷಮ್ ಇವ ನೇಷ್ಯಾಮಿ ದಿವಸಾನ್ || 3.87 ||
ಉದ್ಯಾನೇಷು ವಿಚಿತ್ರಭೋಜನವಿಧಿಸ್ತೀವ್ರಾತಿತೀವ್ರಂ ತಪಃ
ಕೌಪೀನಾವರಣಂ ಸುವಸ್ತ್ರಮ್ ಅಮಿತಂ ಭಿಕ್ಷಾಟನಂ ಮಂಡನಮ್ |
ಆಸನ್ನಂ ಮರಣಂ ಚ ಮಂಗಲಸಮಂ ಯಸ್ಯಾಂ ಸಮುತ್ಪದ್ಯತೇ
ತಾಂ ಕಾಶೀಂ ಪರಿಹೃತ್ಯ ಹಂತ ವಿಬುಧೈರನ್ಯತ್ರ ಕಿಂ ಸ್ಥೀಯತೇ || 3. ||
ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗಾಂಗೈಃ ಪಯೋಭಿಃ ಶುಚಿಕುಸುಮಫಲೈರರ್ಚಯಿತ್ವಾ ವಿಭೋ ತ್ವಾ
ಧ್ಯೇಯೇ ಧ್ಯಾನಂ ನಿವೇಶ್ಯ ಕ್ಷಿತಿಧರಕುಹರಗ್ರಾವಪರ್ಯಂಕಮೂಲೇ |
ಆತ್ಮಾರಾಮಃ ಫಲಾಶೀ ಗುರುವಚನರತಸ್ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸ್ಮರಾರೇ
ದುಃಖಂ ಮೋಕ್ಷ್ಯೇ ಕದಾಹಂ ಸಮಕರಚರಣೇ ಪುಂಸಿ ಸೇವಾಸಮುತ್ಥಮ್ || 3.88 ||
ಏಕಾಕೀ ನಿಃಸ್ಪೃಹಃ ಶಾಂತಃ ಪಾಣಿಪಾತ್ರೋ ದಿಗಂಬರಃ |
ಕದಾ ಶಂಭೋ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಕರ್ಮನಿರ್ಮೂಲನಕ್ಷಮಃ || 3.89 ||
ಪಾಣಿಂ ಪಾತ್ರಯತಾಂ ನಿಸರ್ಗಶುಚಿನಾ ಭೈಕ್ಷೇಣ ಸಂತುಷ್ಯತಾಂ
ಯತ್ರ ಕ್ವಾಪಿ ನಿಷೀದತಾಂ ಬಹುತೃಣಂ ವಿಶ್ವಂ ಮುಹುಃ ಪಶ್ಯತಾಮ್ |
ಅತ್ಯಾಗೇஉಪಿ ತನೋರಖಂಡಪರಮಾನಂದಾವಬೋಧಸ್ಪೃಶಾ
ಮಧ್ವಾ ಕೋஉಪಿ ಶಿವಪ್ರಸಾದಸುಲಭಃ ಸಂಪತ್ಸ್ಯತೇ ಯೋಗಿನಾಮ್ || 3.90 ||
ಕೌಪೀನಂ ಶತಖಂಡಜರ್ಜರತರಂ ಕಂಥಾ ಪುನಸ್ತಾದೃಶೀ
ನೈಶ್ಚಿಂತ್ಯಂ ನಿರಪೇಕ್ಷಭೈಕ್ಷ್ಯಮ್ ಅಶನಂ ನಿದ್ರಾ ಶ್ಮಶಾನೇ ವನೇ |
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೇಣ ನಿರಂಕುಶಂ ವಿಹರಣಂ ಸ್ವಾಂತಂ ಪ್ರಶಾಂತಂ ಸದಾ
ಸ್ಥೈರ್ಯಂ ಯೋಗಮಹೋತ್ಸವೇஉಪಿ ಚ ಯದಿ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರಾಜ್ಯೇನ ಕಿಮ್ || 3.91 ||
ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಂ ಮಂಡಲೀಮಾತ್ರಂ ಕಿಂ ಲೋಭಾಯ ಮನಸ್ವಿನಃ |
ಶಫರೀಸ್ಫುರ್ತೇನಾಬ್ಧಿಃ ಕ್ಷುಬ್ಧೋ ನ ಖಲು ಜಾಯತೇ || 3.92 ||
ಮಾತರ್ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಭಜಸ್ವ ಕಂಚಿದಪರಂ ಮತ್ಕಾಂಕ್ಷಿಣೀ ಮಾ ಸ್ಮ ಭೂರ್
ಭೋಗೇಷು ಸ್ಪೃಹಯಾಲವಸ್ತವ ವಶೇ ಕಾ ನಿಃಸ್ಪೃಹಾಣಾಮ್ ಅಸಿ |
ಸದ್ಯಃ ಸ್ಯೂತಪಲಾಶಪತ್ರಪುಟಿಕಾಪಾತ್ರೈಃ ಪವಿತ್ರೀಕೃತೈರ್
ಭಿಕ್ಷಾವಸ್ತುಭಿರೇವ ಸಂಪ್ರತಿ ವಯಂ ವೃತ್ತಿಂ ಸಮೀಹಾಮಹೇ || 3.93 ||
ಮಹಾಶಯ್ಯಾ ಪೃಥ್ವೀ ವಿಪುಲಮ್ ಉಪಧಾನಂ ಭುಜಲತಾಂ
ವಿತಾನಂ ಚಾಕಾಶಂ ವ್ಯಜನಮ್ ಅನುಕೂಲೋஉಯಮ್ ಅನಿಲಃ |
ಶರಚ್ಚಂದ್ರೋ ದೀಪೋ ವಿರತಿವನಿತಾಸಂಗಮುದಿತಃ
ಸುಖೀ ಶಾಂತಃ ಶೇತೇ ಮುನಿರತನುಭೂತಿರ್ನೃಪ ಇವ || 3.94 ||
ಭಿಕ್ಷಾಸೀ ಜನಮಧ್ಯಸಂಗರಹಿತಃ ಸ್ವಾಯತ್ತಚೇಷ್ಟಃ ಸದಾ
ಹಾನಾದಾನವಿರಕ್ತಮಾರ್ಗನಿರತಃ ಕಶ್ಚಿತ್ತಪಸ್ವೀ ಸ್ಥಿತಃ |
ರಥ್ಯಾಕೀರ್ಣವಿಶೀರ್ಣಜೀರ್ಣವಸನಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಕಂಥಾಸನೋ
ನಿರ್ಮಾನೋ ನಿರಹಂಕೃತಿಃ ಶಮಸುಖಾಭೋಗೈಕಬದ್ಧಸ್ಪೃಹಃ || 3.95 ||
ಚಂಡಾಲಃ ಕಿಮ್ ಅಯಂ ದ್ವಿಜಾತಿರಥವಾ ಶೂದ್ರೋஉಥ ಕಿಂ ತಾಪಸಃ
ಕಿಂ ವಾ ತತ್ತ್ವವಿವೇಕಪೇಶಲಮತಿರ್ಯೋಗೀಶ್ವರಃ ಕೋஉಪಿ ಕಿಮ್ |
ಇತ್ಯುತ್ಪನ್ನವಿಕಲ್ಪಜಲ್ಪಮುಖರೈರಾಭಾಷ್ಯಮಾಣಾ ಜನೈರ್
ನ ಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಪಥಿ ನೈವ ತುಷ್ಟಮನಸೋ ಯಾಂತಿ ಸ್ವಯಂ ಯೋಗಿನಃ || 3.96 ||
ಹಿಂಸಾಶೂನ್ಯಮ್ ಅಯತ್ನಲಭ್ಯಮ್ ಅಶನಂ ಧಾತ್ರಾ ಮರುತ್ಕಲ್ಪಿತಂ
ವ್ಯಾಲಾನಂ ಪಶವಸ್ತೃಣಾಂಕುರಭುಜಸ್ತುಷ್ಟಾಃ ಸ್ಥಲೀಶಾಯಿನಃ |
ಸಂಸಾರಾರ್ಣವಲಂಘನಕ್ಷಮಧಿಯಾಂ ವೃತ್ತಿಃ ಕೃತಾ ಸಾ ನೃಣಾಂ
ತಾಮ್ ಅನ್ವೇಷಯತಾಂ ಪ್ರಯಾಂತಿ ಸತತಂ ಸರ್ವಂ ಸಮಾಪ್ತಿಂ ಗುಣಾಃ || 3.97 ||
ಗಂಗಾತೀರೇ ಹಿಮಗಿರಿಶಿಲಾಬದ್ಧಪದ್ಮಾಸನಸ್ಯ
ಬ್ರಹ್ಮಧ್ಯಾನಾಭ್ಯಸನವಿಧಿನಾ ಯೋಗನಿದ್ರಾಂ ಗತಸ್ಯ |
ಕಿಂ ತೈರ್ಭಾವ್ಯಂ ಮಮ ಸುದಿವಸೈರ್ಯತ್ರ ತೇ ನಿರ್ವಿಶಂಕಾಃ
ಕಂಡೂಯಂತೇ ಜರಠಹರಿಣಾಃ ಸ್ವಾಂಗಮ್ ಅಂಗೇ ಮದೀಯೇ || 3.98 ||
ಜೀರ್ಣಾಃ ಕಂಥಾ ತತಃ ಕಿಂ ಸಿತಮ್ ಅಮಲಪಟಂ ಪಟ್ಟಸೂತ್ರಂ ತತಃ ಕಿಂ
ಏಕಾ ಭಾರ್ಯಾ ತತಃ ಕಿಂ ಹಯಕರಿಸುಗಣೈರಾವೃತೋ ವಾ ತತಃ ಕಿಮ್ |
ಭಕ್ತಂ ಭುಕ್ತಂ ತತಃ ಕಿಂ ಕದಶನಮ್ ಅಥವಾ ವಾಸರಾಂತೇ ತತಃ ಕಿಂ
ವ್ಯಕ್ತಜ್ಯೋತಿರ್ನ ವಾಂತರ್ಮಥಿತಭವಭಯಂ ವೈಭವಂ ವಾ ತತಃ ಕಿಮ್ || 3. ||
ಪಾಣಿಃ ಪಾತ್ರಂ ಪವಿತ್ರಂ ಭ್ರಮಣಪರಿಗತಂ ಭೈಕ್ಷ್ಯಮ್ ಅಕ್ಷಯ್ಯಮ್ ಅನ್ನಂ
ವಿಸ್ತೀರ್ಣಂ ವಸ್ತ್ರಮ್ ಆಶಾದಶಕಮ್ ಅಚಪಲಂ ತಲ್ಪಮ್ ಅಸ್ವಲ್ಪಮ್ ಉರ್ವೀಮ್ |
ಯೇಷಾಂ ನಿಃಸಂಗತಾಂಗೀಕರಣಪರಿಣತಸ್ವಾಂತಸಂತೋಷಿಣಸ್ತೇ
ಧನ್ಯಾಃ ಸಂನ್ಯಸ್ತದೈನ್ಯವ್ಯತಿಕರನಿಕರಾಃ ಕರ್ಮ ನಿರ್ಮೂಲಯಂತಿ || 3.99 ||
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಾಧಿಪತಿತ್ವಮ್ ಏವ ವಿರಸಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಶಾಸನೇ
ತಲ್ಲಬ್ಧ್ವಾಸನವಸ್ತ್ರಮಾನಘಟನೇ ಭೋಗೇ ರತಿಂ ಮಾ ಕೃಥಾಃ |
ಭೋಗಃ ಕೋஉಪಿ ಸ ಏಕ ಏವ ಪರಮೋ ನಿತ್ಯೋದಿತಾ ಜೃಂಭನೇ
ಯತ್ಸ್ವಾದಾದ್ವಿರಸಾ ಭವಂತಿ ವಿಸಯಾಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರಾಜ್ಯಾದಯಃ || 3.991 ||
ಮಾತರ್ಮೇದಿನಿ ತಾತ ಮಾರುತಿ ಸಖೇ ತೇಜಃ ಸುಬಂಧೋ ಜಲ
ಭ್ರಾತರ್ವ್ಯೋಉಮ್‌ಅ ನಿಬದ್ಧ ಏಷ ಭವತಾಮ್ ಅಂತ್ಯಃ ಪ್ರಣಾಮಾಂಜಲಿಃ |
ಯುಷ್ಮತ್ಸಂಗವಶೋಪಜಾತಸುಕೃತಸ್ಫಾರಸ್ಫುರನ್ನಿರ್ಮಲಙ್ಞಾನಾಪಾಸ್ತ
ಸಮಸ್ತಮೋಹಮಹಿಮಾ ಲೀನೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣಿ || 3.100 ||
ಶಯ್ಯಾ ಶೈಲಶಿಲಾಗೃಹಂ ಗಿರಿಗುಹಾ ವಸ್ತ್ರಂ ತರುಣಾಂ ತ್ವಚಃ
ಸಾರಂಗಾಃ ಸುಹೃದೋ ನನು ಕ್ಷಿತಿರುಹಾಂ ವೃತ್ತಿಃ ಫಲೈಃ ಕೋಉಮ್‌ಅಲೈಃ |
ಯೇಸಾಂ ನಿರ್ಝರಮ್ ಅಂಬುಪಾನಮ್ ಉಚಿತಂ ರತ್ಯೈ ತು ವಿದ್ಯಾಂಗನಾ
ಮನ್ಯೇ ತೇ ಪರಮೇಶ್ವರಾಃ ಶಿರಸಿ ಯರಿ ಬದ್ಧೋ ನ ಸೇವಾಂಜಲಿಃ || 3.1001 ||
ಧೈರ್ಯಂ ಯಸ್ಯ ಪಿತಾ ಕ್ಷಮಾ ಚ ಜನನೀ ಶಾಂತಿಶ್ಚಿರಂ ಗೇಹಿನೀ
ಸತ್ಯಂ ಮಿತ್ರಮ್ ಇದಂ ದಯಾ ಚ ಭಗಿನೀ ಭ್ರಾತಾ ಮನಃಸಂಯಮಃ |
ಶಯ್ಯಾ ಭೂಮಿತಲಂ ದಿಶೋஉಪಿ ವಸನಂ ಙ್ಞಾನಾಮೃತಂ ಭೋಜನಂ
ಹ್ಯೇತೇ ಯಸ್ಯ ಕುಟುಂಬಿನೋ ವದ ಸಖೇ ಕಸ್ಮಾದ್ಭಯಂ ಯೋಗಿನಃ || 3.1002 ||
ಅಹೋ ವಾ ಹಾರೇ ವಾ ಬಲವತಿ ರಿಪೌ ವಾ ಸುಹೃದಿ ವಾ
ಮಣೌ ವಾ ಲೋಷ್ಠೇ ವಾ ಕುಸುಮಶಯನೇ ವಾ ದೃಷದಿ ವಾ |
ತೃಣೇ ವಾ ಸ್ತ್ರೈಣೇ ವಾ ಮಮ ಸಮದೃಶೋ ಯಾಂತಿ ದಿವಸಾಃ
ಕ್ವಚಿತ್ಪುಣ್ಯಾರಣ್ಯೇ ಶಿವ ಶಿವ ಶಿವೇತಿ ಪ್ರಲಪತಃ || 3.1003 ||